W Polsce po 1989 roku rozpoczął się okres gwałtownych transformacji prowadzący między innymi do ogromnego wzrostu konsumpcjonalizmu w społeczeństwie. To z kolei spowodowało znaczny wzrost produkcji odpadów komunalnych. Nieprzygotowana na takie zmiany, dodatkowo obciążona zaniedbaniami poprzedniego systemu gospodarka komunalna nie była w stanie poradzić sobie z postawionymi przed nią zadaniami powodując skutki, które będą odczuwalne jeszcze przez wiele lat. W niedalekiej przyszłości polskie prawo będzie musiało być dostosowane do obowiązujących w Unii Europejskiej przepisów. W zakresie gospodarki komunalnej jednym z najistotniejszych przepisów wydaje się być Dyrektywa 99/31/WE. Wymaga ona ograniczenia zawartości substancji biodegradowalnych deponowanych na składowiskach odpadów komunalnych do 75% masy wyjściowej w ciągu 5 lat od wdrożenia, do 50% w ciągu 8 lat i do 35% w ciągu 15 lat. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania tego typu odpadów pozostaje kompostowanie. Obecnie w Krakowie istnieją dwie kompostownie o łącznej efektywności około 12000 Mg/rok. Podstawową do rozważań nad przyszłością kompostowania jest analiza stanu obecnego. Należy zastanowić się nad ilością i jakością materiału biodegradowalnego, rozpoznać źródła jego pochodzenia oraz ocenić możliwości wykorzystywania. ...
Z każdym rokiem zwiększa się ilość odpadów komunalnych i nabierają na sile związane z tym negatywne skutki społeczne i środowiskowe. Polska przystę-pując do UE zobowiązała się uzyskać do 2007 r. 25% poziom recyklingu, a do 2014 r. do poziom co najmniej 55%. Aktualnie recyklingowi poddawanym jest 35,6% odpadów i wynika głównie z segregacji odpadów poprodukcyjnych, wyco-faniu z obiegu opakowań wielokrotnego użytku, a także opakowań pochodzących bezpośrednio z dużych obiektów handlowych. Poziom recyklingu dla odpadów komunalnych w Polsce wynosi aktualnie 5,1%. Około 1,5% wysegregowano z masy zebranych odpadów zmieszanych. Aby dostosować się do wymogów Unii, Polska będzie musiała zwiększyć te poziomy. Rozwiązania przyjęte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami nie speł-niają oczekiwań społeczeństwa oraz władz samorządów terytorialnych. Należy wiec poszukiwać nowych metod odzysku odpadów. Jedną z nich w krajach skan-dynawskich stanowi Gminny Punkt Selektywnego Gromadzenia Odpadów, nazy-wany potocznie „Centrum recyklingu”. W pracy przedstawiono stworzoną przez autorów metodykę wyboru lokalizacji „centrum recyklingu” opartą na wielokryte-rialnej analizie GIS. Wyboru miejsc dokonano na podstawie opracowanych kryte-riów lokalizacyjnych, wskazujących tereny wykluczone i obszary predysponowane do zlokalizowania centrum recyklingu. ...
The municipal waste is a waste type that includes predominantly household waste (domestic waste) with sometimes the addition of commercial wastes collected by a municipality within a given area. EU waste management principles were defined in the Waste Framework Directive 75/442/EEC. A transfer station is a building or processing site for the temporary deposi-tion of waste. Transfer stations are often used as places where local waste collection vehicles will deposit their waste cargo prior to loading it into larger vehicles. The primary reason for using transfer station is to reduce the cost of transporting waste to disposal facilities. There are many countries in Europe using this solution in waste management system, for example: Germany, Belgium, Austria, Netherlands, Denmark, Sweden, Norway, Finland. Waste transfer stations play there an important role in a community's total waste management system, serving as the link between a community's solid waste collection program and a final waste disposal facility. In Poland only several waste transfer stations exist, but none of them fulfils the role like this station located in EU or United States of America. This article includes characteristics and role of solid waste transfer stations (located mainly at rural area) in waste management systems.
...
Pościg organizacji samorządowych za środkami na inwestycje infrastrukturalne pochodzenia zagranicznego wystartował już kilka lat temu. Z każdym rokiem więcej samorządów korzysta z pieniędzy unijnych dostępnych w ramach różnorodnych programów i funduszy przedakcesyjnych. Jednak większe znaczenie mają one dopiero od roku 2003, kiedy to radykalnie zwiększono finansowanie zadań inwestycyjnych samorządów ze środków pochodzących z funduszy spójności i funduszy wyrównawczych skierowanych szczególnie do obszarów wiejskich. Największy przyrost, przekraczający 500% zanotowano w gminach wiejskich. Co istotne wzrosła nie tylko wielkość pozyskanych środków, ale przede wszystkim liczba samorządów korzystających z dotacji. Największe niebezpieczeństwo związane jest z tym, że wciąż istnieje grupa takich gmin, które nie uzyskują żadnych dotacji. Wynika to z kłopotów gmin z wygospodarowaniem środków na konieczny udział własny wymagany przy składaniu wniosków, bez udziału własnego gminy nie mogą uzyskać żadnych dotacji. Powoduje to skutki przeciwne do założeń polityki spójności UE. Głównym jej celem jest bowiem wyrównanie rozwoju wszystkich regionów, a nie utrwalanie zróżnicowania czy też ich zwiększanie. Celem przeprowadzonej analizy jest poszukiwanie zależności korelacyjnych pomiędzy tempem rozwoju infrastruktury obszarów wiejskich a wybranymi wskaźnikami budżetów charakteryzujących kondycję finansową gmin. Analiza dotyczy lat 1995–2005, a więc lat bezpośrednio przed i po akcesji Polski do struktur UE. Do badań wybrano gminy należące do trzech południowych ...
Potok Białka jest lewobrzeżnym dopływem rzeki Białej o powierzchni dorzecza 31,4 km2. W górnym jej biegu, zlewnia położona jest na południowowschodnich stokach Beskidu Śląskiego. Celem przeprowadzonych badań było obliczenie powierzchni zlewni górnego biegu rzeki Białki ograniczonego planowaną zaporą. Obliczenia powierzchni dokonano automatycznie urządzeniem GPS (GPSmap 76S firmy GARMIN) z zapisanego śladu, który przebiegał po granicach zlewni. Granicę zlewni wyznacza linia wododziałowa przechodząca przez najwyższe szczyty w tym regionie: Szyndzielnię (1023,0 m n.p.m), Klimczok (1117,0 m n.p.m) i Magurę (1115,0 m n.p.m) oraz miejsce planowanej zapory zbiornika retencyjnego. Wykonano niwelację powierzchniową fragmentu zlewni. Technologię GPS wykorzystano do lokalizacji punktów w terenie, natomiast wysokości punktów określano altimetrem wbudowanym w urządzeniu GPSmap 76S. Punkty zapisywano automatycznie z interwałem czasowym co 10 sekund i odległościowym co 10 metrów. ...
Od zarania dziejów ludzie zakładali swoje osady w pobliżu zbiorników wodnych. Ze studni, rzek lub jezior wodę do domów donosili oni początkowo w naczyniach, następnie rozwój techniki umożliwił jej dostarczanie bezpośrednio do domostw. Spowodowało to gwałtowne zwiększenie zużycia wody. Dalszy rozwój, poprzez zwiększenie ilości punktów czerpalnych oraz wprowadzenie do użycia bieżącej wody ciepłej był przyczyną lawinowego wzrostu zapotrzebowania na wodę. Tak wielkie zużycie w połączeniu z masowym wprowadzeniem środków chemicznych spowodowało niebagatelną degradację środowiska i znaczne ograniczenie zasobów wody pitnej w skali globalnej. Celem badań było wyznaczenie średniego zużycia oraz możliwości oszczędzania wody pitnej gospodarstwa domowego w sołectwie Bystra Śląska z uwzględnieniem występowania różnic zużycia wody w zależności od: liczby mieszkańców oraz ich wieku, liczby punków czerpalnych, rodzaju punktów czerpalnych, rodzaju występującej kanalizacji itp. ...
Biogaz „gaz wysypiskowy” – powstaje w wyniku fermentacji beztlenowej związków pochodzenia organicznego. Zawiera od 30 do 70% metanu, od 30 do 60 % CO2 oraz niewielką ilość innych składników takich jak azot, wodór, para wodna. Jego wartość opałowa waha się w granicach 17–27 MJ/m3. Biogaz ma szerokie zastosowanie: wykorzystuje się go głównie jako paliwo dla generatorów prądu elektrycznego, jako źródło energii do ogrzewania wody, a po oczyszczeniu i sprężeniu jako paliwo do napędu silników spalinowych. W Polsce wytwarzany jest głównie w niewielkich biogazowniach rolniczych. Pozyskuje się go również poprzez odgazowywanie obiektów poskładowiskowych. Przeprowadzone przez autorów badania mają na celu określenie ilości biogazu możliwych do uzyskania z typowych frakcji, jakie występują w odpadach komunalnych tj.: obierki z ziemniaków, liście kapusty, obierki warzyw, skórki z owoców cytrusowych i bananów oraz odpady pochodzenia zwierzęcego. Do badań przyjęto sześć rodzajów bioodpadów pochodzenia roślinnego oraz jedną próbę kontrolną zmieszaną losowo ze wszystkich pięciu rodzajów odpadów. Frakcje te zostały rozdrobnione i uwodnione do zawartości suchej masy ok. 10%. Biogaz pozyskiwano w procesie fermentacji beztlenowej w regulowanym środowisku temperaturowym. W tym celu wykorzystano komorę z regulowaną temperaturą (utrzymując w niej ok. 330C – optymalna dla bakterii metanowych mezofilnych), w której umieszczono hermetyczne pojemniki z próbkami. Pomiar ilościowy ...
Baterie galwaniczne i akumulatory elektryczne występujące w postaci wielko i małogabarytowej należą do produktów, które po zużyciu stają się odpadami o charakterze niebezpiecznym dla środowiska i zdrowia ludzi. Zbudowane z materiałów wysoko przetworzonych zawierają substancje szkodliwe takie jak ołów, kadm i rtęć. Gospodarka zużytymi bateriami jest szczególnie trudna ze względu na fakt, występowania ich jako różnorodnych źródeł prądu w bardzo szerokim asortymencie urządzeń, używanych w wielu dziedzinach życia. Pociąga to za sobą szczególnie wysoki poziom rozproszenia miejsc powstawania tych odpadów i ich przetwarzania. Praktyką powszechnie stosowaną jest przenikanie odpadów, jakimi są baterie i akumulatory szczególnie małogabarytowe, do strumienia odpadów komunalnych i w rezultacie deponowanie ich na składowiskach komunalnych. Efektem takiego postępowania jest ekstrakcja wielu substancji niebezpiecznych przez wody opadowe, filtrujące masę gleby do wód podziemnych powodując ich niebezpieczne skażenie. Z drugiej strony odpady te posiadają wartość surowcową. Poddane procesom odzysku stanowią zasoby chroniące naturalne złoża surowcowe. Aktualnie na rynku polskim funkcjonują trzy zasadnicze grupy chemicznych źródeł prądu, znajdujące zastosowanie prawie we wszystkich dziedzinach życia: a) baterie pierwotne i pozostałe baterie wtórne, b) akumulatory niklowo–kadmowe wielko i małogabarytowe, c) akumulatory ołowiowe. Częste dołączanie baterii do zakupywanych urządzeń elektronicznych oraz niski koszt ich nabycia powodują masowe wytwarzanie tych odpadów. Ponadto brak jakichkolwiek ...
Wprowadzenie w roku 2005 nowych przepisów dotyczących ewidencji dróg nakłada na Gminne Jednostki Samorządu Terytorialnego obowiązek zakładania i prowadzenia Książek Dróg. Przepisy te ustalają nowy zakres i zasady prowadzenia ewidencji dróg publicznych i obiektów mostowych. W zasadniczy sposób zmieniają one zakres i stopień szczegółowości opisywania danych składających się na ewidencję drogi w stosunku do dotychczasowych ewidencji. Informacje te dotyczą między innymi: barier i ekranów, zatok i przystanków autobusowych, zjazdów i obiektów przydrożnych itp. Ze względu na stopień szczegółowości Książek Dróg, jedną z bardziej pracochłonnych, ale i najważniejszych faz w trakcie procesu zakładania, prowadzenia i wykorzystania praktycznego ewidencji jest faza zbierania danych o parametrach technicznych drogi. W pracy przedstawiono metodę gromadzenia i archiwizacji danych o parametrach technicznych odcinka drogi z wykorzystaniem technologii GPS i oprogramowania GIS, SIP. Opracowana metoda pozwala w prosty i szybki sposób przy użyciu funkcji programu MapSource pozyskać niezbędne informacje o charakterze przestrzennym zebrane za pomocą urządzenia GPS, a następnie przetworzyć je do wymaganego formatu postaci tabelarycznej. Opracowanie zawiera szczegółowe dane procesu zakładania książki drogi i porusza kilka problematycznych kwestii nieujętych w objaśnieniach do ustawy. Niezależnie od danych atrybutowych w ewidencji wymagane są schematy odcinków dróg oraz model sieci drogowej w obrębie inwentaryzowanej drogi. Integralną częścią opracowania jest ...
