Zeszyt: 2014, vol. 11 / I / 1 (Mar 2014)
Przeprowadzone badania ujawniły, że na przestrzeni lat 2005-2013 coraz więcej rodzin zaczęło przyjmować gości w swoich gospodarstwach i upatrywać w tej pozarolniczej działalności dodatkowego źródła dochodów. I chociaż w ciągu ośmioletniego przedziału czasowego nie odnotowano dużego przyrostu liczby gospodarstw agroturystycznych (61), to jednak zachodzi potrzeba ciągłego monitorowania zmian w tym zakresie. Jest to istotne zwłaszcza, dlatego, że największy wzrost liczby obiektów (85) odnotowano na obszarach o niższych walorach środowiska przyrodniczego, a spadek na terenach o potencjale przyrodniczym wysokim (24). W 2013 roku na kujawsko-pomorskiej wsi funkcjonuje 350 gospodarstw agroturystycznych, których oferta nie wykazuje dużego zróżnicowania. Wśród najczęściej podawanych usług znalazło się posiadanie grilla (97,7%) i placów zabaw dla dzieci (67,7%). Możliwość rozbicia namiotu (79,4%) i przyjazdu do kwatery ze zwierzętami (68,3%) wskazywano podobnie jak wypożyczenie rowerów (60,8%). Usługi wymagające zaangażowania dużych środków finansowych (basen, sauna, siłownia, kort tenisowy) zgłaszane były w dużo mniejszym zakresie. Posiłki domowe oferowało 57,4% badanych gospodarstw. Podobny odsetek (56,3%) sprzedawał turystom produkty żywnościowe wyprodukowane u siebie. Niewiele gospodarstw (38,8%) współpracowało z instytucjami działającymi na rzecz agroturystyki, by lepiej wypromować swoją usługę i kooperować z innym podmiotami. Wielu jednak (72,8%), by zostać zauważonym na konkurencyjnym rynku wprowadzało charakterystyczne nazewnictwo dla swoich zagród. ...
W pracy przedstawiono wyniki badań parametrów wytrzymałościowych korzeni grabu (Carpinus betulus L.) pobranych z jednego ze zboczy z okolic Ciężkowic (Pogórze Ciężkowickie). W ramach badań przeprowadzono badania wytrzymałości na rozciąganie, dokonano pomiaru względnej powierzchni korzeni w gruncie oraz przeprowadzono badania wytrzymałości na ścinanie gruntu oraz gruntu zbrojonego korzeniami. Badania wytrzymałości na rozciąganie przeprowadzono w zrywarka produkcji firmy Hounsfield H50KS na próbkach o długości 0,1 m stosując prędkość odkształceń 10 mm.min-1. Badania wytrzymałości na ścinanie przeprowadzono w aparacie bezpośredniego ścinania o wymiarach skrzynki 120 x 120 mm na próbkach gruntu oraz gruntu zbrojonego 6 oraz 10 korzeniami grabu. Wyniki badań wytrzymałości na rozciąganie oraz ich analiza wykazały, że korzenie grabu charakteryzują się wysoką wytrzymałością na rozciąganie w porównaniu do innych gatunków drzew. Pomiary względnej powierzchni korzeni w gruncie wykazały, że największe zagęszczenie korzeni występuje w przypowierzchniowej warstwie gruntu sięgającej do ok. 0,3 m ppt., a na głębokości 1,0 m ppt. występują pojedyncze korzenie. Udział korzeni w profilu gruntowym wyniósł ok. 0,4%, co stanowi niską wartość w stosunku wyników badań tego typu systemu korzeniowego. Wyniki badań wytrzymałości na ścinanie wykazały, że wraz ze wzrostem względnej powierzchni korzeni w gruncie następuje zwiększenie jego wytrzymałości na ścinanie, przy czym wzrost ten jest spowodowany ...
orograficznymi, geograficznym wysokościowym podziałem na strefy i odpowiednią zmiennością wskaźników hydrologicznych, meteorologicznych i krajobrazowych. Rzeźba terenu i klimat to podstawowe kryteria określające przynależność wsi do wykazu miejscowości górskich na Ukrainie. Miejscowości te posiadają znaczący potencjał rekreacyjny, który można wykorzystać do różnego rodzaju turystyki i rekreacji, zwłaszcza wiejskiej rozwijającej się aktywnie w ostatnich latach we wsiach ukraińskich. Potencjał rekreacyjny badanego obszaru wymaga obiektywnej oceny w celu właściwego planowania promocji turystyki na tym terytorium i optymalnego wykorzystania zasobów rekreacyjnych. Niniejszy artykuł stanowi próbę określenia i przeanalizowania potencjału rekreacyjnego górskich terenów wiejskich w rejonie Rożniatowskim w obwodzie Iwano-Frankowskim z uwzględnieniem specyfiki naturalnej regionu, zaplecza socjalnego i infrastrukturalnego, dziedzictwa historyczno-kulturowego oraz stanu otaczającego środowiska naturalnego jako czynników mających wpływ na stały rozwój obszarów wiejskich. Do przeprowadzonej analizy zastosowano metodę punktową. Celem badania było wyodrębnienie i pogrupowanie wspólnot wiejskich według stopnia rozwoju potencjału rekreacyjnego. Na tej podstawie opracowano mapę. Opisano zabytki w regionie oraz najatrakcyjniejsze miejscowości z perspektywy rekreacyjnej. Zostały zaproponowane główne cele operacyjne, które mają spowodować wzrost regionu zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju.
...
Artykuł prezentuje wybrane przykłady zastosowania analizy informacji przestrzennej do inwentaryzacji uwarunkowań rozwoju małopolskiej gminy Tomice. Następnie dokonano ich oceny pod kątem klasyfikacji obszarów problemowych w kontekście planowania i zagospodarowania przestrzennego. Zagadnienie identyfikacji obszarów problemowych zostało poruszone w skali lokalnej (gminnej), w oparciu o powstające w ramach planowania miejscowego dokumenty planistyczne. Jako pojęcie obszaru problemowego przyjęto definicję z Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która obszar problemowy określa jako „obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych, wskazany w (...) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy". Do analizy wybranych elementów fizjograficznych rolniczej przestrzeni produkcyjnej, terenów inwestycyjnych i obszarów funkcyjnych zostały zastosowane podstawowe techniki geoprocessingu. Analizy opracowano w programie Quantum GIS. W artykule wykorzystano badania własne nad delimitacją obszarów problemowych w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego.
...
W roku 2001 od napełnienia zbiornika Domaniów, do roku 2008 prowadzono systematyczne pomiary poziomu wód gruntowych w 16 studniach kopanych, występujących w sąsiedztwie zbiornika. Oprócz pomiarów dekadowych, wykonane też były pomiary po wystąpieniu większych opadów, które też przyczyniały się do podnoszenia poziomu wody w badanych studniach. Stwierdzono, że stan poziomu wody w studniach skorelowany był najbardziej z wysokością spiętrzenia wody w zbiorniku. Im wyższe było spiętrzenie wody w zbiorniku, tym wyższe były poziomy wód w studniach. Następowało to jednak z niewielkim przesunięciem w czasie. To samo miało miejsce przy obniżeniu spiętrzenia wody w zbiorniku z tym jednak, że w studniach poziomy wód gruntowych obniżały się jeszcze wolniej.Zawsze też w studniach poziomy wód utrzymywały się wyżej niż w zbiorniku, co w najwyższym stopniu wynika z ukształtowania się krzywej depresji.
...
W pracy przedstawiono wyniki badań płytkich ruchów masowych powstałych w czerwcu 2010 r. w miejscowości Siary k. Gorlic. Przeprowadzono badania terenowe mające na celu rozpoznanie warunków geologiczno-inżynierskich w sąsiedztwie osuwisk oraz badania laboratoryjne, które obejmowały oznaczenie podstawowych właściwości geotechnicznych gruntów (skład uziarnienia, granice konsystencji, parametry charakteryzujące wytrzymałość na ścinanie). Zasadnicza część pracy obejmowała analiza wpływu procesu infiltracji na stateczność zboczy. Do analiz wykorzystano dwie metody opisu przepływu wody w strefie nienasyconej. Pierwszą z nich stanowił tłokowy model infiltracji zaproponowany przez Lumb'a, a drugą model Montrasio-Valentino. Wyniki badań oraz przeprowadzonych analiz wykazały, że głównym czynnikiem inicjującym powstanie analizowanych osuwisk był katastrofalny opad deszczu. który spowodował zawodnienie pokrywy stokowej tworzonej przez utwory pylaste. Istotnym czynnikiem biernym sprzyjającym powstaniu osuwisk stanowiła płytko zalegająca warstwa mało przepuszczalnego gruntu spoistego. Zintegrowane obliczenia infiltracji i stateczności z zastosowaniem modelu opracowanego przez Montrasio i Valentino wykazały jego wrażliwość na sposób doboru parametru K opisującego zdolność drenażową gruntów. Wykazano, że parametr ten można interpretować jako zmienną zależną od współczynnika filtracji. Wyniki obliczeń stateczności z wykorzystaniem modelu Montrasio-Valentino wykazały w analizowanym przypadku, że daje on bardziej niekorzystne wyniki obliczeń niż metoda opierająca się o obliczenia infiltracji z wykorzystaniem modelu tłokowego.
...
W pracy przedstawiono wpływ siły i kierunku wiatru na kształtowanie się prędkości powietrza wentylacyjnego w wybranym obszarze obory wolnostanowiskowej podczas lata. Na podstawie analizy uzyskanych wyników badań wykonano charakterystykę prędkości wiatrów w okresie letnim. Określono zmienność prędkości powietrza wentylacyjnego przy uwzględnieniu wiatrów wiejących z kierunku prostopadłego i równoległego do obory. Zauważono zróżnicowanie prędkości powietrza w zależności od miejsca pomiaru - środkowa część obory była gorzej wentylowana od części przyściennych. Sformułowano wnioski określające przyczyny takiego zaburzenia przepływu powietrza. W celu zwiększenia prędkości powietrza wentylacyjnego w środkowej części obory zalecono zastosowanie mieszaczy powietrza. Zwrócono uwagę na konieczność kontynuowania badań różnych typów obór ze względu na ich rozwiązania konstrukcyjne oraz usytuowanie.
...
W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na terenie wsi o charakterze rolniczym dotyczące rodzajów pokryć dachowych występujących na budynkach. Szczególną uwagę poświęcono budynkom pokrytym azbestem. Na podstawie ankiet, inwentaryzacji powierzchni dachów, oceny ich stanu technicznego oraz obliczeń wykazano, że na terenie wsi aż 30,3% budynków posiada pokrycie z płyt azbestowo-cementowych. Na 33,8% płyt stwierdzono występowanie grzybów i mchów oraz spękania które przyczyniają się do uwalniania włókien azbestu do środowiska naturalnego. Własne pomiary ciężaru płyt wykazały w ciągu 17 lat użytkowania ubytek ich masy na terenie wsi wynoszący łącznie 3853,82 kg. Zauważono wysoką świadomość mieszkańców wsi dotyczącą szkodliwości azbestu na zdrowie ludzi i środowisko naturalne przy jednoczesnym niewystarczających możliwościach finansowych związanych z koniecznością utylizacji azbestu jako materiału niebezpiecznego.
...
Przedstawiono analizę odnośnie ustalenia kierunku i zakresu zmian wykorzystania przestrzeni wiejskiej Polsce oraz wskazanie działań minimalizujących zmniejszanie się użytków rolnych i gruntów ornych na glebach lepszych. Badania prowadzono na poziomie: - krajowym - na bazie danych CORINE Land Cover z roku 1990, 2000 i 2006 oraz na podstawie danych GUS z ostatnich 40 lat, - regionalnym - na bazie danych województw: podlaskiego i warmińsko-mazurskiego, - gminnym - na bazie danych z 3 gmin z województw: małopolskiego, lubuskiego i lubelskiego,Wyniki badań pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków:- Według danych CORINE Land Cover corocznie zmiany użytkowania przestrzeni w Polsce są na powierzchni po około 25 tys. ha, tj. po około 0,08-0,1% powierzchni ogólnej. - Stwierdzono, w ostatnim 40-leciu, malejące tempo przeznaczania gruntów użytkowanych rolniczo na cele pozarolnicze, natomiast rosnące odnośnie udziału gruntów o największej przydatności rolniczej - klasy I-III.- Systematycznie zmniejszała się przestrzeń rolnicza, a w niej udział gruntów ornych i użytków zielonych, głównie na rzecz leśnictwa, terenów zabudowanych, terenów komunikacyjnych i wód. W gminach typowo rolniczych zmiany nie przekraczały 3,0-3,2% ogólnej powierzchni w okresie 30-letnim, a w gminach o dużym zróżnicowaniu warunków przyrodniczych lub będących w oddziaływaniu przemysłu lub miast obejmowały co najmniej 9% powierzchni.- Dla zmniejszenia tempa ubytku gruntów rolniczych na ...
Intensywne, długotrwałe opady deszczu w połączeniu z małoprzepustowym, niesprawnym, bądź niedrożnym systemem kanalizacji mogą być przyczyną powstawania dotkliwych strat gospodarczych na skutek występowania podtopień, zalania obszarów zurbanizowanych, bądź też rozmycia powierzchni gruntu. Liczne są także awarie występujące na oczyszczalniach ścieków. Gwałtowny spływ opadowy ze zlewni zurbanizowanej spowodować może uszkodzenia elementów oczyszczalni ścieków, przeciążenia hydrauliczne oraz wpłynąć negatywnie na proces biologicznego oczyszczania ścieków poprzez zmianę parametrów ilościowych i jakościowych ścieków dopływających.Celem artykułu jest przedstawienie zebranych doświadczeń z zakresu eksploatacji oczyszczalni ścieków w trudnych warunkach atmosferycznych, a także wskazanie braku klasyfikacji tego typu obiektów jako obiektów infrastruktury krytycznej stanowiących zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska przyrodniczego.
...
