Streszczenie:

W pracy przedstawiono wyniki badań parametrów wytrzymałościowych korzeni grabu (Carpinus betulus L.) pobranych z jednego ze zboczy z okolic Ciężkowic (Pogórze Ciężkowickie). W ramach badań przeprowadzono badania wytrzymałości na rozciąganie, dokonano pomiaru względnej powierzchni korzeni w gruncie oraz przeprowadzono badania wytrzymałości na ścinanie gruntu oraz gruntu zbrojonego korzeniami. Badania wytrzymałości na rozciąganie przeprowadzono w zrywarka produkcji firmy Hounsfield H50KS na próbkach o długości 0,1 m stosując prędkość odkształceń 10 mm.min-1. Badania wytrzymałości na ścinanie przeprowadzono w aparacie bezpośredniego ścinania o wymiarach skrzynki 120 x 120 mm na próbkach gruntu oraz gruntu zbrojonego 6 oraz 10 korzeniami grabu. Wyniki badań wytrzymałości na rozciąganie oraz ich analiza wykazały, że korzenie grabu charakteryzują się wysoką wytrzymałością na rozciąganie w porównaniu do innych gatunków drzew. Pomiary względnej powierzchni korzeni w gruncie wykazały, że największe zagęszczenie korzeni występuje w przypowierzchniowej warstwie gruntu sięgającej do ok. 0,3 m ppt., a na głębokości 1,0 m ppt. występują pojedyncze korzenie. Udział korzeni w profilu gruntowym wyniósł ok. 0,4%, co stanowi niską wartość w stosunku wyników badań tego typu systemu korzeniowego. Wyniki badań wytrzymałości na ścinanie wykazały, że wraz ze wzrostem względnej powierzchni korzeni w gruncie następuje zwiększenie jego wytrzymałości na ścinanie, przy czym wzrost ten jest spowodowany znaczącą zmianą spójności. Przy wartościach względnej powierzchni korzeni w gruncie w zakresie 0,11-0,26% uzyskano przyrost wytrzymałości gruntu na ścinanie od 2,7 do 8,6 kPa.