Zmiany klimatyczne w Puszczy Zielonka od 1848 roku

Jednym z najistotniejszych problemów we współczesnej klimatologii jest zagadnienie ocieplania klimatu. Chociaż nie udowodnione po za wszelką wątpli-wość, wiele czynników świadczy o zmianie klimatu w przeciągu ostatniego krót-kiego okresu czasu. Prezentowane w literaturze przedmiotu stanowiska są bardzo różnorodne - od skrajnych poglądów,przewidujących katastrofalne skutki do w wielu regionach świata do oceny, że „problem zmian klimatu został wyolbrzy-miony ponad wszelkie proporcje".Puszcza Zielonka położona jest w środkowej części dorzecza Warty, w centralnej części Wielkopolski. Krajobraz jest typu młodoglacjalnego. Dominu-jącą formą terenu Puszczy są wysoczyzny płaskie i faliste. Wierzchnie warstwy skalne stanowią głównie piaski i żwiry. Dominującym gatunkiem drzewiastym jest sosna oraz dąb. Przeważające siedliska to: bór mieszany świeży, bór świeży, bór wilgotny oraz ols.Klimat w Puszczy Zielonka wykazuje stosunkowo dużą stacjo-narność. Opady atmosferyczne w latach 1848-2008 nie wykazują istotnych staty-stycznie zmian na poziomie istotności α=0,05. Zarówno dla poszczególnych mie-sięcy I-XII, jak i półroczy zimowych, letnich, okresów wegetacyjnych i lat hydrologicznych zmiany nie są istotne statystycznie. Występują jednak wyraźne okresowości sum rocznych opadów atmosferycznych, dominują okresowości 10,0- 7,0- i 6,7-letnie. Wartości prawdopodobieństwa wraz z wyższymi dla sum rocznych opadów atmosferycznych mają krótkie - do 3 lat, sekwencje zbliżonych wartości. Temperatury powietrza w ww. okresie wykazują dodatnie, statystycznie istotne (dla α=0,05), trendy ...

Pochłanianie i wypromieniowanie energii słonecznej przez wybrane powierzchnie rolnicze

Przeanalizowano wpływ szaty roślinnej na różnicowanie bilansu radiacyj-nego powierzchni rolniczych. Pod uwagę wzięto dwie kontrastowe powierzchnie: trawiastą (łąka) i nieporośniętą roślinnością (stale przekopywany ugór). Opraco-wano materiał pomiarowy z badań aktynometrycznych prowadzonych w roku 2009 w Obserwatorium Agro- i Hydrometeorologii Uniwersytetu Przyrodniczego Wro-cław-Swojec. Wykorzystano dane pochodzące z ciągłej rejestracji gęstości stru-mienia całkowitego promieniowania słonecznego K, gęstości strumienia promie-niowania odbitego od powierzchni trawy i ugoru K, gęstości strumienia promieniowania zwrotnego atmosfery L i gęstości strumienia promieniowania powierzchni bez roślin i porośniętej trawą L. Kontrastowość cech fizyczno-biologicznych rozpatrywanych dwóch powierzchni czynnych wpływa istotnie na różnicowanie ich właściwości radiacyjnych (absorpcyjnych i dystrybucyjnych). W efekcie występują wyraźne różnice w wartościach synchronicznych pomierzo-nych parametrów radiacyjnych tych powierzchni. Skoncentrowano się na ukazaniu tych różnic i ich przyczyn. Szczególną uwagę poświęcono różnicom w średnich wartościach dobowych i miesięcznych całkowitego bilansu promieniowania i jego najważniejszych składowych. Zwrócono uwagę na topoklimatyczne skutki zaob-serwowanych różnic radiacyjnych.     ...

Tendencje zmian klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w rejonie Bydgoszczy

Celem pracy była ocena stopnia istotności zmian wybranych klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w latach od 1981 do 2010 w rejonie Byd-goszczy, położonym w strefie o największej celowości lokalizacji inwestycji na-wadniających pod względem kryterium klimatycznego w Polsce. W pracy wyko-rzystano wyniki pomiarów meteorologicznych, prowadzonych w sposób standardowy, w Stacji Badawczej Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP Byd-goszcz w Mochełku, położonej około 20 km od Bydgoszczy. Badaniami objęto 30-letni okres normalny 1981-2010. Uwzględniono szereg elementów meteorologicz-nych i wskaźników suszy meteorologicznej i rolniczej. Obliczeń dokonano dla okresu od 1 maja do 30 czerwca. W wyniku przeprowadzonych badań nie stwier-dzono istotnych trendów zmian klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w rejonie Bydgoszczy wraz z upływem lat od 1981 do 2010 roku. Stwier-dzono natomiast poszerzenie zmienności czasowej opadów atmosferycznych i ewapotranspiracji, a zatem także klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin obliczonych na ich podstawie, w latach 1996-2010 w stosunku do poprzed-niego 15-lecia 1981-1995. ...

Wieloletnie tendencje w kształtowaniu się wybranych charakterystyk niżówek w zlewni rzeki Zagożdżonki

Zjawisko niżówki utożsamiane jest z występowaniem niskich przepływów wody w korycie rzeki. W zależności od pory roku niżówki mogą być wywołane przedłużającym się brakiem opadów lub długotrwałym mrozem. Niżówki stanowią jeden z aktualnych problemów w gospodarowaniu wodą, szczególnie w świetle ob-serwowanego w ostatnich latach częstszego pojawiania się zjawiska suszy. Celem pracy jest analiza zmian w wieloletnim przebiegu wybranych charakterystyk niżó-wek (czas trwania, objętość deficytu) w zlewni rzeki Zagożdżonki w profilu Płachty Stare. Rozpatrywana w pracy zlewnia rzeki Zagożdżonki usytuowana jest na Nizinie Mazowieckiej, należącej do tych regionów kraju, w których najczęściej pojawia się zjawisko suszy. Mała zlewnia rzeki Zagożdżonki jest jedną z kilku w Polsce, która posiada długi ciąg pomiarów wartości opadów i odpływu. W celu wyznaczenia niżówek na hydrogramach dobowych przepływów zastosowano dwa poziomy odcięcia: przepływ SNQ i Q90%. Badania nie wykazały tendencji do wcześniejszego występowania okresów niżówkowych w zlewni Zagożdżonki. Natomiast analiza sumowanych rocznych charakterystyk niżówek: czasu trwania i objętości deficytu pochodzących z poszczególnych lat hydrologicznych okresu 1963-2011, wykazała występowanie trendu rosnącego na poziomie istotności 0,1. W ostatnich latach niżówki występują prawie co roku, jednakże nie trwają dłużej i nie posiadają większych objętości deficytu niż średnie wieloletnie. ...

Symulacja warunków hydrotermicznych w północnej części centralnej Polski w perspektywie lat 2050-2060 dla potrzeb produkcji roślinnej i wybranych scenariuszy klimatycznych

W pracy przedstawiono symulacje i ocenę zmian wskaźnika hydrotermicznego (HTC) Sieljaninowa w kontekście oczekiwanych zmian klimatu i potrzeb nawadniania roślin. Dla wybranej stacji meteorologicznej w centralnej Polsce wygenerowano dobowe wartości temperatur powietrza i opadów dla warunków aktualnych i oczekiwanych zgodnie z trzema typowymi dla Polski scenariuszami GISS Model E, HadCM3 i GFDL-R15, zakładającymi podwojenie koncentracji CO2 - co jest spodziewane w latach 2050-2060.Dla czterech 500-letnich serii temperatur powietrza i opadów obliczono w okresach kroczących 30-dniowych wskaźnik hydrotermiczny HTC dla istotnych z punktu nawodnień okresów od kwietnia do września. Łącznie w każdym roku wyznaczono 154 wartości wskaźnika HTC. Przebieg wartości wskaźnika hydrotermicznego przedstawiono na wykresach dla wartości średnich, odchyleń standardowych, 99% obszarów krytycznych oraz empirycznych prawdopodobieństw wystąpienia okresów skrajnie suchych, bardzo suchych, suchych i dość suchych.W badaniach wykazano zróżnicowane zmiany wskaźnika HTC a nawet jego pomniejszenie o 30% zależnie od rozpatrywanego scenariusza i okresu roku, przy jednoczesnym wzroście wariancji (z wyjątkiem scenariusza GISS) do 15%. Wyznaczone prawdopodobieństwa wystąpienia okresów skrajnie suchych (HTC<0.4) wskazują na wzrost średnio dwukrotnie, trzykrotnie i czterokrotnie odpowiednio dla scenariuszy GISS Model E, HadCM3 i GFDL-R15 w okresie czterech miesięcy od 120 do 240 dnia roku. ...

Zmienność czasowa wilgotności względnej powietrza w okresie wegetacji w okolicy Bydgoszczy w latach 1985-2010

W pracy przedstawiono wyniki badań zmienności wilgotności względnej powietrza w okresie wegetacyjnym w okolicy Bydgoszczy w latach 1985-2010, na podstawie pomiarów z reprezentatywnej stacji meteorologicznej zlokalizowanej w obrębie Lotniska Bydgoszcz-Szwederowo. Znormalizowane pomiary wilgotności powietrza prowadzone były psychrometrem Assmanna w klatce meteorologicznej na wysokości 2 m nad powierzchnią gruntu, zlokalizowanej na wysoczyźnie, w odległości około 3,5 km od centrum miasta. W pracy zbadano charakter i wielkość zmian średniej wilgotności względnej powietrza obliczając wybrane elementy statystyki opisowej. Przeprowadzono analizę regresji i na podstawie liniowej funkcji określono kierunek zmian badanego wskaźnika wraz z upływem czasu. Średnią wilgotność względną powietrza w rejonie Bydgoszczy w miesiącach wiosennych i letnich, charakteryzowała duża zmienność czasowa, właściwa dla umiarkowanego i przejściowego klimatu Polski. Trend zmian badanego wskaźnika w badanym wieloleciu 1985-2010 nie został potwierdzony statystycznie. W okresie 1998-2010 w stosunku do poprzedniego okresu 1985-1997, stwierdzono poszerzenie zmienności czasowej w 5 na 7 badanych przypadków. ...

OCENA SUSZY METEOROLOGICZNEJ W 2015 ROKU W PÓŁNOCNEJ CZĘŚCI CENTRALNEJ POLSKI Z WYKORZYSTANIEM WSKAŹNIKA HYDROTERMICZNEGO (HTC) W KONTEKŚCIE ZMIAN KLIMATYCZNYCH

W pracy przedstawiono symulacje i ocenę wskaźnika hydrotermicznego (HTC) Sieljaninowa w 2015 roku w kontekście warunków aktualnych i oczekiwanych zmian klimatu dla potrzeb rolnictwa. Dla wybranej stacji meteorologicznej w centralnej Polsce wygenerowano dobowe wartości temperatur powietrza i opadów dla warunków aktualnych i oczekiwanych zgodnie z trzema typowymi dla Polski scenariuszami GISS Model E, zakładającymi podwojenie koncentracji CO2 - co jest spodziewane w latach 2050-2060.Dla roku 2015 oraz dwóch 500-letnich serii temperatur powietrza i opadów obliczono w okresach kroczących 30-dniowych wskaźnik hydrotermiczny HTC w istotnych z punktu widzenie nawodnień okresach od kwietnia do września. Łącznie w każdym roku wyznaczono 154 wartości wskaźnika HTC. Przebieg średnich wartości wskaźnika hydrotermicznego przedstawiono na wykresach wraz z odchyleniami standardowymi, 90% i 50% obszarami ufności.W badaniach wykazano, że rok 2015 należał do lat suchych bądź bardzo suchych w większości całego okresu wegetacji. Podobnie oceniony byłby w latach 2050-60 przy założeniu scenariusza zmian klimatu GISS. W pracy wykazano również, że wskaźnik HTC w sytuacjach nagłych dużych opadów przeszacowuje ocenę suszy meteorologicznej (zawyża wartości wskaźnika HTC). ...