Wstępna ocena warunków zamulania jeziora Dąbie

Jezioro Dąbie jest jednym z naturalnych zbiorników wodnych położonych w obrębie Estuarium Dolnej Odry. Podczas powodzi zatorowych stanowi ono odbiornik kry lodowej z tej rzeki. Jezioro to jest intensywnie zamulane przez rumowisko piaszczyste, pylaste i ilaste, dostarczane głównie przez Regalicę (wschodnie ramię Odry) oraz Inę i Płonię. Objętość jeziora zmniejszyła się w ciągu 34 lat (1962–1996) o 12,1 mln m3. Średni roczny przyrost objętości osadów wynosi 356 000 m3. Procesy sedymentacji namułów i ich erozji są komplikowane przez falowanie zwierciadła wody oraz przez prądy powierzchniowe i przydenne. Prądy te są generowane zarówno przez dopływy rzeczne, jak i przez wiatr powodujący zmiany poziomu morza podczas sztormów. Przez to jezioro przechodzi główny tor wodny pomiędzy portem Schwedt a Zatoką Pomorską. W latach 2007–2011 przewiduje się jego pogłębienie, poprzez usunięcie 810 000 m3 osadów dennych. Tor wodny ma długość 14,5 km, szerokość 150 m i głębokość 10 m. Pomiary geotechniczne in situ wykazały, że miąższość namułów waha się od 3 do 5 m. Osady spoiste zawierają od 22 do 30% części organicznych i mają konsystencję płynną. Pod namułami organicznymi zalegają piaski drobne. Namuły są zanieczyszczone głównie przez metale ciężkie, w tym Al, Zn, Cu, Cd i Hg oraz przez związki ropopochodne. Składowanie wydobytego ...

Zmienność składu granulometrycznego rumowiska wleczonego wzdłuż potoku Słomka

Skład uziarnienia materiału dennego rzeki odzwierciedla charakter i moc jego transportu i może być wykorzystany jako zmienna świadcząca o stabilności lub niestabilności dna koryta. W artykule przedstawiono ocenę składu granulometrycznego rumowiska wleczonego wzdłuż potoku Słomka. Krzywe uziarnienia wyznaczono metodą fotograficzną, której podstawą jest analiza cyfrowa zdjęć powierzchni rumowiska. Jest to metoda wystarczająco dokładna, aby zanalizować zmiany składu granulometrycznego. Wyniki badań zilustrowano przez 14 krzywych uziarnienia. Pokazano również, że zmienność średnic charakterystycznych i parametrów krzywych uziarnienia rumowiska wzdłuż potoku przebiega zgodnie z procesami fluwialnymi. Niektóre krzywe pokazujące wzrost zawartości drobnych ziaren korespondują z lokalną erozją boczną, a inne reprezentują stabilizujące się odcinki potoku. ...

Prognoza zamulania zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska

Określono stopień zamulenia zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska znajdujących się na jednym cieku niekontrolowanym hydrolo-gicznie oraz opracowano prognozy ich zamulenia. W analizie uwzględniono wpływ zbiornika górnego - Brzóza Stadnicka, na ilość rumowiska dopływającego do zbiornika dolnego - Brzóza Królewska. Prognoza zamulenia, opracowana w trzech wariantach, umożliwiła określenie tzw. żywotności zbiorników. W pierwszym wariancie opracowano prognozę dla zbiornika górnego w jego zlewni cząstkowej. W drugim wariancie prognozowano zamulenie zbiornika dolnego biorąc pod uwagę dopływ rumowiska ze zlewni całkowitej, bez uwzględnienia za-trzymywania części rumowiska w zbiorniku górnym. W trzecim wariancie natomiast uwzględniono wpływ zbiornika górnego na zbiornik dolny. Wykazano, że badane małe zbiorniki wodne charakteryzują się stosunkowo niskimi wartościami zdolności do zatrzymywania rumowiska, co wpływa na wydłużenie ich żywotności. Określona na podstawie bilansu objętości rumowiska zatrzymanego i dopływającego zdolność zbiornika Brzóza Stadnicka do zatrzymywania rumowiska wynosi 27,9%. Nieco wyższą wartością βrz=38,7% charakteryzuje się zbiornik Brzóza Królewska. Według prognozy zamulania opracowanej z ustaloną wartością βrz, wyznaczoną na podstawie bilansu rumowiska, żywotność zbiornika Brzóza Królewska zostanie zwiększona ze 192 lat do 217 lat. Wskazuje to na wydłużenie tzw. żywotności tego zbiornika zaledwie o 15 lub 13%. ...