Przedstawiono niektóre wyniki badań i prognoz dotyczących kierunków za-chodzących przemian organizacyjno-technicznych w rolnictwie i jego infrastruktu-rze.Głównym celem przemian w przedsiębiorstwach rolniczych będzie pozy-skiwanie coraz bardziej bezpiecznych (zdrowych) surowców i przetworów żywno-ściowych w warunkach coraz lepszego poszanowania energii i środowiska na obszarach wiejskich. Poszanowanie energii oznacza zmniejszenie jednostkowych nakładów materiałowo-energetycznych i pracy żywej, a więc zmniejszanie kosztów własnych produktów dostarczanych na rynek po cenach satysfakcjonujących za-równo ich producentów i konsumentów.Konkurencyjna walka na rynkach żywnościowych zmniejsza i będzie nadal zmniejszać liczbę naszych towarowych gospodarstw rolniczych. W perspektywie 15-20 lat będzie ich około 300 tys. i one będą dostarczać do przetwórstwa lub bezpośrednio na rynek prawie całą towarową produkcję rolniczą.Wszystkie towarowe gospodarstwa rodzinne będą musiały modernizować i rozwijać swoją produkcję na podstawie opracowanego projektu urządzenia, zme-chanizowania i doinwestowania (biznes plan). Każde gospodarstwo będzie mogło ocenić potrzeby i możliwości finansowe w zakresie dostosowywania się do wyma-gań stawianych przyszłościowym rolniczym przedsiębiorstwom rodzinnym.W opracowaniu przedstawiono metodykę modernizowania gospodarstw metodą kart technologicznych i sposób oceny możliwości inwestycyjnych unowo-cześnionego gospodarstwa. Zaprezentowano także podjęte i realizowane zbiorowo badania rozwojowe w wybranych 50 gospodarstwach rodzinnych zlokalizowanych w różnych regionach kraju. ...
W artykule przedstawiono analizę wykonanego scalenia w trzech okresach historycznych na Podkarpaciu, a także propozycje scaleniowe na najbliższe lata. Z przeprowadzonej analizy wynika, że wykonawstwo prac scaleniowych jest zmo-nopolizowane a tym samym i niewydolne. Ten stan rzeczy musi ulec zmianie jeżeli chcemy aby maksymalnie wykorzystać środki finansowe skierowane na Pod-karpacie z Unii Europejskiej. Dotyczy to również zabiegów urządzenioworolnych pozwalających na naprawę istniejącej złej struktury obszarowej w tym wojewódz-twie. Scalenie gruntów jest zabiegiem urządzeniowo-rolnych bardzo pracochłonnym i zajmującym dużo czasu na jeden obiekt scaleniowy. Istniejące zapóźnienie, bieżące potrzeby wynikające z dużego rozdrobnienia indywidualnych gospodarstw rolnych i złej struktury obszarowej, a także budowa autostrady A-4 to problem Podkarpacia. Istniejące obecne możliwości finansowe oraz sieć szkół wyższych kształcących geodetów przygoto-wanych do wykonywania scalenia to czynniki dające nadzieję na zmianę istniejącej sytuacji. Jedyną przeszkodą jest istniejące ustawodawstwo, które nie dopuszcza prywatnych podmiotów gospodar-czych do wykonywania scalenia gruntów. Tylko szybka naprawa złej struktury obszarowej indywidu-alnych gospodarstw rolnych daje szansę dla rozwoju działalności rolniczej (rolnictwo, agroturystyka) i poprawę poziomu życia mieszkańcom wsi podkarpackich.
...
Zaprezentowano prognozę społeczno-ekonomicznych przemian w gospo-darstwach rolniczych i w równoważonym rolnictwie do 2030 r., na tle niezbędnych przemian energetycznych i ekologicznych zachodzących na wsi i w całej Polsce.Do określenia kierunków przemian na wsi i w rolnictwie wykorzystano wy-niki Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r. (PSR'10) i wstępne wyniki Narodo-wego Spisu Powszechnego GUS z 2011 r. Prognozowano, że około 2030r. na ob-szarach wiejskich zamieszkiwać będzie 39% ludności Polski, prowadząc 33,0% samodzielnych gospodarstw domowych. Ludność rolnicza w gospodarstwach po-wyżej 1,0 ha UR będzie stanowiła 13,3% ludności wiejskiej i 5,2% ludności całego kraju. Produkcyjnych gospodarstw (przedsiębiorstw) rolniczych bedzie około 530 tys. i będą one dostarczać na rynek prawie całą towarową produkcję surowców żywnościowych. Wprowadzenie produkcji zrównoważonej i nowych technologii opartych na nowych agregatach maszynowych, zmniejszy jednostkowe nakłady pracy i energii, przyczyniając się równocześnie do poprawy ekologicznych wyma-gań dotyczących ochrony gleby, wody, powietrza, roślin, zwierząt i ludzi na obsza-rach wiejskich. Rolnictwo będzie zmniejszać emisję do atmosfery metanu (CH4) i dwutlenku węgla (CO2) między innymi poprzez wzrost wykorzystywania odnawial-nych zasobów energii (OZE). Krytycznie i z rezerwą należy odnosić się do energe-tycznego spalania słomy, ziarna, drewna i innych rodzajów nieprzetworzonej lub przetworzonej biomasy (np. biopaliw).Opracowana prognoza ITP pozwala na wnioskowanie odnośnie dalszej re-alizacji polityki agrarnej i ...
W pracy przedstawiono wyniki analiz działalności gospodarczej i inwestycyjnej w 53 wybranych gospodarstwach rodzinnych w 2009 i 2010 r. Zebrane wyniki porównano z odpowiednimi danymi jakie przewiduje się w projektach modernizacji tych gospodarstw do 2015 r.Celem przeprowadzonych analiz było określenie potrzeb i możliwości inwestycyjnych badanych gospodarstw oraz poszukiwanie metody oceny działalności inwestycyjnej określonego gospodarstwa rodzinnego.W latach 2009-2012 badano gospodarstwa o powierzchni od 8 do 150 ha UR (użytków rolnych).Średnia powierzchnia badanych obiektów wynosiła w 2009 r. 44,23 ha UR, w 2010 r. 45,88 ha UR, a w 2015 r. będzie wynosić 49,49 haUR, czyli wzrośnie o 11,9%.Stwierdzono, że wraz ze wzrostem powierzchni gospodarstwa maleją odtworzeniowe (amortyzacja) potrzeby inwestycyjne, a wzrastają możliwości rozwojowej działalności inwestycyjnej. Szacowano także potencjalne możliwości inwestycyjne gospodarstw doliczając do poniesionych nakładów inwestycyjnych różnicę między rzeczywistymi dochodami rodziny a dochodami porównywalnymi z dochodami rodzin pozarolniczych.W 2009 r. średnie jednostkowe inwestycyjne potrzeby odtworzeniowe wynosiły 1140 zł·ha-1UR, poniesione nakłady (wydatki) inwestycyjne wynosiły 1930 zł·ha-1UR a potencjalne możliwości inwestycyjne oszacowano na 3391 zł·ha-1UR.Odpowiednio, w 2010 r. średnie jednostkowe potrzeby inwestycyjne wynosiły 1106 zł·ha-1UR, a poniesione nakłady inwestycyjne wyniosły 1687 zł·ha-1UR, a potencjalne możliwości inwestycyjne 3592 zł·ha-1UR. Średnio badane obiekty ponoszą więc większe nakłady inwestycyjne w stosunku do potrzeb odtworzeniowych (amortyzacja) ...
W pracy określono wpływ rozłogu - układu pól w stosunku do ośrodka gospodarczego na odległości i ponoszone nakłady w transporcie wewnętrznym. Analiz dokonano dla trzech wariantów W0 - układ aktualny, W1 - zbliżenie pól do ośrodka o 50%, W2 - ułożenie wszystkich pól wokół gospodarstwa. Odległości przejazdu wyniosły W0 - 1,11 km, W1 - 0,51 km (54,05% mniej do W0), W2 - 0,09 km (91,89% mniej do W0 i 82,23% mniej do W1. Analiza wpływu rozłogu pozwala stwierdzić, iż przy średnim czasie przejazdów w wariancie 0 (4,0 h) w wariancie 2 czas przejazdów zmniejszył się średnio do 0,31 h czyli jest 12,9 razy niższy. Z kolei koszty zużycia paliwa średnio dla badanych gospodarstw w zł*ha-1 kształtują się następująco: W0 - 120,27 zł, W1 - 65,25zł (45,74% mniej do W0), W2 -9,31 zł (992,25% mniej do W0 i 85,73% mniej do W1). Jednocześnie znaczny wpływ na ponoszone nakłady ma kierunek produkcji i związana z nim intensywność produkcji. ...
