Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Mgr inż. Małgorzata Sobalak

Mgr inż. Adam Kozłowski

Stabilizacja piasków drobnych równoziarnistych Puszczy Noteckiej cementami portlandzkimi

W badaniach wykorzystano piasek drobny równoziarnisty oraz piasek drobny równoziarnisty próchniczny. Grunty pobrano z nawierzchni gruntowych dróg leśnych położonych na obszarze Puszczy Noteckiej. Do stabilizacji użyto cementu portlandzkiego oraz cementu portlandzkiego wieloskładnikowego. Mieszanki cementowo-gruntowe wykonano z 4 dawkami (3,6,9,12%) obu cementów. Próbki do badań wytrzymałości przechowywano w warunkach wilgotności optymalnej, wysycenia wodą oraz zamrażania i rozmrażania. Wyniki badań porównano do kryteriów wytrzymałości dla nawierzchni drogowych wg PN-S-96012, 1997. Ogólnie stwierdzono, że oba grunty były trudne do stabilizacji cementami, a szczególnie piasek próchniczny. Cement portlandzki wykazywał 2-krotnie lepsze efekty stabilizacji w stosunku do cementu wieloskładnikowego. Mieszanki wykazywały wysoką wodoodporność oraz niską mrozoodporność. Na dolną warstwę ulepszonego podłoża warunki wytrzymałości na ściskanie spełnił piasek drobny próchniczny z 9% dodatkiem cementu portlandzkiego oraz piasek drobny z 9% dodatkiem cementu wieloskładnikowego. Na górną warstwę ulepszonego podłoża warunki wytrzymałościowe spełniła tylko mieszanka piasku drobnego z 12% dodatkiem cementu portlandzkiego. Należy wykonywać dalsze badania z większymi dawkami cementu portlandzkiego oraz po próbach dodziarnienia gruntu rodzimego, przed stabilizacją cementem. ...

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Dr hab. inż. prof. nadzw. Andrzej Czerniak

Przydatność rozkruszonych mieszanek popiołowo-żużlowo-gruntowych do konstrukcji podbudów drogowych

W leśnej sieci komunikacyjnej przeważają drogi z nawierzchnią gruntową. Najwięcej problemów dostarczają drogi gruntowe na podłożu spoistym oraz organicznym. Do stabilizacji gruntów spoistych można użyć popiołów lotnych z węgla brunatnego. Pod wpływem intensywnego obciążenia ruchem nawierzchnie stabilizowane popiołami mogą ulegać zniszczeniu. Celem badań było opracowanie technologii naprawy zniszczonych nawierzchni popiołowo-gruntowych i popiołowożużlowo- gruntowych. Określono kształtowanie się nośności rozkruszonych mieszanek stabilizowanych popiołem i żużlem po wtórnym zagęszczeniu w zależności od czasu i warunków wiązania mieszanki przed rozkruszeniem oraz wtórnego dodatku stabilizatora. Do stabilizacji gruntu wykorzystano aktywne popioły lotne z węgla brunatnego okręgu konińskiego grupy IIIC oraz żużel paleniskowy koksowy. Badaniom poddano dwie mieszanki gliny piaszczystej z 14% popiołów lotnych oraz 10% popiołów i 10% żużla. Próbki rozkruszano i wtórnie zagęszczano po 14 i 42 dniach pielęgnacji w warunkach optymalnych i wodnych. Po pielęgnacji próbek określono na laboratoryjnej prasie VSS moduły odkształcenia, które posłużyły do oceny przydatności mieszanek do wykonywania naprawy zniszczonych nawierzchni dróg leśnych. Z obu analizowanych mieszanek grunt stabilizowany samym popiołem cechował się lepszą nośnością, szczególnie po pielęgnacji wodnej. Określono również technologię odbudowy nawierzchni z wykorzystaniem materiałów rozkruszonych. Zniszczone nawierzchnie z gliny stabilizowanej popiołem w okresie 2 tygodni od jej wykonania można naprawiać poprzez wtórne zagęszczenie po uzupełnieniu wodą do ...

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Dr inż. Sylwester Grajewski

Dr inż. Bernard Okoński

Mgr inż. Krzysztof Schwartz

The concept for protection of flood plain forests in the Uroczysko Warta forest district

Flood plain forests are the richest and highly picturesque forest ecosystems. Unfortunately, river regulation and flood control contribute to their degradation. In Poland only 0.2% of total area is covered by flood plain forests. The Uroczysko Warta forest district constitutes one of the most important clusters of these sites. The construction of the Jeziorsko reservoir in the middle course of the Warta River has contributed to changes in the river regime (reduced flooding areas and de-creased flooding frequency). It seems that the use of simple land improvement sys-tems, i.e. gates, river bars and culverts with flap check valves, may result in the recreation of advantageous hydrological conditions. In such a case storage volume of oxbow lakes would be increased and ground water would be maintained at a higher level over longer periods of time. This study presents a concept for protec-tion of the Uroczysko Warta, thanks to the construction of appropriate engineering infrastructure. ...

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Inż. Jan Fiderewicz

Dr inż. Sylwester Grajewski

Wilk (Canis lupus L.) w Puszczy Bydgoskiej i jego wpływ na populacje dziko żyjących zwierząt kopytnych

W pracy przedstawiono wyniki obserwacji procesu powrotu wilka na tereny Puszczy Bydgoskiej prowadzonych w latach 1999-2009. Przeprowadzone analizy dotyczą m.in. liczebności i śmiertelności populacji wilka; zmian w liczebności ga-tunków stanowiących podstawową bazę żerową tego drapieżnika tj. jelenia, sarny i dzika powiązanych ze zrealizowanymi planami odstrzałów tych gatunków wyko-nanych przez koła łowieckie. Uzupełnieniem badań była pilotażowa ankieta doty-cząca stanowiska leśników i myśliwych w kwestii zjawiska ponownego zasiedlania lasów Puszczy Bydgoskiej przez wilki. W wyniku analiz ustalono, iż wilki powró-ciły do Puszczy Bydgoskiej jesienią 2004 roku i z powodzeniem zaadaptowały się do panujących tu warunków. W chwili obecnej w Puszczy bytuje co najmniej 1 wataha licząca 7-9 osobników, która w okresie letnim dzieli się na kilka mniej-szych. Drapieżniki dotarły do Puszczy najprawdopodobniej z Puszczy Białowie-skiej wykorzystując tzw. korytarz północno-centralny. Wyniki wieloletnich obser-wacji wskazują, iż pojawienie się wilka nie wpłynęło na liczebność bytujących tutaj dużych roślinożerców. W ostatnich latach obserwuje się nawet przyrosty po-pulacji jelenia, sarny i dzika, co tłumaczy się m.in. wprowadzeniem dokładniejszej metody prowadzenia inwentaryzacji zwierząt oraz oszczędną gospodarką prowa-dzoną przez koła łowieckie. Przyczyną udokumentowanych śmierci wilków były w 100% kolizje drogowe (4 przypadki) i to z tej strony należy spodziewać się naj-większego zagrożenia dla stabilności tworzącej się populacji wilka. Niepokoi ...

Dr inż. Sylwester Grajewski

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Inż. Krzysztof Walczak

Stan techniczny leśnych dróg pożarowych na przykładzie Nadleśnictwa Kłobuck

W niniejszej pracy analizie stanu technicznego poddano blisko 50 kilome-trów dróg uznanych za dojazdy pożarowe w jednym z państwowych nadleśnictw południowej Polski. W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji stwierdzono, że pod względem rodzaju nawierzchni drogowej największy odsetek stanowią drogi gruntowe - jest ich prawie 68%. Jednocześnie zauważono, iż ich stan techniczny nie odbiega w rażący sposób od wymagań stawianych obowiązującym w tym za-kresie polskim prawem. Niemniej jednak działania remontowe, o różnym charakte-rze i zakresie, należałoby przeprowadzić w trybie pilnym łącznie na ponad 4,5 km dróg, co stanowi 9,6% długości wszystkich dróg pożarowych. Prace te głównie dotyczyć powinny remontów i modernizacji nawierzchni, budowy mijanek oraz oczyszcza-nia skrajni drogowych. W trakcie prowadzenia prac terenowych zauważono pilną potrzebę uzupełnienia oznakowania dróg pożarowych. Dotyczy to miejsc, w któ-rych następuje znaczna zmiana kierunku ich przebiegu, np. na skrzyżowaniach z innymi drogami. Wynikiem analizy zebranej dokumentacji było również zalecenie skierowane pod adresem nadleśnictwa, aby zwiększyć skuteczność prowadzenia inwestycji remontowych i modernizacyjnych dróg leśnych. Zasugerowano zanie-chanie wykonywania profilowania nawierzchni gruntowych na rzecz ich wzmac-niania tanim materiałem kamiennym, np. łupkiem przywęglowym. Zmiana sposobu remontowania i modernizowania dróg przez nadleśnictwo przyczyni się do zmniej-szenia wysokiego odsetka dróg pożarowych o niskonośnej i podatnej na działanie warunków atmosferycznych nawierzchni gruntowej, a w konsekwencji ...

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Dr hab. inż. prof. nadzw. Andrzej Czerniak

Dr inż. Sylwester Grajewski

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Dr inż. Anna Krysztofiak-Kaniewska

Dr inż. Bernard Okoński

Zagrożenia stabilności stosunków wodnych w leśnych ombrogenicznych mokradłach

Zmiany klimatyczne naturalne i antropogeniczne są przyczyną niekorzystnych zmian stosunków wodnych. Leśne Kompleksy Promocyjne są obszarami funkcjonalnymi w szczególności o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym. Obszary mokradłowe w LKP Lasy Rychtalskie charakteryzują się bardzo dużymi zdolnościami retencyjnymi. Odpływ roczny jest stosunkowo niewielki, ok. 4 % sumy opadów rocznych, i występuje tylko w półroczu zimowym i w maju. Prognozę zmian stosunków wodnych na badanych terenach wyrażającą się zmianami stanów wód gruntowych oparto na ujemnym rocznym trendzie opadów atmosferycznych. Założono, że istotne zmiany w ekosystemach mokradłowych będą zachodzić, gdy średni poziom wód gruntowych spadnie o co najmniej 50 % obecnego stanu. Można szacować, że nastąpi to po ok. 100 latach. Działając pragmatycznie należy ograniczyć odpływ wody z tych obszarów. Przeprowadzone wcześniej badania chemiczne nie wykazały nadmiernej akumulacji zanieczyszczeń w glebach, jak również wodach powierzchniowych i gruntowych. ...

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Dr hab. inż. prof. nadzw. Andrzej Czerniak

Dr inż. Sylwester Grajewski

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Dr inż. Bernard Okoński

Mokradła Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Rychtalskie – stan obecny i perspektywy zmian

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wyników kilkuletnich kompleksowych badań terenowych (hydrologicznych, chemicznych i geotechnicznych) na obszarach mokradłowych Leśnego Kompleksu Promocyjnego (LKP) Lasy Rychtalskie w celu charakterystyki stanu obecnego, prognozy zmian oraz wskazania zagrożeń stabilności tych obszarów. Leśne Kompleksy Promocyjne są obszarami funkcjonalnymi w szczególności o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym. LKP „Lasy Rychtalskie” swoją nazwę przyjął od lasów położonych na terenie obrębu Rychtal Nadleśnictwa Syców. Lasy tego obrębu słyną z ekotypu sosny zwyczajnej, o niepowtarzalnych walorach genetycznych, potwierdzonych w badaniach naukowych. Badania terenowe prowadzono na terenach mokradłowych LKP Lasy Rychtalskie. Do badań szczegółowych wybrano 3 powierzchnie doświadczalne, mikrozlewnie oraz 6 transektów poprzecznych do dróg leśnych położonych albo w ramach ww. zlewni, albo w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Wytypowane mikrozlewnie są tak usytuowane, iż leża w całości na terenach mokradłowych. Na powierzchniach doświadczalnych zainstalowano 51 studzienek do pomiarów wód gruntowych oraz 3 przelewy Thomsona na ciekach. Ze wszystkich odwiertów pobrano próbki gleb do standardowych badan laboratoryjnych własności mechanicznych, fizycznych i chemicznych oraz fizyko-wodnych. Obszary mokradłowe w tym kompleksie charakteryzują się bardzo dużymi zdolnościami retencyjnymi. Odpływ roczny jest stosunkowo niewielki, ok. 4% sumy opadów rocznych i występuje tylko w półroczu zimowym i w maju. Na podstawie uzyskanych wyników można wnioskować, że model Nasha ...

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Mgr inż. Anna Krysztofiak

Mgr inż. Małgorzata Sobalak

Inwentaryzacja obszarów mokradłowych na terenie leśnego kompleksu promocyjnego Lasy Rychtalskie oraz wstępne wyniki badań hydrologicznych

Leśne Kompleksy Promocyjne są obszarami funkcjonalnymi w szczególności o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym. Leśny Kompleks Promocyjny (LKP) Lasy Rychtalskie swoją nazwę przyjął od lasów położonych na terenie obrębu Rychtal Nadleśnictwa Syców. Lasy tego obrębu słyną z ekotypu sosny zwyczajnej, o niepowtarzalnych walorach genetycznych, potwierdzonych w badaniach naukowych. Ogólna powierzchnia LKP Lasy Rychtalskie wynosi 47 904 ha, w tym Nadleśnictwo Antonin 19847 ha, Nadleśnictwo Syców 22 140 ha, a Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice 5917. Na terenie LKP Lasy Rychtalskie można generalnie stwierdzić, iż siedliska borowe zajmują 57%, siedliska lasowe 37,5%, natomiast siedliska wyżynne zajmują 5,5% powierzchni. W Nadleśnictwie Antonin największą powierzchnię zajmuje bór świeży. W Nadleśnictwach Syców i Siemianice dominuje siedlisko lasu mieszanego świeżego. Na całym obszarze najmniejszy udział ma las łęgowy. Przyjęto, iż pod pojęciem mokradła określane będą obszary leśne, ekosystemy leśne, nadmiernie uwilgotnione, do których należy wstępnie zaliczyć te tereny, które w opisach taksacyjnych zakwalifikowano jako: Bb, BMb, LMb, Ol, OlJ i Lł. Do badań szczegółowych wybrano 3 powierzchnie doświadczalne, mikrozlewnie oraz 6 transektów poprzecznych do dróg leśnych położonych albo w ramach ww. zlewni, albo w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Wytypowane mikrozlewnie są tak usytuowane, iż leżą w całości na terenach mokradłowych. Na powierzchniach doświadczalnych zainstalowano 51 studzienek do ...