Na zachodzie Ukrainy rozciągają się interesujące pod względem ekologicznym, biogeograficznym, krajobrazowym oraz w sensie ochrony przyrody regiony fizyczno-geograficzne jak: Karpaty, Pokucie, Roztocze, Zachodnie Polesie, Wołyń i Podole, które od dawna przyciągały uwagę naturalistów różnych specjalizacji. W XIX wieku i w późniejszym okresie między pierwszą a drugą wojną światową, kiedy te tereny wchodziły w skład państwa polskiego, istotny wkład w poznanie ich fauny i flory wnieśli polscy botanicy i leśnicy, których bibliografia naukowa liczy ponad 300 pozycji. W drugiej połowie XIX wieku, na tych obszarach powstała stosunkowo gęsta sieć kolejowa, która przybliżyła zachodnioeuropejskim rynkom zbytu bogate zasoby przyrodnicze tych ziem. W celu zaspokojenia potrzeb rozwijającego się przemysłu drzewnego, rozpoczął się masowy wyrąb lasów dębowych na terenach równinnych i iglastych w obszarach górskich. W wyniku rębni zupełnych na szeroką skalę, w wilgotnych regionach Karpat rozpoczęły się procesy erozyjne i zaczęły występować katastrofalne powodzie. Na Wołyniu i Podolu zaobserwowano znikanie cennych reliktowych formacji stepowych. Przewidując dalszy rozwój sytuacji, polscy botanicy ocenili z ekologicznego punktu widzenia skutki antropogenicznej transformacji roślinności naturalnej i w odpowiednim czasie zgłosili konieczność ochrony ważnych kompleksów przyrodniczych i charakterystycznych dla nich właściwości genetycznych i fitosocjologicznych. Już w latach 20. minionego stulecia, zaproponowali oni utworzenie w Karpatach parku narodowego ...
Artykuł zawiera analizę historyczną antropogennego wpływu na różne elementy biosfery w poszczególnych okresach rozwoju społeczeństwa oraz ukazuje jego ekologiczne następstwa. Uzasadniono konieczność utworzenia specjalnej dziedziny nauk – „Geosozologii” (od greckiego słowa „sodzo” – chronić), której celem jest ochrona elementów biosfery. Ustalono zasady, na których powinna bazować ta dziedzina naukowa: panbiocentryczną, pansocjocentryczną, panekocentryczną i panetykoncentryczną. Geosozologia uważana jest za naukę interdyscyplinarną. W zależności od obiektu ochrony i przedmiotu badań wyróżnia się następujące gałęzie nauki: sozologia socjalna, fitosozologia, zoosozologia, pedosozologia, hydrosozologia, sozologia atmosfery, sozologia krajobrazu, kosmosozologia, sozologia etyczna, sozologia filozoficzna. Główne kierunki badań sozologicznych mają swe podstawy w poszczególnych elementach biosfery. ...
In the late Holocene (4 thousand years ago), there were favorable environmental conditions for the growth of beech and spread of beech forests formation in the western regions of Ukraine in a warm and humid climate. Continuous and disjunctive area of beech forest covered the area of 1,445 thousand ha, within which beech forests expanded in an area which was around 525 thousand ha. During the past two centuries due to various types of human impact beech forests have changed significantly both quantitatively and qualitatively. Those changes had negative impact on their coenotic structure. Within the natural habitat of beech forest the beech area decreased by 129.9 thousand ha, or 22.2% (relative to their current area). Ukraine is one of the least wooded countries in Europe (forest cover is only 15.7%). The reproduction of beech forests and the expansion of beech forest area is an important silvicultural and economic aim. Real opportunities for beech forests exist in moderately humid climate zone of West Ukraine. In Ukrainian areas of Roztochya, Opillya and Podillya, remains of natural beech forest are preserved. These phytocoenoses line out the Eastern European border area of beech forests. There is an interest to determine their dynamic trends ...
