Zastosowanie analizy skupień w porównawczych badaniach zdolności retencyjnych ekosystemów leśnych

W procesie podejmowania decyzji dotyczących wielu obiektów badacze często stają przed problemem doboru odpowiedniego sposobu łączenia ich w grupy obiektów podobnych. Niniejsza praca stanowi propozycję wykorzystania metod aglomeracji do poszukiwania związków pomiędzy poszczególnymi ekosystemami leśnymi pod względem możliwości retencjonowania przez nie wody. Przyjęto w niej założenie, iż większość parametrów opisujących zdolności retencyjne konkretnego ekosystemu pochodzić powinna z planów urządzania lasu. Wybrane charakterystyki, przyjęte jako opisujące zdolności retencyjne ekosystemów leśnych tj.: średni spadek terenu [%]; odległość od sieci cieków [m]; odległość od wód stojących, terenów podmokłych (jezior, stawów, bagien) [m]; wariant uwilgotnienia siedliska [-]; wskaźnik zwarcia drzewostanu [-]; rodzaj pokrywy gleby [-]; wskaźnik pokrycia powierzchni badawczej podszytem [-]; wskaźnik powierzchni drzew [ha∙ha-1] oraz potencjalna retencja użyteczna profilu glebowego [mm] poddane zostały testowaniu siedmioma metodami grupowań hierarchicznych tj.: prostych połączeń single linkage method, średnich połączeń group average method – UPGMA (Unweighted pair-group method using arithmetic averages), średnich połączeń ważonych weighted average method – WPGMA (weighted pair-group method using arithmetic averages), najdalszego sąsiedztwa furthest neighbor method, środków ciężkości unweighted centroid method – UPGMC (unweighted pairgroup method using centroids), ważonych środków ciężkości weighted centroid method – WPGMC (weighted pair-group method using centroids) oraz metodą Warda Ward method. Wykorzystane metody skupiania grupują obiekty poddane analizie, ...

Zmienność stanów wód gruntowych w różnowiekowych drzewostanach leśnych siedlisk bagiennych

W pracy przeanalizowano kształtowanie się stanów wód gruntowych w różnowiekowych drzewostanach leśnych siedlisk bagiennych na tle warunków meteorologicznych (temperatury powietrza i opadów atmosferycznych). Badania przeprowadzono w latach hydrologicznych 2002–2005 na 7 powierzchniach doświadczalnych, zlokalizowanych na terenie Puszczy Zielonka oddalonej o około 6 km na północny wschód od granic miasta Poznania. W toku prowadzonych badań stwierdzono, że największą dynamiką zwierciadła wód gruntowych charakteryzują się powierzchnie badawcze z drzewostanami średnich klas wieku, zaś najmniejszą drzewostany najstarsze (V klasy wieku) i w mniejszym zakresie – I klasy wieku. Uzyskane wyniki badań, przez swoją niejednoznaczność, jak również ze względu na krótki ciąg pomiarowy, nie pozwalają przyjąć ani całkowicie odrzucić tezy o istnieniu zależności pomiędzy wiekiem drzewostanu a stanami wód gruntowych w leśnych siedliskach bagiennych. ...

Charakterystyka warunków termiczno-pluwialnych w Puszczy Zieloka w latach 1987–2007

Stabilność leśnych siedlisk wilgotnych i bagiennych zależy w głównej mierze od warunków atmosferycznych. Decydujący wpływ ma tutaj zmienność opadów atmosferycznych i temperatury powietrza. W niniejszej pracy analizie poddano szereg charakterystyk meteorologicznych związanych z opadami i temperaturami powietrza takimi jak: roczne i półroczne sumy opadów atmosferycznych; zmienność sum rocznych i półrocznych opadów atmosferycznych (z wykorzysta-niem podziału lat i półroczy hydrologicznych na skrajnie suche, bardzo suche, suche, przeciętne, mokre, bardzo mokre i skrajnie mokre); liczbę dni z opadami at-mosferycznymi (w przedziałach <0,9 mm, 1,0–9,9 mm, 10,0–19,9 mm oraz powyżej 19,9 mm); występowanie okresów bezdeszczowych; średnie roczne tem-peratury powietrza; liczbę dni sklasyfikowanych na podstawie średniej temperatu-ry powietrza (w kategoriach bardzo mroźne, dość mroźne, umiarkowanie mroźne, chłodne, umiarkowanie ciepłe, bardzo ciepłe, gorące); czas trwania i termin wy-stępowania meteorologicznego okresu wegetacyjnego. W wyniku przeprowadzonych analiz zauważono następujące zjawiska mo-gące zagrozić trwałości zwłaszcza siedlisk wilgotnych i bagiennych: tendencję zmniejszania się sum opadów atmosferycznych półrocza letniego oraz miesiąca kwietnia, czerwca i lipca; występowanie okresów bezdeszczowych, których liczba jak i czas trwania dodatkowo wykazują niewielką tendencję wzrostową; zmniej-szanie się liczby dni z opadami największymi; wzrost średniej rocznej temperatury powietrza spowodowany głównie cieplejszymi półroczami letnimi, ale również, chociaż w mniejszym zakresie, zimowymi; zmiany w strukturze dni ze skrajnymi ...

KLIMAT W OKRESIE WEGETACYJNYM W PUSZCZY ZIELONKA ORAZ W WIELKOPOLSKIM PARKU NARODOWYM W LATACH 1848-2016

Puszcza Zielonka i Wielkopolski Park Narodowy stanowią duże kompleksy leśne w sąsiedztwie aglomeracji poznańskiej. Przyjęto jako referencyjne dane meteorologiczne dla Puszczy Zielonka i dla Wielkopolskiego Parku Narodowego dane ze stacji meteorologicznej w IMGW-PIB Poznaniu-Ławicy. Klimat w Puszczy Zielonka i Wielkopolskim Parku Narodowym wykazuje stosunkowo dużą stacjonarność. Temperatura powietrza (T) dla tych obszarów leśnych, w latach 1848-2016, wykazuje w okresach wegetacyjnych, dodatni trend 0,004 0C/rok (Sen's slope) na poziomie istotności α = 0,05. Natomiast opady atmosferyczne (P) oraz wskaźnik hydrotermiczny Sielianinova (HTC) nie wykazują istotnych statystycznie zmian. Analiza Fouriera okresowości temperatury powietrza (T) wskazuje na dominujące cykle: 84,5-; 56,3-; 15,4-; 3,5- i 3,3-letnie. Analogiczne analizy wskazują na okresowości opadu atmosferycznego (P): 7,0-; 4,0-; 3,6-; 3,3- i 2,8-letnie. Bardzo podobne, okresowości dominujące uzyskano dla wskaźnika hydrotermicznego Sielianinova (HTC) tj.: 7,0-; 3,9-; 3,3-; 2,8- i 2,1- letnie. Można wskazać, iż w Poznaniu, a zatem również w Puszczy Zielonka i w Wielkopolskim Parku Narodowym, w okresach wegetacyjnych, w latach 1848-2016 (nieomal 170 lat) temperatura powietrza (T) wzrosła o około 0,7 0C, natomiast opad atmosferyczny (P) pozostał na niezmienionym poziomie. Wskaźnik hydrotermiczny Sielianinova (HTC), będący kompleksową oceną warunków opadowych i termicznych, również pozostał na niezmienionym poziomie. ...