W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące określenia wartości przepływu brzegowego Qb dla dwu wybranych rzek górskich: Raby oraz Kamienicy. Przedstawiono również opis wybranych metod obliczania przepływu brzegowego Qb: metodę Williamsa, Woodyera, Wołoszyna, Rileya, Pickupa-Warnera, Wollmana oraz Warnera, Schumma i Browna. Na podstawie analizy wyników obliczeń stwierdzono, między innymi, że do obliczeń przepływu brzegowego Qb nie musimy posiadać obserwacji wodowskazowych, a wystarczą wyłącznie obserwacje i pomiary przeprowadzone punktowo. Ciek, na którym prowadzimy inwestycję hydrotechniczną, może być niekontrolowany. Jednocześnie znajomość wartości przepływu brzegowego dla projektanta z branży hydrotechnicznej stanowi wskazówkę o wielkości wody wpływającej istotnie na kształtowanie się koryta cieku. Wreszcie, zauważono, że przepływ brzegowy silnie kształtuje siedliska roślinne w korycie oraz na brzegach cieku. W związku z tym korytach rzek naturalnych wskazane byłoby określenie wartości przepływu brzegowego przed każdą inwestycją metodą Woodyera. Archiwizacja tych danych może posłużyć w przyszłości do podejmowanych prób renaturalizacji tych i podobnych cieków. Badania zrealizowano dla dwóch różnych morfologicznie odcinków rzecznych: częściowo uregulowanego oraz będącego w stanie naturalnym. Badane zlewnie znajdują się na terenie Karpat. ...
Celem pracy jest ocena oporów ruchu wody w korycie rzeki w warunkach przepływu ustalonego. Autor przedstawia trudny problem oszacowania współczynników szorstkości, skupiając się w szczególności na skarpach koryt rzecznych. Zwraca również uwagę na wpływ wegetacji na warunki przepływu w niewielkich ciekach. Metodyka badań nad zagadnieniem dotyczyć ma porównania wyników badań terenowych z obliczeniami numerycznymi. Terenem badań jest rzeka Bystrzyca poniżej zbiornika Mietków w woj. dolnośląskim. Spodziewane wyniki badań autor ma nadzieję przenieść do praktycznego zastosowania w ocenie współczynników szorstkości brzegów i dna cieków. W wyniku dotychczasowych badań dokonano oceny szorstkości materiału dennego na wytypowanym odcinku rzeki. ...
W dolinie Kamiennej już od wieków eksploatowano złoża rud żelaza. Nasilenie wydobycia, będące następstwem rozwoju techniki wielkopiecowej, nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Ważną rolę dla rozwoju tego regionu odegrał Stanisław Staszic. Kamienna miała pełnić rolę źródła energii i środka transportu. W tym celu przeprowadzono regulację, która całkowicie zmieniła rzekę. Wyprostowanie, a więc i radykalne skrócenie przebiegu koryta doprowadziło do istotnych zmian w dynamice cieku. Zlikwidowanie meandrów oraz ujednolicenia przekroju poprzecznego wpłynęło również na obniżenie jakości życia biologicznego. Obecnie Kamienna płynie głęboko wciętym korytem. Na dużym obszarze woda stuletnia mieści się w korycie głównym, co powoduje silne drenowanie okolicznych terenów. Analizując aktualne mapy i dostępne przekroje poprzeczne rzeki, stwierdzono, że powrót do starego koryta nie jest możliwy ze względu na znaczne obniżenie się poziomu koryta i ograniczenie dopływu rumowiska przez zbiorniki na Kamiennej i Świślinie. Poza tym trzeba było zachować zabytki budownictwa i związany z nimi kanał. W tym momencie jedyne zmiany, które można byłoby wprowadzić to urozmaicenie samego koryta i brzegów rzeki. Efekt taki można osiągnąć poprzez wprowadzenie małych budowli regulujących i kierujących strumień wody. ...
Testowano zmiany struktury biegaczowatych w zależności od przepływu brzegowego w potokach górskich. Badania prowadzono w jednym z potoków Karpat Polskich w rejonie Gorców: potoku Ochotnica. Jako indeks określający wartości przepływu brzegowego zastosowano wielkość ciała występujących w przekroju koryta bezkręgowców lądowych, odzwierciedlających przystosowanie do zmiennych warunków przepływu. Analiza redundancji wskazuje na ścisłą zależność pomiędzy biomasą zgrupowań biegaczowatych a frekwencją zmian poziomu wody w potoku. Rozkład średnich lieczebności biegaczowatych w klasach wielkości dla zgrupowań wyższych teras jest zgodny z rozkładem normalnym, podczas gdy na pierwszej terasie zalewowej liczebność maleje liniowo wraz ze wzrostem wielkości ciała owada. Parametr ten może być używany jako dobry wskaźnik przepływu brzegowego potoków górskich. W dyskuji przedstawiono rolę naturalnych procesów fluwialnych dla zachowania zagrożonych zespołów bezkręgowców nadrzecznych. ...
W pracy przedstawiono wyniki obliczeń przepustowości koryta rzeki Dłubni i znajdującego się w km 6+560 jazu w Bieńczycach. Uzyskane wyniki obliczeń umożliwiły wskazanie przyczyny zatopienia terenów przyległych w trakcie powodzi w dniu 18 lipca 2010 roku. W tym dniu do jazu dopływ wód rzeką Dłubnią, uwzględniający zrzut wód ze zbiorników w Zesławicach, wynosił ok. 70 m3•s-1. Przepływ ten określony jest jako przepływ brzegowy. Wykazano, że ten przepływ mieści się w korycie Dłubni poniżej badanego jazu. Jaz w Bieńczycach charaktery-zuje się mniejszą przepustowością. Stwierdzono, że przepustowość jazu z otwartymi upustami wynosi 50,25 m3∙s-1. Natomiast przyjmując schemat hydrau-liczny, odpowiadający rozwiązaniu konstrukcyjnemu zamknięć, tj. zamknięć seg-mentowych, wydatek upustów wynosi zaledwie 48,02 m3•s-1. Stwierdzono również, że ze względu na przepustowość jazu, mniejszą od przepływu brzegowego, nie było możliwe uniknięcie zatopienia terenów położonych w rejonie jazu. W przypadku nieotwarcia zamknięć maksymalna przepustowość jazu wynosi zale-dwie 8,77 m3•s-1, a pomimo ich maksymalnego podniesienia nie uzyska się przepu-stowości wynoszącej 70 m3•s-1. ...
