...

Technologiczna i ekologiczna modernizacja rolnictwa i obszarów wiejskich

Przedstawiono niektóre wyniki badań i studiów prognostycznych IBMER nad kształtowaniem się przyszłościowego modelu rolnictwa i techniki (inżynierii) rolniczej zachodzących pod wpływem realizacji wspólnej polityki rolnej i proekologicznego oddziaływania na wielofunkcyjny rozwój wsi i obszarów wiejskich. Zapoczątkowany proces technologiczny modernizacji rozwojowych gospodarstw rodzinnych i farmerskich wiąże się z propagowanym przechodzeniem od tradycyjnych i intensywnych systemów produkcji rolniczej do systemu rolnictwa zrównoważonego, ekologicznego i precyzyjnego. Stwierdzono systematyczne oddziaływanie postępu naukowo-technicznego na efektywność produkcji roślinnej i zwierzęcej w ciągle zmniejszającej się liczbie towarowych gospodarstw rodzinnych. Dalszy postęp technologiczny, zmniejszanie się skumulowanej energochłonności i jednostkowych kosztów produkcji rolniczej będzie stymulować utrzymywanie się około 400 tys. rozwojowych gospodarstw i grup producentów rolnych zdolnych do konkurowania na rynkach żywnościowych. Stwierdzono też, że w zakresie równoważenia produkcji rolniczej, integrowanej z wielofunkcyjnym rozwojem wsi, poszanowania energii i ochroną środowiska obszarów wiejskich, nauka i technika rolnicza ma coraz poważniejsze zadania. Trzeba między innymi przesądzać i godzić interesy producentów rolnych i żywnościowych z ekologicznymi wymaganiami ochrony gleby, wody, powietrza, lasów i innych. Należy przesądzać czy można całkowicie rezygnować ze stosowania agrochemikaliów przy założonej na wiele lat produkcji żywności ekologicznej. Warto też bardziej obiektywnie oceniać substytucję różnych rodzajów energii, a w tym wymaganym wykorzystaniem energii z zasobów odnawialnych. Niezbędne są więc ...

Energia odnawialna i ochrona środowiska wiejskiego

Przedstawiono wyniki studiów dotyczących zapotrzebowania na energię w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystywania odnawialnych zaso-bów energii (OZE).Stwierdzano, że przeceniane są efekty stosowania energii odnawialnej, a szczególnie spalania biomasy i jej wpływu na emisję gazów cieplarnianych. Na jednostkę uzyskiwanej energii biopaliwa emitują więcej dwutlenku węgla (CO2) niż stosowane paliwa konwencjonalne, a w tym węgiel. Nie można zakładać „zerowej" emisji CO2 powstającej ze spalania biomasy. Nie będziemy mogli do 2020 r. zrealizować naszych zobowiązań wobec Unii Europejskiej (UE) w zakresie oszczędzania energii, emisji gazów cieplarnia-nych i zwiększenia udziału OZE w naszym krajowym bilansie energetycznym.Intensywne zwiększanie zużycia biopaliw stałych, ciekłych i gazowych mo-że zagrażać naszej gospodarce leśnej i rolnej oraz niezbędnej ochronie gleby, wody i powietrza na obszarach wiejskich. Zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych bę-dzie wymagało kapitałochłonnych inwestycji w siłownie jądrowe, wodne i wiatrowe oraz w urządzenia solarne i geotermalne.Niezbędne są interdyscyplinarne badania podstawowe i rozwojowe w za-kresie wpływu przemian energetycznych na kształtowanie i ochronę środowiska wiejskiego.     ...

Kierunki przemian w rolnictwie i technice rolniczej

Zaprezentowano prognozę społeczno-ekonomicznych przemian w gospo-darstwach rolniczych i w równoważonym rolnictwie do 2030 r., na tle niezbędnych przemian energetycznych i ekologicznych zachodzących na wsi i w całej Polsce.Do określenia kierunków przemian na wsi i w rolnictwie wykorzystano wy-niki Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r. (PSR'10) i wstępne wyniki Narodo-wego Spisu Powszechnego GUS z 2011 r. Prognozowano, że około 2030r. na ob-szarach wiejskich zamieszkiwać będzie 39% ludności Polski, prowadząc 33,0% samodzielnych gospodarstw domowych. Ludność rolnicza w gospodarstwach po-wyżej 1,0 ha UR będzie stanowiła 13,3% ludności wiejskiej i 5,2% ludności całego kraju. Produkcyjnych gospodarstw (przedsiębiorstw) rolniczych bedzie około 530 tys. i będą one dostarczać na rynek prawie całą towarową produkcję surowców żywnościowych. Wprowadzenie produkcji zrównoważonej i nowych technologii opartych na nowych agregatach maszynowych, zmniejszy jednostkowe nakłady pracy i energii, przyczyniając się równocześnie do poprawy ekologicznych wyma-gań dotyczących ochrony gleby, wody, powietrza, roślin, zwierząt i ludzi na obsza-rach wiejskich. Rolnictwo będzie zmniejszać emisję do atmosfery metanu (CH4) i dwutlenku węgla (CO2) między innymi poprzez wzrost wykorzystywania odnawial-nych zasobów energii (OZE). Krytycznie i z rezerwą należy odnosić się do energe-tycznego spalania słomy, ziarna, drewna i innych rodzajów nieprzetworzonej lub przetworzonej biomasy (np. biopaliw).Opracowana prognoza ITP pozwala na wnioskowanie odnośnie dalszej re-alizacji polityki agrarnej i ...