W pracy przeanalizowano aktualne zasoby wód w mokradłach, w ciekach, zbiornikach i stawach rybnych na terenie 11 nadleśnictw położonych w centralnej części województwa wielkopolskiego. Wybrane nadleśnictwa to: Babki, Czernie-jewo, Gniezno, Grodzisk, Jarocin, Konstantynowo, Kościan, Łopuchówko, Oborniki, Piaski, Pniewy. Nadleśnictwa te położone są na terenie 12 powiatów: gnieźnieńskiego, gostyńskiego, grodziskiego, jarocińskiego, kościańskiego, nowotomyskiego, obornickiego, poznańskiego, szamotulskiego, śremskiego, średzkiego i wrzesińskiego. Badany obszar obejmuje około 10 tys. km2, w tym powierzchnia lasów około 5 tys. km2. Analizami objęto tzw. małą retencję wodną. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie zabiegi mające na celu wydłużenie drogi i czasu obiegu wody w zlewni. Zazwyczaj rozumie się to jako zatrzymywanie i podpiętrzanie wody w ciekach oraz gromadzenie jej w zbiornikach wodnych. Do małej retencji należą zbiorniki wodne o pojemności całkowitej < 5 mln m3. Dzia-łania w zakresie małej retencji służą poprawie bilansu wodnego zlewni poprzez zwiększanie zasobów dyspozycyjnych wody. Stanowią też ważny element ochrony jakości wód. Wartość wskaźnikowa małej retencji wodnej wynosi 6246 m3/km2, w tym w mokradłach zmagazynowana woda to 2184 m3/km2. W planach do 2015 ro-ku przewiduje się na terenie badanych nadleśnictw budowę około 100 budowli piętrzących na ciekach w lasach. Spodziewany wzrost wskaźnikowej małej retencji wodnej wyniesie 1024 m3/km2. ...
Najistotniejszym problemem we współczesnej klimatologii jest zagadnienie ocieplania klimatu. Chociaż nie udowodnione ponad wszelką wątpliwość, wiele czynników świadczy o zmianie klimatu w przeciągu ostatniego krótkiego okresu czasu. W pracach poświęconych roli lesistości w bilansie wodnym zlewni badacze podkreślają duże zdolności retencyjne terenów leśnych. Zdolności te wpływają na zwiększenie sum odpływów ze zlewni o większej lesistości w latach suchych i na zmniejszenie ich w latach mokrych oraz na wzrastanie odpływów w półroczach letnich i na zmniejszanie ich w półroczach zimowych. W badaniach w zlewniach o różnej lesistości wykazali oni, duże zdolności retencyjne zlewni o większym za-lesieniu. Świadczą o tym bardzo wyrównane przebiegi miesięcznych przepływów oraz stosunkowo niewielkie miesięczne zmiany retencji. Także z długoletnich ba-dań prowadzonych przez Zakład Gospodarki Wodnej IBL, w warunkach zlewni nizinnych, rysuje się stabilizujący wpływ lesistości na odpływ wód z terenu zlewni a głównie zaś zmniejszenie jego nierównomierności. Mokradła należą dziś do jed-nych z silniej zagrożonych ekosystemów. Są one jednocześnie centrami różnorod-ności biologicznej, miejscem występowania cennych i chronionych gatunków ro-ślin i zwierząt oraz naturalnymi zbiornikami retencjonującymi wodę. W celu zachowania tych cennych ekosystemów, obejmuje się je ochroną a czasami również prowadzi ich czynną ochronę. Przykładem takiej ochrony jest realizowany przez Lasy Państwowe projekt małej retencji. Pod pojęciem tzw. ...
Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk lasów łęgowych w Polsce. Wybudowanie zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki Warty (ograniczenie powierzchni zalewów i ich częstotliwości), co w konsekwencji wpływa destrukcyjnie na lasy łęgowe uroczyska. Lasy łęgowe należą do najbogatszych i bardzo urokliwych ekosystemów leśnych. Regulacja rzek i ochrona przeciwpowodziowa przyczynia się niestety do ich degradacji. W Polsce jedynie 0,2% całkowitej powierzchni zajmują lasy łęgowe. Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk tych siedlisk. Wybudowanie w środkowym biegu rzeki Warty zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki (ograniczenie powierzchni zalewów i ich częstotliwości). Wydaje się, iż zastosowanie prostych systemów melioracyjnych - zastawek, progów, przepustów z klapami zwrotnymi, może spowodować odtworzenie korzystnych warunków hydrologicznych. Wystąpi wtedy zwiększenie pojemności retencyjnej starorzeczy, a wody gruntowe będą się utrzymywały na wyższym poziomie przez dłuższy okres. Planowana budowa licznych zastawek na ciekach oraz podpiętrzeń zbiorników wodnych to najtańsze metody zwiększania zasobów wodnych w zlewniach. Budowa tych urządzeń technicznych bez wątpienia przyczyni się też do ochrony bardzo wartościowych biotopów mokradłowych, pełniących głównie funkcje ochronną i rekreacyjną. W niniejszej pracy przedstawiono wpływ czynników klimatycznych oraz stanów wód powierzchniowych w starorzeczach i gruntowych na terenie uroczyska na wielkość wydzielającego się posuszu. ...
