Woda dla lasu – las dla wody, na przykładzie nadleśnictwa Kolumna

Słowa kluczowe: Słowa kluczowe: stosunki wodne w lasach, obszary mokradłowe, mała retencja wodna, Nadleśnictwo Kolumna

Streszczenie:

Najistotniejszym problemem we współczesnej klimatologii jest zagadnienie ocieplania klimatu. Chociaż nie udowodnione ponad wszelką wątpliwość, wiele czynników świadczy o zmianie klimatu w przeciągu ostatniego krótkiego okresu czasu. W pracach poświęconych roli lesistości w bilansie wodnym zlewni badacze podkreślają duże zdolności retencyjne terenów leśnych. Zdolności te wpływają na zwiększenie sum odpływów ze zlewni o większej lesistości w latach suchych i na zmniejszenie ich w latach mokrych oraz na wzrastanie odpływów w półroczach letnich i na zmniejszanie ich w półroczach zimowych. W badaniach w zlewniach
o różnej lesistości wykazali oni, duże zdolności retencyjne zlewni o większym za-lesieniu. Świadczą o tym bardzo wyrównane przebiegi miesięcznych przepływów oraz stosunkowo niewielkie miesięczne zmiany retencji. Także z długoletnich ba-dań prowadzonych przez Zakład Gospodarki Wodnej IBL, w warunkach zlewni nizinnych, rysuje się stabilizujący wpływ lesistości na odpływ wód z terenu zlewni a głównie zaś zmniejszenie jego nierównomierności. Mokradła należą dziś do jed-nych z silniej zagrożonych ekosystemów. Są one jednocześnie centrami różnorod-ności biologicznej, miejscem występowania cennych i chronionych gatunków ro-ślin i zwierząt oraz naturalnymi zbiornikami retencjonującymi wodę.
W celu zachowania tych cennych ekosystemów, obejmuje się je ochroną a czasami również prowadzi ich czynną ochronę. Przykładem takiej ochrony jest realizowany przez Lasy Państwowe projekt małej retencji. Pod pojęciem tzw. mała retencja wodna należy rozumieć wszelkie zabiegi mające na celu wydłużenie drogi
i czasu obiegu wody w zlewni. Zazwyczaj rozumie się to jako zatrzymywanie
i podpiętrzanie wody w ciekach oraz gromadzenie jej w zbiornikach wodnych. Do małej retencji należą zbiorniki wodne o pojemności całkowitej < 5 mln m3. Dzia-łania w zakresie małej retencji służą poprawie bilansu wodnego zlewni poprzez zwiększanie zasobów dyspozycyjnych wody. Stanowią też ważny element ochrony jakości wód. Nadleśnictwo Kolumna wchodzi w skład Regionalnej Dyrekcji La-sów Państwowych w Łodzi. Znajduje się w jej centralnej części. Zarządza lasami o powierzchni ok. 20 000 ha, oraz sprawuje nadzór nad ok. 6 000 ha lasów niepań-stwowych. Zasięg terytorialny nadleśnictwa wynosi 1 342 km2. Dominującym ga-tunkiem w drzewostanach jest sosna. Siedliska lasowe stanowią około 50% nadle-śnictwa. Teren ten jest ubogi w naturalne zbiorniki wodne i rzeki. Negatywny wpływ na stosunki wodne ma zlokalizowana w niedalekiej odległości Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów. W ostatnim okresie na terenie nadleśnictwa prowa-dzone są prace z zakresu małej retencji wodnej .W najbliższych latach powstaną nowe obiekty, dzięki którym powstanie ok. 40 ha lustra wody.

 

 

Cytowanie:

Janusz E., Jędryka S., Kopeć D., Miler A. 2011, vol. 8. Woda dla lasu – las dla wody, na przykładzie nadleśnictwa Kolumna. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2011, vol. 8/ 01