Dr inż. Anna Krysztofiak-Kaniewska

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Koncepcja pomiarów zmian retencji i odpływu na stacji monitoringowej Tuczno

Powierzchnia poddana analizom położona jest w północno-zachodniej części Polski na terenie województwa zachodniopomorskiego. Badania zlokalizowano w bliskim sąsiedztwie meteorologicznej stacji badawczej zarządzanej przez Katedrę Meteorologii UP w Poznaniu. Obszar znajduje się na terenie otuliny Drawieńskiego Parku Narodowego. Standardowe badania stosunków wodnych w lasach bazują na schemacie zlewniowym, który w zasadzie uniemożliwia oceny quasi-punktowe (w oddziałach, czy pododdziałach leśnych). Dlatego do obliczania profilowego odpływu i zmian retencji zaproponowano pomiary stanów wód gruntowych w transektach spływowych oraz oznaczanie uwilgotnienia w strefie aeracji metodą TDR. Reflektometria Czasowo-Domenowa (TDR) stała się znaną i użyteczną metodą dla pomiarów zawartości wody w glebie i wielkości przewodności elektrycznej w latach 80-tych ubiegłego wieku poprzez opublikowanie serii artykułów Toppy, Daltona i innych. Reflektometria Czasowo-Domenowa (TDR) jest wysoce dokładną i dostosowaną do pomiarów automatycznnych metodą dla określania zawartości wody i przewodności elektrycznej. Zawartość wody jest wnioskowana na podstawie przenikalności dielektrycznej ośrodka, podczas gdy przewodność elektryczna jest wnioskowana na podstawie tłumienia sygnału TDR. Mieszane modele empiryczne i dielektryczne są używane dla ustalania relacji zawartość wody a przenikalność dielektryczna. Glina i materia organiczna wiążą znaczne ilości wody, tak że mierzona wielkość stałej dielektrycznej jest zmniejszana i zależności z całkowitą zawartością wody wymagają odrębnych kalibracji. W metodzie TDR przenikalność dielektryczna ośrodka (np. ...

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Dr inż. Anna Krysztofiak-Kaniewska

Przyszłość ombrogenicznych leśnych obszarów mokradłowych

Badania terenowe prowadzono na terenach mokradłowych Leśnego Kom-pleksu Promocyjnego Lasy Rychtalskie. Obszary mokradłowe charakteryzują się bardzo dużymi zdolnościami retencyjnymi. Odpływ roczny jest stosunkowo nie-wielki - ok. 4% sumy opadów rocznych i występuje tylko w półroczu zimowym i w maju. Wody gruntowe zalegają płytko ok. 1 m poniżej powierzchni terenu. Prognozę zmian stosunków wodnych na badanych terenach wyrażającą się zmia-nami stanów wód gruntowych, oparto na ujemnym rocznym trendzie opadów at-mosferycznych. Założono, że istotne zmiany w ekosystemach mokradłowych będą zachodzić, gdy średni poziom wód gruntowych spadnie o 50% obecnego stanu. Można szacować, że nastąpi to po ok. 100 latach. Działając pragmatycznie, należa-łoby dążyć do całkowitego zatrzymania odpływającej z tych terenów wody. Wyka-zano, iż wody powierzchniowe mają lepszą jakość niż wody gruntowe. Pierwsze z nich mają czystość odpowiadającą wartościom zawartym w granicach pomiędzy wartościami będącymi na granicy oznaczeń do górnej granicy klasy drugiej, nato-miast drugie wartościom do piątej klasy czystości. W wodach powierzchniowych elementem o najgorszej wartości było we wszystkich sezonach chemiczne zapo-trzebowanie na tlen (ChZT). Swoje najwyższe wskazania osiągnęło ono w sezonie wiosennym 2006 roku. Złą jakość wód gruntowych determinowały elementy nie-organiczne, takie jak amoniak i fosforany rozpuszczone. W zależności od sezonu osiągały one wartości charakterystyczne dla III, IV i V klasy ...

Dr inż. Sylwester Grajewski

Dr inż. Anna Krysztofiak-Kaniewska

Inż. Ireneusz Tereszczak

Realizacja programu małej retencji wodnej na przykładzie nadleśnictwa Tuczno

Projekty małej retencji w polskich lasach realizowane były od połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Od 2007 r. skoncentrowano działania w ramach dofinansowanego z Funduszu Spójności programu „Zwiększanie możli-wości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych", który ma szansę stać się pierwszym w Europie re-alizowanym na tak wielką skalę przedsięwzięciem związanym z małą retencją w lasach. W pracy analizowano dane dotyczące dotychczas wykonanych inwestycji małej retencji na terenie Nadleśnictwa Tuczno. Szacowano również objętość oraz stopień zamulenia zbiornika małej retencji w oddziale 100 Leśnictwa Miłogoszcz. Analiza zebranej dokumentacji wykazała, że nadleśnictwo inwestuje głównie w niskobudżetowe obiekty małej retencji wodnej, przyjazne środowisku, wykonywane z materiałów ekologicznych. Często budowle te łączą w sobie cechy drogowych obiektów inżynierskich z urządzeniami piętrzącymi (przepusto-zastawki, groble). W toku badań ustalono, że głębokość i objętość zbiornika w oddziale 100 Leśnictwa Miłogoszcz jest mniejsza od założeń projektowych odpowiednio o 4% i 10%. Przyczyną rozbieżności nie było jego zamulenie, gdyż takowego nie stwierdzono w czwartym roku eksploatacji, a błędne założenia do obliczeń projektowych oraz wykonanie nieco płytszego wykopu pod ten zbiornik. ...

Dr inż. Marek Urbaniak

Prof. dr hab. Janusz Olejnik

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Dr inż. Anna Krysztofiak-Kaniewska

Mgr inż. Klaudia Ziemblińska

Rainfall interception for sixty-year-old pine stand at the Tuczno forest district

The aim of the presented studies was to calculate interception values for the sixty-year-old pine stand located in Tuczno Forest District. The area subjected to analysis is located in the north-western part of Poland, in West Pomerania province. The calculations were based on the measurements of precipitation above the tree crowns (2 pluviometers) and at a height of 1 m above the surface (13 pluviometers). Precipitation measurements used in this work were carried out in 30-minute intervals during the entire 2014. The analyses were conducted using mainly A-STER tipping bucket pluviometers. Temporary interception in the studied sixty-year-old pine stand can reach even about seven millimeters. The daily difference between precipitation above the tree crowns and precipitation at 1 m above the surface can reach twelve millimeters. The calculated volume of the so called interception reservoir was about three millimeters (3.26 mm). The annual value of interception for the tested stand was 19.6% of the total annual precipitation. ...

Mgr inż. Michał Wróbel

Dr inż. Andrzej Boczoń

Dr inż. Sylwester Grajewski

Dr inż. Anna Krysztofiak-Kaniewska

The groundwater level changes caused by modernization of water devices in the Pomorze forest district

Because of more and more frequent droughts and observed climate changes, infrastructural investments in forest are at present targeted at increasing water resources, which is realized under the so-called small-scale water retention. Forest reservoirs located in Pomorze Forest District in the north-eastern Poland, which was selected for research, fits this trend. The constructed facilities were to reduce the indications of habitat dryness and to improve fire prevention. The investment consisting in building 14 objects of water melioration has changed water conditions in the research area. 12 oak dams, stone weir and an earth pond for amphibians have been built. As a result of the realized investment, the level of water has increased and problems with periodical flooding of forest habitats have occurred. At the beginning of 2012, observational and measuring wells were created to monitor all occurring changes of the soil water table. The received data can be useful in clarifying the causes for flooding and in possible suggestions to improve the existing water conditions. This paper presents the analysis of the influence of realized investments on the changes in the level of groundwater between 2012 and 2014. ...

Prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler

Dr hab. inż. prof. nadzw. Andrzej Czerniak

Dr inż. Sylwester Grajewski

Dr hab. inż. Bogusław Kamiński

Dr inż. Anna Krysztofiak-Kaniewska

Dr inż. Bernard Okoński

Zagrożenia stabilności stosunków wodnych w leśnych ombrogenicznych mokradłach

Zmiany klimatyczne naturalne i antropogeniczne są przyczyną niekorzystnych zmian stosunków wodnych. Leśne Kompleksy Promocyjne są obszarami funkcjonalnymi w szczególności o znaczeniu ekologicznym, edukacyjnym i społecznym. Obszary mokradłowe w LKP Lasy Rychtalskie charakteryzują się bardzo dużymi zdolnościami retencyjnymi. Odpływ roczny jest stosunkowo niewielki, ok. 4 % sumy opadów rocznych, i występuje tylko w półroczu zimowym i w maju. Prognozę zmian stosunków wodnych na badanych terenach wyrażającą się zmianami stanów wód gruntowych oparto na ujemnym rocznym trendzie opadów atmosferycznych. Założono, że istotne zmiany w ekosystemach mokradłowych będą zachodzić, gdy średni poziom wód gruntowych spadnie o co najmniej 50 % obecnego stanu. Można szacować, że nastąpi to po ok. 100 latach. Działając pragmatycznie należy ograniczyć odpływ wody z tych obszarów. Przeprowadzone wcześniej badania chemiczne nie wykazały nadmiernej akumulacji zanieczyszczeń w glebach, jak również wodach powierzchniowych i gruntowych. ...