Wielkość redukcji ewapotranspiracji, spowodowaną niedoborem wody w glebie, opisano wskaźnikiem CDI (Crop Drought Index). Jest on również wskaźnikiem suszy rolniczej. Zbadano relacje pomiędzy opadami P i wskaźni-kiem CDI na uprawie buraka cukrowego na Kujawach, na różnych glebach. Ba-dania modelowe redukcji ewapotranspiracji przeprowadzono w okresie wegetacji buraka cukrowego (21.04–30.09) dla lat 1954–2003. Badania przeprowadzono dla 4 gleb, o zróżnicowanych zapasach wody użytecznej ZWU w 1-m profilu, wy-noszących: 103, 137, 165, 203 mm. Relacje pomiędzy P i CDI badano w 5 okre-sach, powstałych przez dodanie kolejnych faz fenologicznych buraka cukrowego. Siłę i istotność związków oceniono za pomocą analizy statystycznej. Wartości współczynników korelacji pokazywały udział opadów w wielkości redukcji ewa-potranspiracji w stosunku do ewapotranspiracji potencjalnej buraka cukrowego w warunkach niedostatecznego uwilgotnienia gleby. Wyznaczono nomogramy, które mogą być pomocnym narzędziem określenia wartości wskaźnika CDI na podsta-wie bieżących pomiarów opadów. ...
Praca zawiera analizę wpływu prognozowanej zmiany klimatu na zapo-trzebowanie na wodę ziemniaka późnego w latach 2021-2050 oraz 2071-2100. Dane meteorologiczne zostały pozyskane z modelu regionalnego RM5.1, z warun-kami brzegowymi z modelu globalnego ARPEGE dla scenariusza emisji SRES: A1B. Okresem referencyjnym były lata 1971-2000.Miarą zapotrzebowania wody przez daną roślinę uprawną dla wydania określonego plonu jest ewapotranspiracja potencjalna tej rośliny. Obliczono ją przy użyciu metody Penmana-Monteitha i współczynników roślinnych. Wpływ zmian klimatu na ewapotranspirację potencjalną ziemniaka późnego na obszarze Polski oceniano na pięciu stacjach meteorologicznych, reprezentatywnych dla regionów agroklimatycznych: Olsztyn, Bydgoszcz, Warszawa, Wrocław, Kraków. W wieloleciach 2021-2050 i 2071-2100 zwiększy się zapotrzebowanie na wodę w uprawie ziemniaka późnego. W wieloleciu 2021-2050 są spodziewane kilkuprocentowe wzrosty (do 7%), natomiast w latach 2071-2100 prognozowany wzrost będzie jeszcze większy (do 18%). Największy wzrost zapotrzebowania na-stąpi w regionie południowo-zachodnim i środkowo-wschodnim, a najmniejszy w południu-wschodnim.Przewidywane zmiany klimatyczne i związany z nimi wzrost zapotrzebo-wania na wodę przez rośliny, powinny spowodować zwiększenie powierzchni na-wadnianej i wzrost zapotrzebowania na wodę do nawodnień. ...
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy od 2012 r. prowadzi ogólnokrajowy monitoring agrometeorologiczny na obszarach wiejskich. System dostarcza bieżące i prognozowane informacje dotyczące stanu i skutków niedoborów wody w wybranych, reprezentatywnych ekosystemach rolniczych, a także przedstawia ocenę potencjalnej redukcji plonu upraw rolniczych. Niezbędne dane meteorolo-giczne zapewnia sieć automatycznych stacji pomiarowych rozmieszczonych w 13 regionach na terenie Polski. Prognozy meteorologiczne, niezbędne do opra-cowania przewidywanych zmian niedoborów wody w kolejnych 10 i 20 dniach, pochodzą z serwisu meteorologicznego MeteoGroup Polska. Monitorowanie deficytów wody oraz ich skutków odbywa się metodą wskaźnikową. Warunki opadowe są monitorowane za pomocą wskaźnika standa-ryzowanego opadu SPI, uwilgotnienie gleby - wskaźnika uwilgotnienia gleby SMI, deficyt wody dla roślin uprawnych - wskaźnika suszy rolniczej CDI i potencjalna redukcja plonu końcowego - wskaźnika redukcji plonu YR. Wyniki monitoringu oraz prognozy są prezentowane w Internecie w postaci tabel i map. ...
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy prowadzi monitoring suszy meteoro-logicznej i rolniczej dla obszaru Kujaw i doliny górnej Noteci. Intensywność suszy meteorologicznej określana jest na podstawie wskaźnika standaryzowanego opadu SPI (Standardized Precipitation Index), a suszy rolniczej - wskaźnika suszy rolni-czej CDI (Crop Drought Index). Istnieje ścisły związek między warunkami atmos-ferycznymi (susza meteorologiczna), a warunkami rozwoju roślin. Korzystając z tych związków, wartości wskaźnika CDI wyznaczane są w oparciu o równania re-gresji pomiędzy CDI a SPI. W ramach monitoringu suszy opracowywana jest prognoza przebiegu tych susz. Prognozowanie przebiegu suszy meteorologicznej i rolniczej w kolejnych dekadach okresu wegetacyjnego przebiega w trzech etapach: prognozowanie deka-dowej sumy opadów (w oparciu o prognozę opadów zamieszczoną na stronach in-ternetowych portalu WetterOnline), wyznaczenie prognozowanej wartości wskaź-nika SPI dla opadów sumowanych, począwszy od 01.04 do końca prognozowanej dekady, wyznaczenie prognozowanej wartości wskaźnika CDI na koniec progno-zowanej dekady (na podstawie równań regresji pomiędzy wskaźnikiem SPI i CDI) i określenie klasy intensywności zjawiska dla badanych roślin i siedlisk użytków zielonych na glebach o różnej retencji.Prognozy wskaźnika suszy meteorologicznej SPI wykazały dużą spraw-dzalność (80-100%). Sprawdzalność prognoz suszy rolniczej była zróżnicowana w zależności od rośliny i zapasów wody użytecznej w glebie (50-100%). Tylko w pojedynczych przypadkach stwierdzono różnice w ocenie klas intensywności rzeczywistych i prognozowanych susz rolniczych. ...
