Obecnie jednym z najważniejszych zadań gospodarki wodnej zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW) jest przeciwdziałanie pogarszaniu się stanu części wód i osiągnięcia dobrego stanu wszystkich wód do końca roku 2015. Dla wód powierzchniowych „dobry stan” jest wyznaczony przez „dobry stan ekologiczny”. Stan ekologiczny zgodnie z RDW wyznaczają biologiczne elementy jakości, wspomagane przez hydromorfologiczne i fizyczno-chemiczne elementy jakości. Aby w pełni sprostać wymogom RDW do oceny jakości wód powierzchniowych należy wprowadzić ocenę hydromorfologiczną. W wielu krajach europejskich, w tym również w Polsce, wypracowano wiele metod uwzględniających zintegrowane metody oceny jakości rzek. Metody te obok komponentu biologicznego i fizykochemicznego uwzględniają strukturalne cechy wód powierzchniowych w tym m.in.: reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki, warunki morfologiczne. W artykule zostanie przedstawione porównanie metod stosowanych w krajach Unii Europejskiej z metodami stosowanymi w Polsce w świetle zaleceń RDW i norm CEN. ...
Kompensacja przyrodnicza rozumiana jest jako zespół działań. Działania te powinny doprowadzić do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych (art. 3 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska). Obejmują one w szczególności roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywacje gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności. Kompensacja przyrodnicza jest szczególnie wskazana jako działanie mające na celu naprawienie wyrządzonych szkód w przypadku, gdy w związku z realizacją konkretnej inwestycji ochrona elementów przyrodniczych nie jest możliwa. Wymagany zakres kompensacji przyrodniczej w przypadku przedsięwzięć, dla których przeprowadzone było postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko określany jest decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach (art. 75 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska). W artykule zaprezentowano przegląd działań kompensacyjnych, pozwalających na zmniejszenie negatywnego oddziaływania budowli hydrotechnicznych na ekosystem rzeczny. ...
Przywrócenie możliwości samooczyszczania się rzek jest jednym z ważniejszych elementów poprawy jakości wód powierzchniowych w Polsce i na świecie. Roboty regulacyjne rzek nie są obojętne dla środowiska i ekosystemu rzeki, ponieważ powodują zmiany w zdolnościach do samooczyszczania się jej wód. W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących zmian natlenienia i BZT5, jak również temperatury i odczynu wody w roku hydrologicznym 2003/04 na odcinku nieuregulowanym i uregulowanym. W toku badań oceniono warunki samooczyszczania się wód rzeki Smortawy. ...
Rzeka Smortawa, prawobrzeżny dopływ Odry jest typową rzeką nizinną, której źródła położone są na wysokości 175 m n.p.m. na południowy wschód od Namysłowa. Do Odry uchodzi ona w 223+350 km jej biegu, powyżej Wrocławia koło Jelcza, na wysokości 124 m n.p.m. W górnym i dolnym biegu jest uregulowana, natomiast w środkowym zachowuje naturalny charakter. Obecnie zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej i Prawa Wodnego zobligowani jesteśmy do oceny stanu ekologicznego cieków wodnych. Jednym z elementów tej oceny jest analiza zmienności parametrów hydromorfologicznych jako parametrów wspierających ocenę biologiczną. Artykuł poświęcony jest charakterystyce ocenianych parametrów hydromorfologicznych rzeki wg metody Ilnickego i Lewandowskiego oraz ich zmienności na badanym odcinku rzeki. Ponadto za pomocą analizy skupień metodą Warda zostanie ocenione podobieństwo pomiędzy badanymi parametrami hydromorfologicznymi. ...
