Prof. dr hab. inż. Jerzy Ratomski

Problemy techniczne remontu i renowacji zabudowy przeciwpowodziowej na terenach zurbanizowanych. Część I

Potok przepływający przez osiedle lub miasto jest dużym zagrożeniem dla przyległych zabudowanych terenów i równocześnie naturalnym elementem dekoracyjnym.Z uwagi na upływ czasu i brak należytej konserwacji obiektów często zachodzi konieczność ich przebudowy i modernizacji. I tu pojawia się wiele problemów. Należą do nich: brak miejsca na należyte rozwinięcie trasy i przekrojów poprzecznych, budowa geologiczna, wymagania obowiązującego prawa wodnego i budowlanego, wymogi architektury (szczególnie w zabudowie staromiejskiej) oraz ekologii. Próbę rozwiązania tych problemów przedstawiono w pracy na przykładzie dużego potoku Wątok przepływającego przez staromiejską część miasta Tarnowa. Z uwagi na położenie koryta potoku i silną zabudowę miejską oraz bezpośrednie sąsiedztwo budowli sakralnych chronionych prawem, obowiązkiem władz miasta jest zapewnienie pełnego bezpieczeństwa przyległych terenów. Zadanie to podjęto już w latach międzywojennych, lecz stopień gwarancji bezpieczeństwa był niewystarczający. Argumentem dodatkowym za podjęciem prac był stan techniczny obiektów, grożący katastrofą budowlaną oraz estetyka rozwiązań.Aby uzmysłowić Czytelnikowi mnogość i wagę problemów technicznych projektowanej zabudowy w dwuczęściowej publikacji omówiono stan istniejący, różny w poszczególnych sekcjach, zabudowy cieku oraz propozycje rozwiązań projektowych. Przedstawione treści ilustrują rysunki poglądowe i dokumentacja fotograficzna. ...

Prof. dr hab. inż. Jerzy Ratomski

Problemy techniczne remontu i renowacji zabudowy przeciwpowodziowej na terenach zurbanizowanych. Część II

Treści niniejszego artykułu są kontynuacją opracowania przedstawionego w poprzednim tomie wydawnictwa. Wykazano w nim konieczność ochrony przeciwpowodziowej terenów zurbanizowanych i zwrócono uwagę na aspekty małej architektury i ekologii.Przykładowe rozwiązanie dotyczy przebudowy i renowacji koryta potoku Wątok przepływającego przez staromiejską dzielnicę miasta Tarnowa z zabytkowymi obiektami sakralnymi. Pierwsze prace regulacyjne zostały podjęte w okresie międzywojennym. Upływ czasu, agresywność wody zintensyfikowana ściekami komunalnymi i przemysłowymi oraz brak należytej konserwacji spowodowały poważne zniszczenia istniejącej konstrukcji. Stopień tych zniszczeń groził katastrofą budowlaną, ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami.Władze miasta Tarnowa postanowiły, wykorzystując środki własne i pozyskane fundusze Phare, podjąć pełny zakres prac na przedmiotowym odcinku potoku. Postawiono przy tym wysokie wymagania dotyczące wymogów ekologii i estetyki, przy równoczesnym zapewnieniu warunków bezpieczeństwa przyległych terenów, jak i samej konstrukcji. Z uwagi na różny charakter i stan techniczny istniejącej zabudowy, różne uwarunkowania terenowe i charakter zabudowy cały odcinek podzielono na IV sekcje.W części poprzedzającej tę publikację, do której odsyłam zainteresowanych Czytelników, przedstawiono udokumentowane szkice i fotografie stanu istniejącego poszczególnych sekcji. W prezentowanej części pracy opisano przyjęte rozwiązania projektowe, częściowo już zrealizowane w pozostałym zakresie wykonywane w roku 2005. ...

Dr inż. Anna Lenar-Matyas

Christine Poulard

Prof. dr hab. inż. Jerzy Ratomski

Paul Royet

Konstrukcja i działanie suchych zbiorników przeciwpowodziowych o różnej charakterystyce i lokalizacji

Tematem artykułu jest podzielenie się doświadczeniami dotyczącymi pracy i konstrukcji suchych zbiorników. Suche zbiorniki skutecznie zmniejszają falę po-wodziową, a jednocześnie zachowują naturalny przepływ w korycie w okresach pozapowodziowych. W artykule zaprezentowano wybrane suche zbiorniki przed-stawiające różne typy konstrukcji i działania. Na początku omówiono najstarsze zapory zbudowane na początku XX w. w Polsce i w Stanach Zjednoczonych, które działają do dnia dzisiejszego. Następnie opisano najnowsze konstrukcje zrealizo-wane we Francji w Departamencie Gard i mieście Nimes wraz z analizą ich działa-nia w czasie dużych powodzi. Na końcu przedstawiono małe zbiorniki w departa-mencie Seine-Maritime, których ocena skuteczności w skali zlewni jest utrudniona z powodu na ich rozproszenia w terenie. ...

Prof. dr hab. inż. Wojciech Bartnik

Wojciech Majewski

Dr inż. Marta Łapuszek

Prof. dr hab. inż. Jerzy Ratomski

Ocena równowagi hydrodynamicznej Dolnego Dunajca w warunkach pracy elektrowni wodnych

Dunajec jest jedną z większych rzek polskich z dużym zagrożeniem powodziowym i potencjałem hydroenergetycznym. Wybudowane zostały dwie wielkie zapory dla ochrony przeciwpowodziowej. z wykorzystaniem hydroenergetycznym piętrzenia wody w tych zbiornikach. W 1997 r. oddano do eksploatacji zaporę, zbiornik wodny i elektrownię Czorsztyn-Niedzica. W konsekwencji budowy zapór i zbiorników Czorsztyn-Niedzica oraz Rożnów zatrzymany został prawie całkowicie transport rumowiska, co spowodowało ciągłą erozję dna Dunajca poniżej Czchowa na odcinku 67,4 km. W chwili obecnej Dunajec ma charakter drenującej rzeki. W związku ze stale postępującą erozją denną poniżej Czchowa lokalnie do 4 m dla zatrzymania tego procesu i odtworzenia warunków położenia dna z okresu poprzedzającego budowę zbiorników, powstała koncepcja stabilizacji tego odcinka progami niskiego spadu. Progi stabilizacyjne będą mogły być wykorzystane do lokalizacji małych elektrowni wodnych, które będą pracować na średnim przepływie [Praca zbiorowa 2006]. ...