Zróżnicowanie procesu zalesień gruntów rolnych na obszarach górskich Polski

Artykuł zawiera analizę zróżnicowania przestrzennego zalesień gruntów rolnych na obszarach górskich i podgórskich Polski. Oprócz wskazania na zmiany ilościowe i strukturalne w powierzchni nowych upraw leśnych szczególna uwaga zwrócona została na społeczno-ekonomiczne uwarunkowania procesu zalesień gruntów rolnych. Opracowanie dotyczy tych zmian, które są formalnie rejestrowane, co oznacza że nie uwzględniono obszarów objętych sukcesją naturalną. W pracy wykorzystano dane statystyczne zawarte w Banku Danych Regionalnych. Zasadniczo analizą objęto lata 2000–2006, jednak w odniesieniu do gruntów prywatnych wykorzystano dane z okresu 1996–2006. Przedmiotem badań są gminy górskie i podgórskie Karpat i Sudetów. Badania wykazały, że w analizowanych latach nastąpił spadek powierzchni zalesień gruntów rolnych, co związane było ze zmniejszaniem się areału nowych upraw leśnych zarówno na gruntach własności państwowej, jak i prywatnej. Zjawisko to wystąpiło zarówno na obszarze karpackim i sudeckim. Proces ten miał niewątpliwie związek z poziomem wsparcia finansowego, co widać szczególnie w przypadku zalesień gruntów prywatnych. Stwierdzono, że możliwości finansowania zalesień w znacznym stopniu wyznaczają tempo ich realizacji. W każdym z badanych regionów procesy przemian miały zbliżony przebieg ale różniły się dynamiką. Różnice regionalne w strukturze wewnętrznej zalesień to wynik odmiennej struktury agrarnej charakteryzującej badane obszary, zaś zróżnicowanie przestrzenne natężenia zalesień to także efekt działania czynników społecznogospodarczych. ...