Ekstremalne zjawiska termiczne w Sudetach w okresie współczesnych zmian klimatu

Praca zawiera charakterystykę ekstremalnych wartości temperatury powietrza, jakie wystąpiły w Sudetach w latach 1951–2007. Analiza danych z czterech stacji referencyjnych potwierdziła postępujące współcześnie ocieplenie w całym profilu wysokościowym Sudetów(203–1603 m n.p.m.). Wykazano istnienie zwyżkowych trendów temperatury niemal we wszystkich miesiącach, jednak nie w każdym przypadku były one istotne statystycznie. Najsilniejsze tempo przyrostu temperatury maksymalnej wystąpiło w maju (0,6°C/10 lat). Za istotny przejaw współczesnego ocieplenia uznać też należy spadkową tendencję liczby dni mroźnych (Tmax<0°C) i bardzo mroźnych (Tmax<-10°C) w całym profilu hipsometrycznym oraz wzrostową liczby dni gorących (Tmax≥25°C) i upalnych (Tmax≥30°C) w niższych położeniach. Na przełomie XX i XXI wieku wystąpiły u podnóża Sudetów, nienotowane wcześniej, tzw. dni szczególnie upalne, z temperaturą maksymalną ponad 35°C. Współczesne ocieplenie klimatu w strefie szczytowej Sudetów (na Śnieżce) kształtuje się w przebiegu wielu wskaźników termicznych odmiennie aniżeli w niższych położeniach. ...

Przemiany funkcjonalne obszarów wiejskich Sudetów po integracji z Unią Europejską

Celem przeprowadzonych badań była analiza przemian funkcjonalnych gmin wiejskich i miejsko- wiejskich Sudetów. W pracy wskazano funkcje gmin w 1996 i 2005 r., przy zastosowaniu kryterium delimitacji uwzględniającego strukturę gospodarki, stopień uprzemysłowienia oraz stopień zagospodarowania turystycznego. Uwzględnienie walorów krajobrazowo-wypoczynkowych przy delimitacji typów gmin w zależności od struktury gospodarki i stopnia uprzemysłowienia pozwoliło wyróżnić osiem typów gmin, przy uwypukleniu funkcji, które pełnią. Przeprowadzone badania dowiodły, że w 2005 r. w Sudetach praktycznie nie występowały gminy rolnicze, co związane jest z niską jakością rolniczej przestrzeni produkcyjnej gleb obszarów górskich Sudetów. Można powiedzieć, że zmiany zachodzą w pozytywnym kierunku, a gminy o dominującej funkcji rolniczej w 1996 r. zmieniły się pod względem funkcjonalnym w gminy przemysłowe w 2005 r. Są to gminy: Jeżów Sudecki, Stara Kamienica i Kłodzko. Transformacja ustrojowa dokonana w Polsce na początku 1990 r., doprowadziła do załamania wielu gałęzi przemysłu, co szczególnie dotkliwie odczuły gminy Sudeckie. Te skutki przemian gospodarczych odnotowano w badaniach dotyczących typów gmin w 1996 r. W owym czasie 6 gmin pozostawało prawie bez przemysłu i bez rolnictwa, nie zagospodarowanych turystycznie, a w 2005 r. (poza gm. Stare Bogaczowice), gminy te tworzyły grupę gmin uprzemysłowionych. Porównanie typów gmin w wybranych latach pozwoliło stwierdzić, że zachodzące przemiany funkcjonalne ...