Tematem artykułu jest prezentacja aktualnego stanu prac nad ustalaniem warunków referencyjnych dla wyznaczonych kategorii i typów wód powierzchniowych zgodnie z postanowieniami załącznika II do Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Wspólnoty Europejskiej. Ramowa Dyrektywa Wodna [RDW, 2000] ustanawia ramy wspólnotowych działań w dziedzinie polityki wodnej oraz wprowadza w krajach członkowskich Unii Europejskiej obowiązek planowania i zarządzania gospodarką wodną w granicach obszarów dorzeczy. Najważniejszym celem RDW jest osiągnięcie (do 2015 roku) dobrego stanu ekologicznego we wszystkich wyznaczonych kategoriach wód (rzeki, jeziora, wody przejściowe, przybrzeżne i podziemne). W następnych latach ma nastąpić osiągnięcie dobrego stanu wód, tam gdzie aktualne warunki naturalne, techniczne i ekonomiczne, czynią to niemożliwym w pierwszym etapie. W planistycznej pracy nad zrównoważonym rozwojem dolin i zlewni rzecznych jednym z najważniejszych zadań jest ekologiczna waloryzacja. W realizacji tego zadania skutecznym i praktycznym narzędziem będą wyznaczone zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej – WARUNKI REFERENCYJNE, stanowią one punkt odniesienia wobec którego oceniane jest „zdrowie” ekosystemu danego typu wód. W ramach tak określonego zadania RDW wprowadza obowiązek monitorowania i oceny stanu hydromorfologicznych elementów jakości wód powierzchniowych, przy jednoczesnym założeniu, że ww. elementy stanowią wsparcie dla oceny elementów biologicznych i fizykochemicznych służących kwantyfikacji oceny ekologicznego stanu (lub potencjału) wód powierzchniowych. Dlatego ...
Polska jako kraj członkowski Unii Europejskiej została zobowiązana do wdrożenia Ramowej Dyrektywy Wodnej. Jednym z głównych celów zawartych w Dyrektywie jest osiągnięcie dobrego stanu wód do 2015 roku. Do określenia ekologicznego i chemicznego stanu wód wykorzystywane mają być wyniki badań monitoringowych. Ocena stanu ekologicznego cieku, rozumiana jako stopień odchylenia od wartości wzorcowych poszczególnych parametrów, przeprowadzana jest na podstawie warunków referencyjnych. Uwzględniając dane ze stanowisk monitoringu, opinie ekspertów oraz dane historyczne, wyznaczono wstępne warunki referencyjne specyficzne dla każdego spośród 25 typów cieków w Polsce, ustalonych w ramach typologii wód płynących. Wyodrębnione zostały silnie zmienione oraz sztuczne części wód oraz określono - biorąc pod uwagę presję i oddziaływania - części wód zagrożone nieosiągnięciem celu, jakim jest dobry stan ekologiczny do 2015 roku. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej w ramach warunków referencyjnych ustalono wstępną charakterystykę abiotyczną oraz przeprowadzono próbę biologicznej weryfikacji warunków referencyjnych dla wybranych typów cieków, z wyszczególnieniem biologicznych elementów jakości. W pracy opisano kryteria doboru miejsc referencyjnych oraz metody wyznaczania warunków referencyjnych. Przedstawiono stan prac nad ustaleniem warunków referencyjnych dla powierzchniowych wód płynących w Polsce oraz zakres koniecznych dalszych przedsięwzięć. Ustalone wartości warunków referencyjnych stanowić będą podstawę do oceny stanu ekologicznego danego cieku, pozwalającą m.in. na określenie stopnia naturalności cieku ...
W pracy przedstawiono ocenę stanu ekologicznego cieków nizinnych Dol-nego Śląska, na podstawie jednego z biologicznych komponentów, składających się na ten stan - makrofitów wodnych. Badania terenowe prowadzono w latach 2007-2008 na ciekach nieprzekształconych, konserwowanych oraz regulowanych. Badania obejmowały identyfikację występujących w korycie gatunków makrofitów wodnych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie obliczono wskaźnik RI, służący do oceny stanu ekologicznego cieków. Badania wykazały, że stan ekologiczny cieków zależy od wielu czynników. W celu ich zidentyfikowania, przeanalizowano związek klasy stanu ekologicznego koryt cieków z ich parametrami technicznymi. Pod uwagę brano: szerokość dna, głębokość koryta, nachylenie skarp oraz spadek podłużny. Z analiz wynika, że od-działywanie parametrów koryta na stan ekologiczny cieków było podobne w przy-padku cieków o stanie zbliżonym do naturalnego, jak również przekształconych w następstwie działań technicznych. Na podstawie przeprowadzonych badań nie można jednak jednoznacznie stwierdzić czy parametry koryta, kształtowane w na-stępstwie robót regulacyjnych i konserwacyjnych, wpływają na poprawę czy na pogorszenie stanu ekologicznego. Jest to związane z faktem, że oddziaływanie robót prowadzonych w korycie na makrofity wodne ma charakter dynamiczny. Dlatego, oceniając stan ekologiczny koryt cieków, należy zawsze brać pod uwagę czas, jaki upłynął od ich wykonania.
...
