Funkcja uzdrowiskowa małego miasta na przykładzie Buska-Zdroju

W opracowaniu zwrócono szczególną uwagę na dominującą funkcję uzdrowiskową małego miasta. Badania oparto o przykład Buska Zdroju, liczącego 17 035 mieszkańców stałych. Busko Zdrój to miejsce wyjątkowe, położone w południowej części województwa świętokrzyskiego, na Garbie Wójczańsko-Pińczowskim, 50 km od Kielc, 80 km od Krakowa. Już w 1252 roku zapoczątko-wano tu eksploatację solanki. W trakcie poszukiwań soli kamiennej odkryto wody mineralne, związane z rozkładem gipsów mioceńskich, a posiadające właściwości lecznicze. Nastąpił intensywny rozwój uzdrowiska od 1866 r. - budowa m.in. łazienek, parku zdrojo-wego, szpitala, pensjonatów wokół parku zdrojowego. Obok wód siarczkowych do celów leczniczych wykorzystywano również muły mineralne z okolicznych stawów. Okres międzywojenny i powojenny należał do czasów świetności Buska Zdroju. Aktualnie dla celów leczniczych stosuje się wody siarczkowe, jodkowo-bromkowe oraz borowiny. Obecnie bazę sanatoryjną stanowi trzynaście obiektów, dysponujących 2066 miejscami dla kuracjuszy. Rocznie wykonywanych jest tu ok. półtora miliona zabiegów, z czego 800 tysięcy to kąpiele siarczkowe. Leczy się tu choroby układu krążenia, narządów ruchu, reumatyczne, ortopedyczne, neurolo-giczne, dermatologiczne oraz choroby dziecięce (np. porażenie mózgowe). Funkcja uzdrowiskowa tego małego miasta przyczyniła się znacząco do jego rozwoju i popularności. Tworzy w przeważającym stopniu miejsca pracy dla mieszkańców miasta i pobliskich miejscowości. W obrębie granic administracyjnych miasta wyodrębniono strefę ochrony uzdrowiskowej, ...

Przekształcenie uzdrowiska w ośrodek przemysłowy na przykładzie Jastrzębia-Zdroju

Przeprowadzone badania miały udzielić odpowiedzi na pytanie „Czy funkcja przemysłowa może współegzystować z funkcją uzdrowiskową? Czy słusznie przekształcono uzdrowisko w ośrodek przemysłowy?". Zwrócono uwagę na występujący nadal potencjał uzdrowiskowy w byłym uzdrowisku Jastrzębie-Zdrój. Druga połowa lat 40. i początek lat 50. XX wieku, to okres niezwykłego jego rozkwitu jako ośrodka uzdrowiskowego. Odbudowywano, zmodernizowano wybudowane wcześniej tj. przed II wojną światową zakłady lecznicze. Zadanie to w tamtym okresie stanowiło priorytet dla władz lokalnych, bowiem zakład uzdrowiskowy był jedynym dużym pracodawcą w tym niewielkim mieście. Pomimo swojej kurortowej świetności w powojennych latach, w wyniku decyzji polityczno-społeczno-gospodarczych oraz ze względu na rozpoczętą w latach 60. XX wieku eksploatację złóż węgla kamiennego, z małego miasteczka, liczącego ponad 8 tysięcy mieszkańców, powstało duże ponad 100 tysięczne miasto przemysłowe. Pierwotnie funkcja uzdrowiskowa istniała przy niezwykle prężnie rozwijającej się funkcji przemysłowej. Okazało się, że mogły one współegzystować, a mogłoby się wydawać, że wykluczać. Ostatecznie uzdrowisko zaprzestało swoją działalność w 1994 roku z powodu zaniku wód leczniczych. Pozostały po nim liczne obiekty infrastruktury uzdrowiskowej, z przepięknym ponad 18 hektarowym Parkiem Zdrojowym. Można zadać pytanie, czy słusznie zlikwidowano uzdrowisko, dysponujące tak ogromnym potencjałem uzdrowiskowym?. ...