Artykuł przedstawia zagadnienia związane z krajobrazem obszarów wiejskich. Poruszono kwestie związane z rozwojem funkcji turystycznej na tych obszarach. Zasięg i dynamika obecnych i przewidywanych przemian struktury przestrzennej, społecznej, ekonomicznej i prawno-własnościowej obszarów wiejskich będą mieć wiele konsekwencji przestrzenno-krajobrazowych. Jedną z kwestii wymagających rozstrzygnięć w najbliższej przyszłości, będzie konieczność znalezienia równowagi pomiędzy ochroną krajobrazów wiejskich, użytkowaniem ich przez właścicieli gruntów a udostępnianiem ogółowi społeczeństwa. W artykule poddano analizie pojawiające się w obecnym dyskursie naukowym i politycznym rozumienie krajobrazu w kategorii dobra publicznego. W tym kontekście przedstawione zostało pojęcie „dostępności krajobrazu". Stwierdzono, że dostępność krajobrazu w procesach przebudowy struktury przestrzennej obszarów wiejskich trzeba rozpatrywać dwutorowo: z punktu widzenia krajobrazu zewnętrznego oraz z punktu widzenia krajobrazu wewnętrznego. Jako krajobraz zewnętrzny potraktowano to co obserwator widzi (np. panoramy, widoki), krajobrazem wewnętrznym nazwano miejsca, z których obserwator ogląda krajobraz zewnętrzny. Brak dostępu do miejsc widokowych powoduje, że krajobraz zewnętrzny, będący dobrem publicznym staje się niedostępny dla użytkowników. Krajobraz wiejski potraktowano jako element rzeczywistości humanistycznej, który posiada wiele znaczeń dla poszczególnych jednostek i dla całych grup społecznych. Udostępnianie krajobrazu obejmuje działania planistyczne i formalnoprawne zapewniające publiczny dostęp do krajobrazu. Omówiono zakres działań, które powinny zostać podjęte w celu udostępniania krajobrazu poprzez zabiegi scaleniowo-wymienne. Zauważono, że ...
In this paper we propose to look at rural landscape from the perspective of heritage. The issue of landscape is presented in the context of contemporary factors which result from the evolving approach both to the notion of heritage itself and to the rules of its conservation. It was noted that activities which identify not only the natural value of landscape but also its historic, cultural, visual, aesthetic and symbolic values, as well as activities which define a heritage community should become a permanent component of current works on integrated rural development. Rural landscapes are cultural landscapes emerged as a result of a long interaction of environmental factors with the activities of a community living in a given area. In these landscapes traces of the past can be seen in a form of landscape patterns. Identifying and defining landscape heritage should be an important component of spatial planning processes. Landscape is shaped on a local scale. In the spatial planning system existing in Poland it is local governments which are the authorities with the largest responsibility over spatial planning. The mere conservation of landscape resources without any measures which aim at planning and managing these resources is not sufficient as ...
