Dr inż. Maciej Wyrębek

Dr inż. Jacek Florek

Dyssypacja energii w układzie liniowym na przykładzie przepławki ryglowej na rzece Tuszymce

Konieczność zabezpieczenia przeciwpowodziowego rzek i potoków, przeprowadzone regulacje polegające na ustabilizowaniu położenia koryt rzecznych spowodowały skrócenie biegu cieków, wyprostowanie koryt i zwiększenie lokalnych wartości spadków. Efektem tych działań była konieczność stworzenia budowli poprzecznych przegradzających cieki i wytwarzających różnice poziomów zwierciadła wody. Budowle takie przerywają ciągłość korytarza ekologicznego rzeki i oprócz wielu innych cech uniemożliwiają migrację ryb w górę biegu cieku. Przywrócenie ciągłości rzeki wymaga stworzenia dodatkowych rozwiązań technicznych, których zadaniem jest umożliwienie przedostawania się rybom przez obszar budowli piętrzącej. Na przestrzeni czasu rozwój przepławek, jako budowli przywracających ciągłość koryta rzecznego pozwolił na wypracowanie szeregu konstrukcji, jednakże poszczególne rozwiązania posiadały niejednokrotnie znikomą skuteczność. Konieczność pogodzenia w małej przestrzeni jednoznacznie sprzecznych ze sobą oczekiwań, takich jak niskie prędkości, wysokie straty energii w ruchu wody, określone wymiary minimalne i maksymalne, przy założeniu że wszystkie te wymienione wyżej parametry są wzajemnie powiązane stawia bardzo wysokie wymagania wobec przepławek.Przedstawione opracowanie proponuje wyodrębnienie wzajemnego wpływu poszczególnych czynników na straty w ruchu wody, wyrażone dyssypacją energii. Pomiary przeprowadzono na przepławce ryglowej w rejonie miejscowości Kamionka na rzece Tuszymce. Polegały one na pomiarze rzeczywistych parametrów geometrycznych poszczególnych elementów przepławki oraz na pomiarach prędkości ruchu wody w wybranych punktach. Pomiary ruchu wody w głównej mierze, skoncentrowane były, wokół miejsc ...

Dr inż. Maciej Wyrębek

Przepławki ryglowe jako element przywrócenia ciągłości korytarza ekologicznego rzek silnie zmienionych

W ostatnich dziesięcioleciach w wyniku regulacji rzek i przegradzania dolin rzecznych nastąpiły niekorzystne zmiany w hydromorfologii koryt rzecznych [Bartnik, 2006]. Zwiększenie retencji wodnej i wykorzystanie hydroenergetyczne rzek, które pociąga za sobą budowę nowych obiektów hydrotechnicznych wymaga nowego spojrzenia na ciągłość korytarza rzecznego. Zgodnie z RDW „silnie zmieniona część wód oznacza część wód po-wierzchniowych, których charakter został znacznie zmieniony na skutek fizycznego oddziaływania człowieka [...]" [Dyrektywa 2000/60/WE]. W silnie zmienionych częściach wód należy dążyć do osiągnięcia dobrego potencjału ekologicznego wód. Nastąpić to może poprzez budowę lub przebudowę budowli wodnych w sposób umożliwiający odpowiednie warunki migracji i życia dla ryb i innych organizmów wodnych.Celem pracy jest wyznaczenie dopuszczalnych wymiarów konstrukcji przepławki ryglowej spełniające kryteria biologiczne ryb w zlewni rzeki Skawy. W tym celu zostały przeprowadzone pomiary laboratoryjne na fizycznym modelu przepławki ryglowej. Na podstawie badań modelowych przepławki ryglowej określono warunki stabilności biologicznej: przepływu, prędkości wody, napełnienia i dyssypacji objętościowej. ...