Obszary wiejskie w Polsce w ostatnich latach przeszły i nadal przechodzą duże zmiany strukturalno - przestrzenne i ekonomiczne. Następuje koncentracja gospodarstw rolnych [Hałasiewicz, 2011], średnia powierzchnia gospodarstwa rol-nego wzrosła o kilkanaście procent, pojawia się migracja ludności nie tylko ze wsi do miasta, ale również z miasta na wieś [GUS, 2011], co powoduje bądź może powodować powstawanie konfliktów przestrzennych. Celem pracy było wykazanie wpływu procesu scalenia gruntów na wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój ob-szarów wiejskich. Uznano, że wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój obszarów wiejskich wymaga na wielu obszarach przeprowadzenia kompleksowego procesu scalenia, który pozwoli nie tylko na lepszy rozwój rolnictwa, ale również innych funkcji na danym terenie. Badania przeprowadzono na obszarze gminy Cegłów, powiat miński, woj. mazowieckie. Z przeprowadzonych badań wynika, że wielo-funkcyjny, zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, na których rozłóg gruntów w gospodarstwach jest niekorzystny, jest niemożliwy bez przeprowadzenia scalenia gruntów. Trudno jest bowiem bez przekształcenia struktury własnościowej prawidłowo ukształtować przestrzeń, która pozwoliłaby na rozwój funkcji poza-rolniczych. Ponadto proces scalenia gruntów pozwala wzmocnić walory krajobra-zowo-środowiskowe przebudowywanego obszaru. ...
Proces eksurbanizacji zwiększył się w latach 90 i trwa do dziś. Jest to jedna z najważniejszych zmian w przeobrażeniach struktury przestrzennej współczesnych obszarów metropolitalnych. Celem pracy była analiza możliwości wprowadzenia procedury scalania i podziału nieruchomości dla potrzeb racjonalnego zagospodarowania przestrzennego nieruchomości przeznaczonych na cele budow-nictwa mieszkaniowego w wybranych podwarszawskich miejscowościach. Uznano, że procedura scalenia i podziału nieruchomości wszczęta z urzędu (granice obszaru scalenia i podziału nieruchomości zostały określone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego) znacznie poprawi możliwości rozwoju tego terenu oraz wpłynie pozytywnie na jakość życia mieszkańców. Przeprowadzone analizy dowiodły, że na badanych obszarach występują konflikty przestrzenne, które można niwelować kompleksowym planowaniem przestrzennym, przy wyko-rzystaniu procedury scalenia i podziału nieruchomości dla obszarów przeznaczonych pod zabudowę jak również procedury scalenia i wymiany gruntów, która jest niezbędna dla rozwoju obszarów przeznaczonych na potrzeby produkcji rolnej. Możliwość przeprowadzenia scalenia i podziału jest uzależniona od obowiązywania na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zatem procedurę scaleniowo-podziałową traktować należy jako kolejny etap, po uchwaleniu planu miejscowego, na drodze płynnego i planowego przejścia od rol-niczego użytkowania gruntów do wykorzystywania ich jako tereny mieszkaniowe. ...
Wyznaczanie terenów pod zabudowę jest procesem szczególnie istotnym, niestety warunki naturalne często nie są uwzględniane w planowaniu przestrzennym. Celem badań była analiza warunków glebowych i rzeźby terenu dla potrzeb wyłączenia gruntów spod zabudowy. Założono, że grunty, które mogą być nadmiernie uwilgotnione lub podmokłe są często położone w obniżeniach terenu. Należy je wyłączyć z zabudowy lub wprowadzić zabiegi niwelujące negatywny wpływ tych czynników. Dodatkowo sprawdzono, czy takie grunty uwzględniane są studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Badania wykonano przy użyciu oprogramowania SAGA-GIS i ArcMap przy użyciu danych przygotowanych w środowisku obliczeniowym OCTAVE. Przeprowadzone badania wykazały, że zarówno istniejące jak i planowane tereny zabudowy zlokalizowane są na obszarach o niskiej nośności, nadmiernej wilgotności oraz na obszarach bezodpływowych. Należy podkreślić, że otrzymane wyniki jednoznacznie wskazują na to iż analizy przydatności terenu pod zabudowę nie są brane pod uwagę podczas opracowywania dokumentów planistycznych. Na badanym obszarze około 25% powierzchni obszaru powinno być wyłączone spod zabudowy. W przypadku obszarów wiejskich często takie wyłączenie jest możliwe ponieważ jest tam większa dostępność przestrzeni. ...
Obecnie oczekuje się, że obszary wiejskie będą zarówno atrakcyjnymi miejscami pracy, zamieszkania, wypoczynku, prowadzenia działalności rolniczej jak i ostojami unikalnych walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. Rozwój obszarów wiejskich ma doprowadzać do poprawy zagospodarowania przestrzennego wsi. Warunki glebowe oraz rzeźba terenu wpływają w dużym stopniu na zagospodarowanie obszarów wiejskich, w tym także na projekty urządzeniowo - rolne. Celem pracy jest opracowanie podziału funkcjonalno - przestrzennego badanego obszaru ze szczególnym uwzględnieniem warunków glebowych i rzeźby terenu. Założono, że na obszarach wiejskich to warunki przyrodnicze w znacznym stopniu decydują o możliwościach zagospodarowania i rozwoju funkcji pozarolniczych. Na podstawie przeprowadzonych analiz wskazano możliwe kierunki dalszego rozwoju miejscowości oraz działania jakie są konieczne do polepszenia warunków życia mieszkańców oraz gospodarowania na obszarze Giedlarowej. W wyniku przeprowadzonych analiz zaproponowano w projekcie podziału funkcjonalno-przestrzennego, kilka bardzo istotnych rozwiązań. Z jednej strony zachowano tradycyjną funkcję rolniczą ale wzmocnioną o produkcję żywności ekologicznej i roślin energetycznych. Z drugiej zaś strony wprowadzono obszary przeznaczone pod zabudowę i infrastrukturę techniczną w celu rozwoju funkcji pozarolniczych takich jak: turystyczno - leśne, budownictwo mieszkalno - usługowe i produkcyjno - usługowe. Takie rozwiązania zapewnią wsi Giedlarowa zrównoważony, wielofunkcyjny rozwój. ...
Celem badań było wyznaczenie terenów przydatnych pod zabudowę na podstawie analizy warunków glebowych. Założono, iż na obszarach wiejskich warunki glebowe są jednym z najbardziej istotnych czynników wpływających na rozwój zabudowy i konieczności (nieuchronnej) rozlewania się miast. Badania szczegółowe, wykorzystujące mapy glebowo - rolnicze w skali 1: 5 000 oraz mapę zasadniczą, przeprowadzono dla obrębów Koprki i Michałówek, gmina Ożarów, powiat warszawski zachodni. Wykonano analizy wielokryterialne, na podstawie których wyznaczono tereny najbardziej przydatne pod zabudowę ze względu na nośność, wilgotność, ochronę gruntów i dostępność komunikacyjną. Następnie przeprowadzono badania dla całego powiatu warszawskiego zachodniego. Do analiz wykorzystano dane z mapy glebowo-rolniczej w skali 1: 50 000 oraz z Bazę danych obiektów topograficznych BDOT 10k. Badania wykazały, że korzystna lokalizacja, bliska odległość od Warszawy oraz dobra dostępność komunikacyjna, powodują, że pod zabudowę przeznaczane są często grunty rolne o najwyższej jakości i przydatności rolniczej, chronione ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dostępność danych w postaci cyfrowej oraz narzędzi GiS pozwalających na przeprowadzenie analiz przestrzennych, daje możliwości uwzględnienia szeregu czynników środowiskowych mających wpływ na optymalne użytkowanie danego obszaru. ...
Proces kształtowania przestrzeni na obszarach wiejskich jest determinowany między innymi urbanizacją, rozwojem sieci komunikacyjnej i produkcji rolnej, w konsekwencji prowadząc do zmiany funkcji i wartości gruntu. Przeprowadzenie oceny potencjału środowiska przyrodniczego pozwala na ustalenie zakresu działań prowadzących do wielofunkcyjnego i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Celem badań było określenie potencjału środowiska przyrodniczego dla potrzeb rozwoju wsi, szczególnie współistnienia funkcji turystycznej, rolniczej. Wykorzystano znane z literatury metody waloryzacji środowiska przyrodniczego i przestrzeni rolniczej, wprowadzając modyfikację mającą na celu optymalne określenie potencjału przyrodniczego badanego obszaru. Badania przeprowadzono na obrębie Brwilno, gmina Stara Biała, powiat płocki, województwo mazowieckie. Waloryzacje wykonano metodą bonitacji punktowej, przypisując punkty każdemu z pięciu elementów zarówno przy ocenie potencjału turystycznego jak i rolniczego. Dotychczas stosowane metody zmodyfikowano wyróżniając czynniki, które w sposób najbardziej odpowiedni scharakteryzują badany teren. Zmieniono również wagi punktowe poszczególnych cech. Z przeprowadzonych badań wynika, że obręb Brwilno posiada potencjał turystyczny i rolniczy, jest również atrakcyjny dla rozwoju funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej i rezydencjonalnej, co może wywoływać konflikty przestrzenne. ...
Over the recent years, rural space has been a subject to continuous changes, both at the structural and qualitative level. The way Polish rural areas look today results from long-lasting changes determined not only by historical, but also social or economic factors. The areas currently face a number of problems, including unfavourable ownership structure.The purpose of the study was the analysis of the spatial structure of agricultural parcels, and the assessment of its effect on the possibilities of development of selected study areas. Spatial analyses were performed, providing the basis for the determination of the urgency of conducting arrangement-agricultural works with the most considerable impact on the development of the areas. Two rural areas were selected for the study: Jabłonów in Brzeźnica commune, Żagański County, Lubuskie Voivodship, and Gardzienice Pierwsze in Piaski commune, Świdnicki County, Lubelskie Voivodship. The areas, like the voivodships in which they are located, are distinguished by a completely different agrarian structure. According to data of the Central Statistical Office, in Lubelskie Voivodship farms reach an average size of 7.57 ha, and in Lubuskie Voivodship - 20.75 ha. Study areas selected this way permitted the presentation of various problems resulting from the ownership structure of land, and ...
Continuous economic development and expansion of urbanised land result in changes in land use. The rules of protection of arable and forest land, as well as reclamation and improvement of the useful value of land are regulated by the act of 3 February 1995 on the protection of arable and forest land with further amendments. The act particularly specifies the rules of changes in the purpose of arable and forest land, and rules of exclusion of arable and forest land from production. The change of purpose and exclusion of land from production are two basic legal instruments which must be considered by all entities planning for example conducting building investments on arable and forest land.The article presents the issue of the exclusion of arable land from production in the context of updates of land and building register. The scale of exclusions of land from production in Poland was determined. Detailed research was conducted in the Zwoleński poviat with agricultural character, located in the southern part of the Mazowieckie province. The analysis of the process of exclusion of arable land from production as well as changes in the structure of arable land use in the Zwoleński poviat in the years 2005-2014 ...
