Dr inż. Dariusz Koreleski

Uwarunkowania rozwoju obszarów wiejskich Polski międzywojennej – wybrane zagadnienia

Artykuł prezentuje zagadnienie uwarunkowań rozwoju obszarów wiejskich w wybranych regionach Polski międzywojennej. Przeanalizowano tylko te województwa (w liczbie dziesięciu), które w przybliżeniu mają swoje odpowiedniki we współczesnej Polsce. Według przedwojennego grupowania województw są nimi województwa: centralne (warszawskie, łódzkie, kieleckie, lubelskie, białostockie), zachodnie (poznańskie, pomorskie i śląskie) oraz południowe (krakowskie i lwowskie). Pominięto zatem wszystkie tzw. województwa wschodnie (wileńskie, nowogródzkie, poleskie i wołyńskie) oraz połowę województw południowych (stanisławowskie i tarnopolskie). Ukazano zróżnicowanie poziomu rozwoju obszarów wiejskich w poszczególnych regionach w zakresie: infrastruktury technicznej i społecznej, poziomu ruralizacji i struktury agrarnej oraz źródeł utrzymania. Wskazano ponadto na uwarunkowania etniczne rozwoju wpływające m.in. na dywersyfikację czy wręcz nawet dysparytety poziomu infrastruktury technicznej i społecznej w Polsce międzywojennej. Z badań wynika m.in., iż województwa zachodnie (ziemie byłego zaboru pruskiego) charakteryzują się wyższym poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego, w szczególności w zakresie infrastruktury technicznej i społecznej. ...

Dr inż. Dariusz Koreleski

PARAMETRYZACJA STANU ROZWOJU GMIN WIEJSKICH REGIONU MAŁOPOLSKIEGO

W książce przedstawiono zagadnienia dotyczące stopnia parametrycznegouporządkowania oraz poziomu rozwoju gmin wiejskich w skali regionalnej. Celembadań było zarówno zaprezentowanie metody, według której zrealizowany zostałproces określenia stopnia parametrycznego uporządkowania gmin wiejskich, jakrównież ukazanie procedury grupowania gmin wiejskich w rejony oraz metodywyznaczania obszarów kompleksowej delimitacji różnego stopnia parametrycznegouporządkowania. Praktyczny wymiar badań koncentrował się na ocenie zarównostopnia uporządkowania, jak i poziomu rozwoju gmin wiejskich w duchu ładuzintegrowanego. Badaniami objęto 127 gmin wiejskich województwa małopolskiego,przyjmując jednocześnie ich stan na dzień 1 stycznia 2006 roku. Przeprowadzonebadania potwierdziły słuszność postawionej hipotezy badawczej, iżparametryczne uporządkowanie gmin wpływa na ich rozwój społeczno-ekonomiczny,a w konsekwencji na standard życia społeczności lokalnych, stanowiąc jednocześnieintegralny element rozwoju regionalnego. Zaprezentowana w pracy nowa,oryginalna metoda krokowej agregacji parametrów (MKAP), służy ocenie parametrycznegouporządkowania gmin wiejskich i pozwala na określenie ichogólnej i wieloaspektowej kondycji. Prezentowane podejście metodyczne ma równieżcharakter prospektywny, umożliwia bowiem identyfikację siły konkurencyjnościi atrakcyjności gmin na wielu płaszczyznach, wskazując tym samym dalszeszanse ich zrównoważonego rozwoju. ...