Streszczenie:

Duża część polskiego rolnictwa wymaga głębokich zmian strukturalnych, o czym świadczy: rozdrobnienie gospodarstw, zły stan lub brak infrastruktury technicznej i instytucjonalnej, duże bezrobocie, migracja ludności wiejskiej do miast, starzenie się lokalnej społeczności. Aby zaradzić takiej niepokojącej sytuacji na terenach wiejskich, niezbędna jest realizacja programów rozwoju obszarów wiejskich, przy wykorzystaniu efektywnych narzędzi, jakimi są m. in. scalenia gruntów. W wyniku prowadzonych postępowań scaleniowych, możliwości rozwojowe polskiej wsi z roku na rok ulegają poprawie. Jednakże, aby proces ten przebiegał pomyślnie, niezbędna jest inicjatywa i przychylność właścicieli gruntów.
W artykule dokonano analizy efektów scalenia gruntów w jednej ze wsi województwa podkarpackiego w ocenie zamieszkującej jej społeczności. W celu poznania opinii, potrzeb, dążeń, nastrojów, interesów uczestników scalenia przeprowadzono wywiad grupowy. Rozmowa grupowa wykazała zarówno satysfakcję, jak i rozczarowanie mieszkańców, czy brak zaufania i nie zrozumienia idei postępowania scaleniowego, przyczyn czego doszukiwać się można m. in. w mało efektywnie prowadzonych działaniach informacyjnych i edukacyjnych propagujących możliwości rozwoju wsi, gospodarstw rolnych oraz korzyści dla każdego z właścicieli gruntów płynących ze scalenia gruntów. Na podstawie badań własnych stwierdzono, że samo scalenie gruntów, rozumiane jako zabieg geodezyjny poprawiający strukturę przestrzenną gospodarstw rolnych, nie spełnia potrzeb rolników. Oczekują oni dodatkowo realizacji prac w zakresie utwardzania dróg, melioracji wodnych i innych przedsięwzięć służących dla ogółu mieszkańców.