Streszczenie:

Inwestycje dotyczące realizacji urządzeń przesyłowych przebiegają liniowo przez szereg nieruchomości gruntowych, zajmując przy tym część obszaru nieruchomości - w wielu przypadkach pod ziemią albo nad nią. Ich lokalizacja jest zdeterminowana potrzebami gospodarczymi i społecznymi. Urządzenia przesyłowe nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa
Jednym z warunków uzyskania pozwolenia na budowę tych urządzeń jest posiadanie przez przedsiębiorcę przesyłowego prawa do terenu przewidzianego pod projektowane sieci.
W opracowaniu przedstawiono analizę form i sposobów uzyskiwania tytułu do dysponowania nieruchomością na cele realizacji inwestycji w zakresie urządzeń przesyłowych. Przeprowadzone badania potwierdzają iż obecnie najczęściej stosowane są dwie podstawowe formy prawne pozwalające na korzystanie z cudzych nieruchomości w celu przeprowadzenia urządzeń przesyłowych. Jedną z nich jest służebność przesyłu wprowadzona do Kodeksu cywilnego w 2008 r. Drugim sposobem jest ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości na drodze administracyjnoprawnej, co jest szczególnym przypadkiem wywłaszczania a zatem może dotyczyć wyłącznie inwestycji o charakterze publicznym. Określono dokumentację geodezyjno-prawną niezbędną dla ustanowienia służebności przesyłu.
Analizie poddano także problem legalizacji „zaszłości" tj. przypadków gdy urządzenia zostały już wybudowane przez przedsiębiorstwa przesyłowe bez zgody właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości.
Materiał źródłowy stanowiły przepisy prawa, literatura przedmiotu oraz wyniki badań dotyczące ustanawiania na gruntach będących własnością Gminy Miejskiej Kraków tytułów prawnych na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji S.A. w celu:
• budowy nowych sieci wodociągowych,
• regulacji stanu prawnego gruntów zajętych przez sieci wodociągowe wybudowane w przeszłości.