Streszczenie:

W 2015 r. w kolejnej zmianie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadzono zapis o konieczności dokonania bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę. Jednym z elementów bilansowania jest oszacowanie chłonności dwóch rodzajów obszarów: pierwsze o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno -przestrzennej, drugie to obszary przeznaczone w planach miejscowych pod zabudowę. Chłonność rozumiana jest, jako możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy. Podejście takie sprowadza omawiany aspekt do skali lokalnej. W artykule zaproponowano nowatorskie ujęcie problematyki chłonności terenów w skali subregionalnej - obszarów funkcjonalnych miejskich ośrodków wojewódzkich. Przyjęto tezę, że efektywne zarządzanie rozwojem tych obszarów wymusza ujęcie problematyki chłonności w skali ponad lokalnej. Celem pracy jest przedstawienie metody (opartej o zestaw wskaźników) służącej do skonstruowania wstępnych charakterystyk gmin wchodzących w skład obszaru funkcjonalnego, jako podstawa do oszacowania chłonności poszczególnych terenów. Podejście takie pozwala na zbilansowanie zasobów przestrzennych terenów o różnych funkcjach w skali całego obszaru funkcjonalnego, ochronę obszarów cennych pod względem przyrodniczym przed nadmierną antropopresją, ochronę i zachowanie terenów otwartych, ograniczenie kosztów rozbudowy infrastruktury technicznej, intensyfikację zabudowy zamiast jej rozpraszania na dużym obszarze.
Oszacowanie potencjalnej chłonności obszaru funkcjonalnego z wykorzystaniem zasobów statystyki publicznej ułatwia zadanie oraz daje możliwość porównania uzyskanych wyników w czasie i przestrzeni. Zaproponowana metoda wskaźnikowania może być przydatna przy koordynacji kierunków planowania i zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego.