Streszczenie:

Badania miały na celu określenie zmienności oraz zakresu temperatury ścieków w bioreaktorach z osadem czynnym na przykładzie dwóch wiejskich sys-temów kanalizacyjnych. Dodatkowym celem było określenie wpływu temperatury ścieków w kanalizacji oraz temperatury powietrza atmosferycznego na temperaturę ścieków w otwartych, przepływowych bioreaktorach biologicznych. Badania prowadzono w okresie od stycznia do grudnia 2011 roku. Aby wykazać wpływ opisanych czynników na temperaturę ścieków w bioreaktorze posłużono się staty-styczną analizą regresji wielokrotnej. Badania prowadzono w dwóch małych sys-temach kanalizacyjnych zlokalizowanych na terenie gmin wiejskich w Nowym Brzesku oraz Spytkowicach. Oba systemy zaliczane są do grupy obiek-tów nieprzekraczających 2000 RLM. Na podstawie rocznych badań stwierdzono, że średnia roczna temperatura ścieków w bioreaktorach przepływowych stanowiących część biologiczną małych oczyszczalni oscyluje w granicach 12,6÷12,7oC, natomiast jej zakres wynosi od 5,6oC do 19,2oC. Ścieki w małych, wiejskich oczyszczalniach mają temperaturę nieprzekraczającą 10,0oC w okresie około ⅓ roku, co świadczy o ich permanentnym wychłodzeniu. Wielkość temperatury ścieków w małych systemach kanalizacyjnych występuje w dużo większym zakresie w porównaniu do ścieków w dużych, miejskich systemach odprowadzających ścieki. Ponadto wpływ na temperaturę ścieków w bioreaktorach ma w bardzo dużym stopniu temperatura ścieków dopływających z kanalizacji oraz w mniejszym, ale również znaczącym temperatura zewnętrzna powietrza atmosferycznego. Aby ograniczyć nadmierne wychładzanie ścieków w wiejskich systemach kanalizacyjnych powinno się uniemożliwiać dopływy do kanalizacji wód roztopo-wych i deszczowych. W małych oczyszczalniach, w których występują duże wa-hania temperatury powinno się stosować zmienny wiek osadu w zależności od temperatury ścieków, czego skutkiem będzie poprawa skuteczności oczyszczania ścieków.