Streszczenie:

Celem podjętych badań było zaprezentowanie danych związanych z wystę-powaniem Phytophthora spp. w polskich rzekach, określenie najczęściej izolowa-nych gatunków tego rodzaju oraz ich szkodliwości dla roślin. Obiekt badań stano-wiły rzeki Jasień, Pisia i Rawka usytuowane w województwach mazowieckim
i łódzkim. Pierwsze dwie rzeki przepływają przez tereny ogrodnicze, trzecia
Rawka przez pola uprawne i lasy. Do detekcji Phytophthora z rzek użyto liście pu-łapkowe różanecznika, które umieszczano w wodzie przez cały rok w odstępach miesięcznych. Miarą liczebności Phytophthora spp. w wodzie była liczba nekro-tycznych plam na liściach pułapkowych. Zidentyfikowano również do gatunki izo-latów uzyskanych z 3 rzek. Występowanie Phytophthora spp. w rzekach stwier-dzano przez cały rok, przy czym najmniej plam na liściach pułapkowych odnotowano w III kwartale. Stwierdzono niewielkie różnice w liczbie plam na
liściach pułapkowych w zależności od rzeki. W trzech badanych rzekach wykryto 5 gatunków Phytophthora oraz taxon Salixsoil. Przez cały rok z rzek (poza
I kwartałem w Pisi) izolowano P. citricola, który występował najczęściej. Ponadto wykryto P. cactorum, P. cambivora, P. cinnamomi i P. megasperma. Izolaty
P. cactorum i P. citricola z wody kolonizowały korzenie, części łodyg i liście brzozy, przy czym nekroza rozwijała się istotnie szybciej na tkankach zainokulo-wanych P. citricola. W doświadczeniu szklarniowym oba gatunki powodowały zgniliznę korzeni i podstawy pędu, co najmniej 4/5 siewek brzozy w ciągu 4 tygodni uprawy. Izolaty P. citricola, uzyskane z Pisi od marca do października, koloni-zowały blaszki liściowe różanecznika z istotnie wolniejszym rozwojem nekrotycz-nych plam, przy ich zainokulowaniu kulturami wyizolowanymi w czerwcu, wrześniu i październiku. Wykazano, że gatunek P. citricola może być wnoszony
z wodą do nasadzeń żywotnika w czasie zraszania roślin, powodując zarazę wierz-chołków pędów.