Streszczenie:

W pracy oszacowano potrzeby interwencyjnego deszczowania jęczmienia jarego browarnego i zobrazowano ich dużą zmienność czasową. Zastosowano oryginalną metodę badawczą, bazującą na wynikach wieloletnich ścisłych do-świadczeń polowych. Doświadczenia te prowadzono na obszarze szczególnie defi-cytowym w wodę (rejon Bydgoszczy) na dwóch rodzajach gleb: bardzo lekkiej na podłożu przepuszczalnym oraz lekkiej na podłożu zwięzłym. Łącznie przeprowa-dzono 17 eksperymentów jednorocznych, w trzech cyklach wieloletnich, obejmu-jących 13 sezonów wegetacyjnych.
Wykazano istotną zależność wysokości plonów ziarna na stanowiskach nie deszczowanych oraz przyrostów plonów ziarna pod wpływem deszczowania od wysokości opadów atmosferycznych w okresie wzmożonych potrzeb wodnych jęczmienia, obejmującym miesiące maj i czerwiec. Na podstawie analizy tych
zależności oraz sum opadów maja i czerwca w latach 1971-2010 stwierdzono, że duże potrzeby deszczowania jęczmienia, wymagające zastosowania co najmniej
5 dawek nawodnieniowych (sumarycznie co najmniej 100-120 mm wody), wystę-pują w rejonie Bydgoszczy na glebie bardzo lekkiej w 30%, a na lekkiej w 12,5% lat. Zastosowanie deszczowania prowadzi w tych latach do znaczącego wzrostu plonów ziarna jęczmienia, wynoszącego co najmniej 2,50 t.ha-1. W aktualnych uwarunkowaniach ekonomicznych, wartość nawet tak wysokich efektów produk-cyjnych deszczowania nie zapewnia opłacalności stosowania tego zabiegu. Argu-ment przemawiający za celowością wprowadzenia deszczowania do technologii uprawy jęczmienia browarnego mogą stanowić korzystne zmiany jakości ziarna. W doświadczeniach wykazano, że deszczowanie spowodowało nie tylko wzrost
i stabilizację wysokości plonu ziarna, ale przede wszystkim przyczyniło się do po-zyskiwania surowca spełniającego kryteria przydatności browarnej, niezależnie od występujących w sezonie wegetacyjnym niedoborów opadów atmosferycznych.