Streszczenie:

Przedmiotem badań była dolina górnego odcinka rzeki Tocznej (do 31 + 650 km biegu) o powierzchni 865,4 ha na obszarze rolniczym w gminie Olszanka woj. mazowiecke. W ramach badań przeprowadzono analizę sposobu gospodarowania wodą i użytkowania ziemi przed i po 30 latach od regulacji rzeki. W opracowaniu wykorzystano dane archiwalne, metodę nakładania danych z map topograficznych i ortofotomap w programie ArcGIS. Przeprowadzono waloryzację obszaru w terenie (2009-2010). Badania obejmowały analizę: zakresu regulacji rzeki, stanu infrastruktury melioracyjnej, struktury użytkowania ziemi, stanu zasobów przyrodniczych oraz wartości rolniczej przestrzeni produkcyjnej doliny. Opracowano mapy ilustrujące zasięg i zakres zmian w dolinie. Zmiana koryta rzeki w górnym odcinku spowodowała zmianę struktury użytkowania ziemi, zwiększenie powierzchni gruntów ornych oraz siedlisk łąkowych. W górnym odcinku użytki zielone położone są w wąskim pasie w strefie przybrzeżnej koryta rzeki. Według podziału typologicznego należą one do grądów podmokłych, charakteryzują się najmniejszą produktywnością i wartością żywieniową. W środkowym odcinku za-kres regulacji rzeki był najmniejszy. Na znacznej części doliny koryto zachowało naturalny bieg. W strukturze użytkowania rolniczego dominują nadal użytki zielone, lecz przekształceniu uległy siedliska łąkowe. Skład botaniczny wskazuje na duży udział siedlisk pobagiennych. Dolny odcinek rzeki cechuje najlepszy stan systemu melioracyjnego. Obszar odznacza się dużym zróżnicowaniem siedliskowym i krajobrazowym oraz największą wydajnością i wartością żywieniową runi.