Streszczenie:

Opracowana uproszczona metoda szacowania oddziaływania budowy auto-strady na grunty rolne pozwala na określenie wszystkich strat związanych z wy-mienionymi kierunkami tego oddziaływania. Podstawą dla ustalenia rozpatrywa-nych strat jest analiza zmienności użytkowania gruntów i klas bonitacyjnych oraz rozmieszczenie dróg dojazdowych do gruntów wzdłuż osi projektowanej autostra-dy. Przyjętą miarą wielokierunkowego oddziaływania autostrady na grunty rolne jest pewna odmiana wartości gruntów, przy której określaniu uwzględniono jedy-nie zróżnicowanie ich przydatności do produkcji rolniczej. Wartość ta jest więc
w istocie miernikiem waloryzacji przydatności gruntów do produkcji rolniczej. Przyjętym miernikiem oddziaływania autostrady nie jest wartość rynkowa, a wiel-kości te będą zbliżone do siebie jedynie w rejonach typowo rolniczych, gdzie głównymi atrybutami kształtującymi cenę gruntów są ich możliwości produkcyjne.
Opracowana metoda szacowania wpływu autostrady na grunty rolne zostanie przedstawiona na przykładzie projektowanego odcinka autostrady A-4 między Tarno-wem a Rzeszowem o długości 5,834 km biegnącego kolejno przez wsie - Borek Mały, Borek Wielki i Boreczek. Są to tereny leżące w województwie podkarpackim.
Budowa jednego kilometra rozpatrywanego odcinka autostrady spowoduje obni-żenie wartości gruntów rolnych wynoszące 1105 jednostki zbożowej. Przejmowanie gruntów pod budową autostrady oraz toksyczne jej oddziaływanie obejmuje około 76% całkowitej utraty wartości gruntów rolnych. Pozostałe 24% utraty wartości gruntów wią-że się z przyrostem transportu i pogorszeniem rozłogu działek.