Kształtowanie się potrzeb nawodnieniowych roślin sadowniczych w Polsce

Słowa kluczowe: potrzeby nawodnieniowe, potrzeby wodne, rośliny sadownicze, nawadnianie

Streszczenie:

W pracy przedstawiono kształtowanie się potrzeb nawodnieniowych roślin sadowniczych w Polsce, opierając się na formule N = P – Po [mm], w której N to niedobory wody [mm] w danym okresie, P – opady rzeczywiste [mm] w danym okresie, a Po – opady optymalne (potrzeby wodne roślin). Opady optymalne przy-jęto wg zmodyfikowanej tabeli Pressa [1963], zawierającej potrzeby wodne roślin w mm na glebach ustalone dla trzech zakresów temperatur powietrza, w kolejnych miesiącach sezonu wegetacji. Potrzeby N określono w 27 wybranych stacjach meteorologicznych, dla pięciu podstawowych gatunków drzew owoco-wych oraz truskawek. Najwyższe niedobory wodne drzew owocowych stwierdzo-no w pasie środkowym Polski z odejściem na północ do Szczecina oraz w rejonie Poznania, Płocka i Słubic. Kształtowały się one w sezonie wegetacyjnym, przy wysokich temperaturach powietrza, w przypadku śliw na poziomie od 160 do 190 mm, jabłoni 140–171 mm, grusz 50–81 mm oraz wiśni i czereśni 39–73 mm. Korzystniejsze warunki wilgotnościowe panowały w obu skrajnych pasach kraju, chociaż i tu występowały potrzeby nawadniania, szczególnie w stosunku do śliw i jabłoni. Najwyższe niedobory opadów dla tych roślin stwierdzono w rejonach Białegostoku i Gdańska w pasie północnym oraz Lublina i Puław w południo-wym. Obliczono również niedobory wody N w okresach nawodnieniowych okre-ślonych osobno dla każdego gatunku drzew owocowych. Stwierdzono, że najwięk-sze niedobory wody również występowały w środkowym pasie kraju, a najmniej-sze w południowym. W przypadku wysokich temperatur powietrza, niedobory opadów w Krainie Wielkich Dolin z reguły przekraczały 100 mm dla jabłoni i wahały się od 73 do 108 mm dla śliw. Szczególnie duże niedobory wody były w okresie nawodnieniowym w rejonie Poznania, Szczecina i Kalisza. Natomiast przy dobrym rozkładzie opadów nie zachodziłaby potrzeba nawadniania grusz, wiśni i czereśni w całym pasie południowym, a najwyższe deficyty wody wystę-powały w przypadku uprawy jabłoni i śliw, bo sięgające 50–75 mm, szczególnie w rejonie Lublina, Puław i Wrocławia. W pasie północnym Polski niedobory opa-dów przekraczały 50 mm, dochodząc do 82 mm w rejonie Białegostoku. Naj-mniejsze niedobory dotyczyłyby śliw.

Cytowanie:

Rzekanowski C. 2009, vol. 6. Kształtowanie się potrzeb nawodnieniowych roślin sadowniczych w Polsce. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2009, vol. 6/ 03