Streszczenie:

Zmienność opadów atmosferycznych, parowanie i wynikający z tych wielkości klimatyczny bilans wodny ma szczególnie w okresie wegetacji wpływ na wielkość plonowania i jakość płodów rolnych. Szczegółowe wartości tych elementów dotyczące konkretnych lat, miesięcy, a nawet w ujęciu dekadowym są niezbędne do wyznaczania terminów i norm nawodnień, najlepszego wykorzystania zasobów wodnych gleby, opracowań z zakresu hydroenergetyki oraz zaopatrzenia w wodę. Na podstawie zgromadzonego materiału dotyczącego opadów atmosferycznych, niedosytu wilgotności powietrza i średniej prędkości wiatru obliczono wartości klimatycznego bilansu wodnego. Do określenia wielkości parowania wykorzystano wzór Schmucka. Wartość klimatycznego bilansu wodnego określono jako różnicę pomiędzy opadami atmosferycznymi i obliczoną wielkością parowania. Badania przeprowadzono w układzie miesięcznym dla ciepłej pory roku (IV–IX) i 20-letniego okresu (1981–2000), analizując dane pomiarowe z 16 stacji meteorologicznych rozmieszczonych równomiernie na terenie Polski. Uzyskane wyniki przedstawiono w formie graficznej, ilustrując na mapach klimatyczny bilans wodny i jego składowe, opady atmosferyczne i wielkość parowania. Analiza klimatycznego bilansu wodnego w omawianym wieloleciu wykazuje, że najwyższy niedobór wody występował kolejno w sierpniu, lipcu i maju, najniższe wartości niedoboru wystąpiły we wrześniu, gdzie we wschodniej części kraju notowano wartości dodatnie. Skala niedoboru deficytu wodnego w tych miesiącach była bardzo zróżnicowana w poszczególnych rejonach kraju. Uzyskane wyniki dla całego okresu wegetacji wskazują na najwyższy deficyt w rejonie Niziny Wielkopolskiej, do – 269 mm, a najniższe w rejonie Pogórza Karpackiego, około – 20 mm. Przedstawione mapy rozkładu klimatycznego bilansu wodnego pozwalają na przestrzenną ocenę stosunków wodnych na terenie Polski.