Wpływ rzeźby i użytkowania terenu na strukturę opadów atmosferycznych w okolicach Krakowa (1971–2005)

Słowa kluczowe: opady atmosferyczne, okolice Krakowa, zanieczyszczenie powietrza, rzeźba terenu

Streszczenie:

W pracy zaprezentowano zróżnicowanie czasowe i przestrzenne sum miesięcznych i rocznych opadów atmosferycznych na trzech stacjach położonych w okolicach Krakowa w przekroju południkowym: Garlicy Murowanej, Krakowie Ogrodzie Botanicznym i Gaiku-Brzezowej w latach 1971-2005. Latem opady w Gaiku-Brzezowej były o około 20% wyższe, a zimą opady w Garlicy o ok. 25% niższe niż na pozostałych dwóch stacjach. Najwyższa średnia roczna suma opadów charakteryzowała stację w Gaiku: 747,5 mm (tab. 1). Największa zmienność charakteryzuje opady w Garlicy, szczególnie w miesiącach półrocza chłodnego (rys. 1). Najwyższe roczne sumy opadów zanotowano w 2001 r. w Garlicy (865,2 mm) i Krakowie (845,9 mm) i w 1974 r. w Gaiku (1178,7 mm), natomiast najniższe sumy wystąpiły wszędzie w 1993 r. (odpowiednio 446,1, 482 i 524,8 mm). Stwierdzono znaczne zróżnicowanie opadów z roku na rok i dużą nieregularność ich występowania oraz brak wyraźnej tendencji zmian (tab. 2, rys. 2). Średnia roczna liczba dni z opadem wyniosła 132 dni w Garlicy, 168 w Gaiku i 216,4 w Krakowie, ale w przypadku dni z sumą dobową ≥5 mm ich liczba dla Garlicy i Krakowa jest prawie taka sama, natomiast nieco wyższe wartości charakteryzują Gaik. Najwięcej dni z opadami mało wydajnymi jest w Krakowie, natomiast największa liczba dni z wysokimi sumami opadów charakteryzuje Gaik (tab. 3). Każda z rozpatrywanych stacji ma odrębne warunki opadowe: w Garlicy opady są najniższe i o największej zmienności, stacja miejska w Krakowie charakteryzuje się największą liczbą dni z dobową sumą opadów 1-5 mm, w Gaiku zaś roczne i miesięczne sumy opadów są zazwyczaj największe i występuje najwięcej dni z dobową sumą opadów powyżej 10 mm. Pogórze Wielickie ma znacznie korzystniejsze warunki opadowe niż pd. skłon Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej z uwagi na wyższe sumy miesięczne i roczne opadów oraz mniejszą ich zmienność.

Cytowanie:

Bokwa A., Skowera B. 2008, vol. 5. Wpływ rzeźby i użytkowania terenu na strukturę opadów atmosferycznych w okolicach Krakowa (1971–2005). Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2008, vol. 5/ 05