Streszczenie:

W opracowaniu przedstawiono charakterystykę studni wierconych oraz ujętych nimi wód artezyjskich występujących w utworach czwartorzędowych, mioceńskich, kredowych, jurajskich, triasowych oraz karbońskich na terenie pozakarpackiej części województwa małopolskiego. Teren badań obejmuje środkową i północną część województwa małopolskiego na której zlokalizowane są takie jednostki morfologiczne i tektoniczne jak kotlina oświęcimska i sandomierska (zapadlisko przedkarpackie), niecka miechowska (nidziańska), wyżyna (monoklina) śląsko-krakowska i wyżyna (zapadlisko) górnośląska. Wody artezyjskie ujęte na omawianym terenie 116 studniami wierconymi o głębokości od 14,5 (czwartorzęd) do 1923,5 m (miocen) i wydajności jednostkowej od 0,001 (jura) do 375,0 (trias) m³·h^-1·m^-1 charakteryzują się ciśnieniami artezyjskimi od 2,0 do 702,1 m H₂O oraz użytecznymi od 0,1 do 18,5 m H₂O. Wydajność jednostkowa studni czwartorzędowych waha się w zakresie od 0,54 do 7,06 m³·h^-1·m^-1, mioceńskich 0,01–10,38 m³·h^-1·m^-1, kredowych 0,03-52,94 m³·h^-1·m^-1, jurajskich 0,001–14,8 m³·h^-1·m^-1, triasowych 9,35–375,0 m³·h^-1·m^-1, a karbońskich 2,99 m³·h^-1·m^-1. Najwyższe wydajności jednostkowe związane są z utworami triasowymi, a najniższe z czwartorzędowymi. Na omawianym obszarze największa liczba studni wynosząca 43 (36,8% ogółu) charakteryzuje się ciśnieniem artezyjskim w przedziale 10,0–50,0 m H₂O, natomiast ciśnieniem użytecznym (47 studni – 40,2%) 1,0–5,0 m H₂O. W dalszej kolejności 40 studni (34,2% ogółu) ujmuje wody z ciśnieniem artezyjskim 50,0–100,0 m H₂O, a 34 studnie (29,1%) wody z ciśnieniem użytecznym poniżej 1,0 m H₂O. Najwyższe ciśnienia artezyjskie dochodzące do 702,1 m H₂0, a użyteczne do 18,5 m H₂0, stwierdzono w studniach ujmujących klastyczne (okruchowe) warstwy mioceńskie zapadliska przedkarpackiego, a najniższe odpowiednio 10,4 i 1,0 m H₂0 w studniach alimentowanych przez utwory czwartorzędowe. Przeprowadzona analiza zależności głębokości studni od wielkości ciśnienia artezyjskiego wód stwierdzonego w każdej ze studni wskazuje na to, że wraz ze zwiększającą się głębokością studni wierconych rośnie proporcjonalnie ciśnienie artezyjskie ujmowanych wód. Największa liczba studni artezyjskich na omawianym terenie wynosząca 65 (56,8% ogółu) jest alimentowana przez węglanowe warstwy ery mezozoicznej.