Streszczenie:

W artykule przedstawiono najistotniejsze zagadnienia dotyczące teorii masowej obsługi (teorii kolejek) przydatne w organizowaniu stacji przeładunkowych odpadów komunalnych. W nowoczesnej gospodarce odpadami stacje przeładunkowe (miejsce tymczasowego składowania odpadów) stanowią ważne zagadnienie, mając wpływ na sposób wywozu odpadów na dalsze odległości i przy mniejszych kosztach. Wszystkie elementy składowe stacji przeładunkowej są z sobą wzajemnie powiązane przez proces technologiczny. Celem pracy jest wskazanie na możliwość wykorzystania teorii kolejek jako narzędzia usprawniającego pracę na terenie stacji przeładunkowej. Dla zilustrowania zagadnienia przeanalizowano przykład występujących kolejek na terenie stacji przeładunkowej. Do obliczeń przyjęto hipotetyczne dane wejściowe. W artykule przedstawiono także najistotniejsze pojęcia związane ze stacjami przeładunkowymi oraz zarys teorii kolejek w wymiarze użytecznym w organizowaniu pracy stacji przeładunkowych odpadów komunalnych. Do założeń projektowych przyjęto następujące dane wyjściowe złożone głównie z ilości odpadów w kolejnych latach eksploatacji stacji przeładunkowej (15–20 lat), średnich generowanych odpadów (kg/osoba/dzień), powierzchni terenu obsługiwanego przez stację (ilość mieszkańców), średniej stopy generowania odpadów (tona/dzień), a następnie dane związane z bieżącą pracą stacji jak: średniej stopy generowania odpadów (7 dni/tydzień), średniej stopy odprowadzania odpadów (6 dni/tydzień), ilości dni ze szczytowym obciążeniem, projektowaną przepustowość dni szczytowych (tony/dzień), zatrudnienie w godzinach szczytowych oraz projektowaną przepustowość w godzinach szczytowych (tony/godz.). 148 Powyższe parametry dotyczą odpadów komunalnych, ich ilości oraz nierównomierności dostaw w ciągu dni tygodnia i godzin szczytowych. Z tymi problemami wiąże się dobór sprzętu realizującego zadania stacji (np. sprzęt transportowy, sprzęt technologiczny, potrzebne powierzchnie technologiczne itp.). Przy zastosowaniu teorii kolejek można zrównoważyć pracę tych składowych w jeden ciąg technologiczny. Prześledzono początkowy etap tego ciągu, czyli pierwsze miejsce tworzenia się kolejek (kolejka przed wagą samochodową). Dla pełnej analizy zagadnienia rozważono trzy warianty modeli kolejek (z jednym lub wieloma kanałami obsługi oraz z jednym lub wieloma strumieniami wejść). Po przeanalizowaniu wariantów najlepszym rozwiązaniem ze względu na długość kolejki oraz czas oczekiwania w kolejce okazał się wariant z wielokanałowym systemem obsługi (jednym strumieniem zgłoszeń oraz dwoma kanałami obsługi). Przedstawione w pracy modele kolejek (jednokanałowy i wielokanałowy) mogą zostać wykorzystane (przy zastosowaniu zaproponowanych w pracy wzorów) w organizowaniu stacji przeładunkowej.