Ładunki biogenów wnoszone przez Rabę do zbiornika dobczyckiego w latach 2003–2005

Słowa kluczowe: Zbiornik Dobczycki, Raba, biogeny, ładunki, obciążenie

Streszczenie:

Zbiornik Dobczycki ma szczególne znaczenie, bowiem jest źródłem wody do spożycia dla mieszkańców Krakowa. Głównym źródłem zasilania zbiornika jest Raba, której zlewnia do chwili obecnej nie posiada w pełni uporządkowanej gospodarki ściekowej, dlatego woda wprowadzana do zbiornika zawiera zanieczyszczenia, które decydują o niezadowalającej jakości wody w zbiorniku, a także w znacznym stopniu o procesach w nim zachodzących, w tym eutrofizacji i jego zarastania. W pracy poddano analizie obciążenie Zbiornika Dobczyckiego ładunkami związków biogennych wnoszonymi wraz z wodą rzeki Raby. Podstawą do analizy były badania jakości wody Raby i objętość przepływu na dopływie do zbiornika w przekroju Osieczany. Obejmowały one okres od maja 2003 do października 2005 roku. Badania stężenia związków biogennych prowadzono przeciętnie z częstotliwością dwa razy w miesiącu. Oznaczano stężenie: NH4, NO2, NO3, PO4 i P ogólny. Wielkość ładunków poszczególnych biogenów obliczono dla dni, miesięcy i lat analizowanego okresu. Uzyskane wyniki wskazują na duże zróżnicowanie w wielkościach średnich dobowych ładunków w analizowanych latach. Były one najwyższe w 2005 roku w przypadku NO3, NO2 i P ogólnego, wynosząc odpowiednio 1394,51; 15,32; i 127,64 kg∙d-1, natomiast w roku 2004 NH4 i w 2003 PO4 przyjmując wartości 835,08 i 355,50 kg∙d-1. Maksymalne dobowe ładunki wszystkich badanych biogenów odnotowano w 2005 roku. W przypadku NO3, NH4 i P ogólnego wystąpiły one 19 marca, natomiast NO2 11 czerwca, a PO4 10 sierpnia. Minimalne ładunki dobowe miały miejsce w 2003 i 2004 roku, w tym w 2003 roku NO3 i P ogólny w dniach 1 i 2 września i NH4 w dniach 27–30 listopada, natomiast w 2004 roku PO4 w dniach 1, 2 i 12–14 listopada oraz NO2 11 grudnia. Wielkość wnoszonego ładunku fosforu 108 ogólnego w ciągu roku odniesiono do powierzchni zwierciadła wody zbiornika i porównano z wielkością przyjmowanego ładunku dopuszczalnego (0,10 g∙m-2∙d-1) i niebezpiecznego (0,20 g∙m-2∙d-1) podawanych przez Kajaka. Dopływający do zbiornika ładunek przekracza ponad dwudziestokrotnie ładunek niebezpieczny i ponad 40 krotnie dopuszczalny.

Cytowanie:

Pawełek J., Spytek M. 2006, vol. 3. Ładunki biogenów wnoszone przez Rabę do zbiornika dobczyckiego w latach 2003–2005. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 2006, vol. 3/ 3 (1)