Streszczenie:

Wielkopolski Park Narodowy jest położony w środkowej części dorzecza Warty, w centralnej części Wielkopolski, blisko Poznania. Obszar parku jest położony w zachodniej części Wielkopolsko- Mazowieckiego regionu klimatycznego. Krajobraz naturalny jest typu polodowcowego plejstoceńskiej i holoceńskiej budowy. Sosna zwyczajna (Pinus silvestris) jest gatunkiem panującym, ale także obecne są tam: dąb (Quercus robur), brzoza (Betula pendula), olsza (Alnus glutinosa) i buk (Fagus silvatica). Dominujące siedliska to: las świeży, las mieszany świeży i bór mieszany świeży. W pracy prezentowana jest oryginalna metoda oceny wskaźnika potencjalnych zdolności retencyjnych dla Wielkopolskiego Parku Narodowego. Idea metody jest następująca – dla każdego elementarnego obszaru (kwadratowy raster o boku 0,5 km) oddzielnie jest wyznaczany wskaźnik potencjalnych zdolności retencyjnych. Na ten wskaźnik wpływa 8 parametrów: spadek terenu, miąższość gleby, współczynnik filtracji gleby, odległość od sieci cieków, odległość od wód stojących, dominujące siedlisko, gatunek panujący w drzewostanach i klasa wieku drzewostanów. Następny krok w toku obliczeń to podzielenie zakresu zmian 8 wyżej wymieniony parametrów na 3 klasy odpowiadające „małym” – kod „1”, „średnim” – kod „2” i „dużym” – kod „3” potencjalnym zdolnościom retencyjnym. Po zsumowaniu tych kodów dla każdego rastra i zredukowaniu sum do przedziału 1–3 otrzymujemy przestrzenny rozkład wskaźnika potencjalnych zdolności retencyjnych. Potencjalna zdolność retencyjna dla Wielkopolskiego Parku Narodowego charakteryzuje się znaczną względnie przestrzenną zmiennością. Analizując kategorie małych i dużych wskaźników potencjalnych zdolności retencyjnych, obserwuje się następujące regularności rozkładów – obszary o małych potencjalnych zdolnościach retencyjnych pokrywają się z tymi częściami Parku, gdzie zostały zalesione grunty porolne. Na obszarach tych, z reguły, występuje sosna zwyczajna (Pinus silvestris) w monokulturze, młodszych klas wieku na ubogich siedliskach leśnych. Obszary o dużych potencjalnych zdolnościach retencyjnych w dużej mierze obecne są w tych częściach Parku, gdzie występują starsze wiekowo drzewostany dębowe (Quercus robur) i bukowe (Fagus silvatica) położone na żyznych siedliskach leśnych.