Tworzenie warunków do rozwoju terenów wiejskich poprzez scalanie gruntów – aspekt teoretyczny

W artykule przedstawiono znaczenie scaleń gruntów w rozwoju obszarów wiejskich. Sytuacja na polskiej wsi pogarsza się, szczególnie wobec akcesu naszego kraju do Unii Europejskiej. Wzrasta dysproporcja między obszarami wiejskimi a zurbanizowanymi. Znaczna część infrastruktury wiejskiej ulega wyraźnemu pogorszeniu. Wieś staje się mniej atrakcyjnym miejscem do życia. Szkoły i inne obiekty użyteczności publicznej, a także ośrodki kultury są zaniedbywane. Drogi są w złym stanie, infrastruktura techniczna często zawodzi lub jej brak, a system komunikacji i mediów jest niewystarczający w stosunku do potrzeb mieszkańców. Występuje duże bezrobocie, a migracja ludności wiejskiej do miast powoduje wyraźne obniżenie i starzenie się populacji na terenach wiejskich. Rolnictwo ze zbyt małą liczbą gospodarstw wielkoobszarowych, produkujących na większą skalę i za dużą liczbę gospodarstw za małych (mikrofarm), cierpi na brak gospodarstw rodzinnych, które dzięki swej komercyjności i konkurencyjności odnalazłyby swe miejsce na rynkach dzisiejszej Europy. Aby zaradzić takiej niepokojącej sytuacji na terenach wiejskich, niezbędne są projekty i programy rozwoju obszarów wiejskich. Takie właśnie inicjatywy, które miałyby podnosić poziom życia na wsi muszą odnosić się do poprawy warunków w wielu dziedzinach. Przede wszystkim powinny dotyczyć produkcji rolnej, zatrudnienia, infrastruktury technicznej i społecznej, mieszkalnictwa oraz ochrony zasobów naturalnych. Podniesienie atrakcyjności terenów wiejskich poprzez zintegrowany rozwój poszczególnych sfer życia mieszkańców ...

Polska wieś a wspólna polityka rolna w UE

Na tle innych państw Unii Europejskiej Polska jest krajem, w którym wieś odgrywa szczególną rolę. Na wsi mieszka 38,1% ludności, a obszary wiejskie stanowią 93,4% powierzchni kraju. Zatrudnieni w rolnictwie stanowią ponad 20% ogółem pracujących, a więc kilkakrotnie więcej niż w UE. Jednocześnie gospodarstwa rolne są znacznie mniejsze niż w „starych’’ krajach członkowskich. W artykule przedstawiono rys historyczny Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Omówiono zakres reform WPR oraz ich wpływ na kształtowanie polityki rolnej w Polsce. Podano źródła i wysokość kosztów dotacji do rolnictwa. Przealizowano programy pomocowe dla gospodarstw rolnych. Przybliżono problematykę scalania gruntów, porównując ją z kompleksowymi urządzeniami terenów wiejskich w krajach unijnych. Rozważania oparto na analizie najnowszych dokumentów i artykułów dotyczących ww. zagadnień. ...

Ocena efektów scalenia gruntów w pasie oddziaływania autostrady A-4 we wsi Brzezie

Artykuł przedstawia próbę oceny efektów przeprowadzonych prac scale-niowych we wsi Brzezie w gminie Kłaj. Wydzielona w wyniku szeregu prac stu-dialnych część wsi została poddana procedurze przebudowy struktury przestrzen-nej w związku z budową autostrady A4 na odcinku Kraków–Tarnów. Prace związane z opracowaniem projektu scalenia gruntów rozpoczęły się w 2006 roku i trwały 2 lata. W chwili obecnej wszystkie prace geodezyjne związane z projektem zostały zakończone i oczekiwane jest wydanie decyzji starosty zatwierdzającej opracowany projekt scalenia. Ocenie poddano zbiory danych o działkach i gospodarstwach dla stanu przed i po wykonaniu prac scaleniowych. W jednym z wariantów uwzględniono zwarte obszary, które nie zmieniły się w trakcie scalenia, wyłączając należące do nich działki z procesu obliczeniowego. Dokonano również próby oceny poprawno-ści wyznaczenia obszaru, na którym prowadzone były prace. Otrzymane wyniki wskazują na poprawę struktury przestrzennej w zakresie zmniejszenia liczby dłu-gich tras przejazdów pomiędzy siedliskiem a gospodarstwami oraz eliminacji dzia-łek bez dojazdów do dróg publicznych. Nie stwierdzono istotnych zmian średniej powierzchni działek ewidencyjnych. Jednocześnie wykazano możliwości korekty granic obszaru objętego postępowaniem scaleniowym, co wskazuje na potrzebę opracowania dokładniejszych metod określających granice terenów, na których konieczne jest wykonanie prac scaleniowych podejmowanych w związku z budo-wą inwestycji liniowych. ...

Wstępna ocena efektów scalenia gruntów w pasie oddziaływania autostrady A-4 na przykładzie gminy Niepołomice

Artykuł przedstawia pierwszą próbę oceny efektów prac scaleniowych przeprowadzonych w latach 2006-2009 na obszarze gminy Niepołomice. W ob-szarze scalenia znalazły się fragmenty czterech wsi przeciętych pasem budowanej autostrady A4. Prace scaleniowe prowadzone na poszczególnych obrębach for-malnie były przedmiotem odrębnych postępowań administracyjnych, jednak z uwagi na zwartość obszaru, podobny charakter prowadzonych prac oraz fakt równoległego ich prowadzenia przez jedną firmę celowe jest rozpatrywanie uzy-skanych efektów w taki sposób jakby stanowiły obszar jednego postępowania sca-leniowego.Analizie zostały poddane zbiory danych o działkach i gospodarstwach dla stanu przed oraz po wykonaniu prac scaleniowych. Otrzymane wyniki wskazują na nieznaczną poprawę struktury przestrzennej analizowanego obszaru rozpatrywaną z punktu widzenia zmian odległości pomiędzy siedliskami a gruntami wchodzącymi w skład poszczególnych gospodarstw. Wyeliminowane zostało zjawisko występowania działek nie posiadających połączenia z siecią dróg publicznych. Nie stwierdzono istotnych zmian średniej wielkości działek ewidencyjnych oraz go-spodarstw rolnych. Jednym z efektów przeprowadzonej procedury obliczeniowej są również wskazania dotyczące korekty granic obszaru objętego postępowaniem scaleniowym. Uzasadnia to sformułowanie wniosku o konieczności opracowania bardziej precyzyjnych niż dotychczas stosowane metod określających granice tere-nów, na których konieczne jest wykonanie prac scaleniowych podejmowanych w związku z budową autostrad. ...

Wstępna ocena efektów scalenia gruntów wsi Krzeczów realizowanego w związku z budową autostrady A4

Artykuł przedstawia wstępną ocenę efektów przeprowadzonych prac scale-niowych we wsi Krzeczów położonej w gminie Rzezawa. Prace geodezyjne zwią-zane z przebudową struktury przestrzennej wsi związane z budową autostrady A4 na odcinku Kraków-Tarnów rozpoczęły się w 2009 roku i trwały dwa lata. Opra-cowaniem objęto fragment obrębu o powierzchni 283 ha, a wykonało go Krakow-skie Buro Geodezji i Terenów Rolnych. W chwili obecnej wszystkie techniczne prace geodezyjne związane z wykonaniem szczegółowego projektu scalenia zosta-ły zakończone. W 2011 roku planowane jest wydanie decyzji zatwierdzającej opracowany projekt, a następnie rozpoczęcie prac związanych z zagospodarowa-niem poscaleniowym. Ocenie poddano zbiory danych o działkach i gospodarstwach charakteryzu-jących układ gruntowy przed i po zakończeniu prac scaleniowych. Otrzymane wy-niki wskazują na poprawę struktury przestrzennej rozpatrywanego obszaru, w szczególności w zakresie eliminacji działek, które nie posiadają połączenia z drogami publicznymi oraz poprawy ich kształtu. Nie stwierdzono istotnych zmian średniej powierzchni działek ewidencyjnych ani zmniejszenia przeciętnej ich liczby w poszczególnych gospodarstwach. Wykazano możliwości korekty za-sięgu obszaru objętego postępowaniem scaleniowym, co wskazuje na potrzebę opracowania dokładniejszych metod określających granice terenów, na których konieczne jest wykonanie prac scaleniowych podejmowanych w związku z budo-wą inwestycji liniowych.     ...

Zmiany wybranych parametrów struktury przestrzennej gruntów w wyniku scalenia gruntów na przykładzie wsi Łętownia

Artykuł przedstawia wstępną próbę oceny efektów prac scaleniowych prze-prowadzonych we wsi Łętownia w gminie Jordanów, gdzie pracami tymi objęto obszar 206 ha. Prace związane z opracowaniem projektu scalenia gruntów rozpo-częły się w 2006 roku i trwały 2 lata. W chwili obecnej zakończone zostały rów-nież wszystkie prace związane z zagospodarowaniem poscaleniowym. Scalenie gruntów na obszarze wsi Łętownia było pierwszym tego typu działaniem w woje-wództwie małopolskim finansowanym ze środków Unii Europejskiej.Ocenie poddano zbiory danych o działkach i gospodarstwach charakteryzu-jące układy gruntów przed i po scaleniu. Otrzymane wyniki wskazują na istotną poprawę struktury przestrzennej, w szczególności w zakresie zmniejszenia liczby działek w gospodarstwach i powiększenia tym samym ich przeciętnej powierzchni. Stosunkowo niewielka poprawa została zaobserwowana w zakresie zmniejszenia odległości pomiędzy działkami a siedliskami. Wyeliminowano natomiast wystę-powanie działek pozbawionych kontaktu z drogą publiczną, które to zjawisko do-tyczyło większości rozpatrywanego obszaru w okresie poprzedzającym scalenie.     ...

Gospodarka ziemią w planowaniu urządzenioworolnym na dolnym

Aktualne problemy gospodarowania ziemią i przebudowy struktury prze-strzennej obszarów wiejskich w Polsce są analizowane w kontekście Polityki Rol-nej Unii Europejskiej.Wymaga to integrowana produkcja rolnicza, która jest systemem prowadze-nia gospodarstw rolnych zabezpieczającym produkcję wysokiej jakości środków żywności oraz rozwój zrównoważony. Stąd dążenie do odmiennego, całościowego, podejścia do gospodarstwa rolnego, jako obiektu funkcjonującego w przestrzeni wiejskiej. Oznacza to potrzebę współdziałania w zakresie planowa-nia przestrzennego, ruralistyki, planowania urządzenioworolnego. Praktyka wskazuje, że obszary zabudowane i rolne nie są traktowane w planowaniu miejscowym w sposób równorzędny. Treści związane z analizą struktury agrarnej oraz jej kształtowaniem obejmują zaledwie charakterystykę za-sobów gruntów rolnych i leśnych (rodzaje użytków gruntowych, klasyfikacja gle-boznawcza, władanie, ochrona i rekultywacja) oraz stanu infrastruktury technicz-nej. Sytuacja ta spowodowała konieczność opracowywania planów urządzeniowo-rolnych dla gmin i wsi, mimo, że w Polsce brak przepisów prawa z tego zakresu. Kompleksowe urządzanie obszarów wiejskich wynika ze wskazań planowania przestrzennego i ma na celu ich rozwój, w szerokim zakresie zagadnień dotyczą-cych, między innymi: rolniczej przestrzeni produkcyjnej, środowiska przyrodni-czego, krajobrazu, zabudowy. Rozwój wiąże się z faktem utraty dominującej pozycji funkcji rolniczych oraz ze zmianą charakteru obszarów wiejskich z monofunkcyjnego w wielofunkcyjny.Urządzenia rolne stały się jednym z podsystemów planowania przestrzen-nego a plan urządzeniowo-rolny jest zapisem inwentaryzacji, diagnozy stanu ist-niejącego, hierarchii celów ...

Zmiany parametrów struktury przestrzennej gruntów wsi Barczków jako efekt prac scaleniowych

Prezentowany artykuł przedstawia ocenę zmian wybranych parametrów przestrzennych gruntów wsi Barczków, na obszarze której w okresie od września 2008 do listopada 2011 r. przeprowadzono prace scaleniowe. Wieś Barczków o powierzchni 213 ha położona jest w gminie Szczurowa, powiat brzeski. W chwili obecnej zakończone zostały geodezyjne prace projektowe nad nowym układem gruntowym, co pozwala na porównanie go z układem dotychczasowym. Jednak do całkowitego zakończenia całego procesu faktycznego przekształcania struktury przestrzennej rozpatrywanej wsi niezbędna jest realizacja inwestycji związanych z budową nowych i unowocześnieniem istniejących elementów sieci transportowej wsi, które realizowane będą w ramach zagospodarowania poscaleniowego.Ocenie poddano zbiory danych o działkach i gospodarstwach, które charak-teryzują układy gruntowe wsi Barczków przed i po scaleniu. Interpretacja uzyska-nych wyników wskazuje na zauważalną poprawę struktury przestrzennej wsi, która widoczna jest najbardziej w ograniczeniu liczebności dużej grupy działek nie posiadających dotychczas dojazdu do drogi publicznej. Również stosunkowo nie-wielkie, chociaż korzystne zmiany zostały zaobserwowane w zakresie zmniejszenia liczebności działek ewidencyjnych w poszczególnych gospodarstwach. Zmniejszone zostały odległości pomiędzy gruntami gospodarstw a ich siedliskami, jednak zmiana ta jest niewielka, co związane jest z małym obszarem analizowanej wsi oraz zabudową skoncentrowaną w kilku punktach w jej centralnej części. Dotychczasowa struktura obszarowa gospodarstw pozostała praktycznie bez zmian, co wskazuje ...

Ocena struktury przestrzennej wsi Sękowa na podstawie danych z ewidencji gruntów oraz analizy stanu faktycznego

Struktura przestrzenna gospodarstw rolnych na większości obszaru Polski jest bardzo niekorzystna, w szczególności dotyczy to Polski południowej oraz po-łudniowo-wschodniej. Daleko idące zmiany wybranych parametrów tej struktury są najczęściej wynikiem prac scaleniowych, realizowanych zgodnie z zapisami ustawy o scalaniu i wymianie gruntów z dnia 26 marca 1982 roku. Jedną z najważniejszych przesłanek kwalifikujących dany obszar do przeprowadzenia na nim scalenia jest nadmierne rozdrobnienie gruntów, którego efektem jest duża liczba działek należących do poszczególnych gospodarstw, najczęściej powiązana z niewielka przeciętna powierzchnią takiej działki. Dane wykorzystywane przy wykonywaniu analiz rozdrobnienia gruntów pozyskiwane są najczęściej w wyniku przetworzenia części opisowej operatu ewi-dencji gruntów i budynków. Takie podejście może w niektórych przypadkach być źródłem nieprawidłowego opisu faktycznego stanu struktury przestrzennej gospo-darstw na danym obszarze, co wykazano w prezentowanym artykule na przykładzie wsi Sękowa położonej w gminie Sękowa w powiecie gorlickim. Na jej obszarze można zaobserwować znaczne rozbieżności pomiędzy rozdrobnieniem gruntów wynikającym z analizy danych z ewidencji gruntów, a rozdrobnieniem faktycznym, którego wielkość oszacowano traktując sąsiadujące ze sobą grunty należące do jednego właściciela jako jedną działkę. Po przeanalizowaniu grupy dwudziestu go-spodarstw o największej liczbie działek, różnica pomiędzy uzyskanymi tymi dwoma sposobami wartościami przedstawiającymi liczbę działek w gospodarstwie oraz przeciętną wielkość działki w gospodarstwie wyniosła 300% (wzrost ...

Ocena efektów scalenia gruntów wsi Borek realizowanego w związku z budową autostrady A4

Prezentowany artykuł przedstawia ocenę efektów prac scaleniowych prze-prowadzonych na obszarze stanowiącym fragment wsi Borek, położonej w gminie Rzezawa w powiecie bocheńskim. Prace scaleniowe na tym obszarze wykonywane były w związku z budową autostrady A4 (odcinek Kraków - Tarnów), która prze-cięła układ gruntowy wsi w jej południowej części. Pracami scaleniowymi objęto 246 ha, co stanowi około 26 % całego obszaru wsi. W chwili obecnej (stan ma ma-rzec 2012 roku) zakończone zostały zasadnicze prace nad geodezyjnym projektem scalenia, co umożliwiło dokonanie analiz weryfikujących przyjęte założenia pro-jektowe oraz porównujących układy gruntowe przed i po scaleniu. Jednak faktyczne zakończenia reorganizacji układu gruntowego uwarunkowane jest zakończeniem inwestycji towarzyszących projektowi scalenia, w ramach których wykonane zostaną przede wszystkim nowe elementy sieci transportowej.Obszar wsi Borek charakteryzował się prze scaleniem wyjątkowo nieko-rzystną strukturą przestrzenną, w tym przede wszystkim istnieniem dużych, zwar-tych obszarów nie posiadających połączenia z siecią dróg transportu rolnego oraz dominacją działek nadmiernie wydłużonych. Między innymi z wymienionych po-wodów duża cześć wsi, w tym obszar przecięty autostradą, od wielu lat nie jest użytkowana rolniczo. Uzyskane efekty prac scaleniowych należy uznać za korzystne, w szczegól-ności zlikwidowane zostało zjawisko braku dostępu działek do dróg oraz ich nie-korzystny kształt, chociaż dokonało się to kosztem zwiększenia liczby działek ewi-dencyjnym na ...

Ocena efektywności scaleń gruntów realizowanych w Polsce w ramach wspolnej polityki rolnej Unii Europejskiej

Celem pracy jest dokonanie oceny efektywności gospodarczej i ekonomicznej projektów realizowanych w okresie po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, tj. projektów realizowanych od 2004 roku. W badaniach oparto się na reprezentatywnej próbie 12 obiektów (wsi) na których wykonano prace scaleniowe z różnych części Polski, proporcjonalnie do liczby dokonywanych scaleń.Rozłogi gruntów badanych gospodarstw dokonano na podstawie danych map ewidencyjnych i rejestrów gruntów uzyskanych od starostw powiatowych.Ocenę poziomu dochodów jako skutek ukształtowania rozłogów ustalono następująco. Badaniami objęto 300 gospodarstw, które są w systemie Polskiego FADN z Regionu Mazowsze i Podlasie, tj. z województw: lubelskiego, podlaskie-go, mazowieckiego i łódzkiego. Dla gospodarstw roślinnych i mieszanych z tej grupy ustalono oddalenie gruntów oraz dochód oraz poddano analizie statystycznej.Ocenę efektywności scaleń według metody wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) ustalono według reguł proponowanych przez Trockiego i Gruczy.Na podstawie badań stwierdzono, że scalanie gruntów pozwoliło na uzy-skanie następujących efektów: - gospodarczych: zmniejszenie liczby działek w gospodarstwie o 48,9%, zwiększenie powierzchni o 95,0%, zmniejszenie oddalenia gruntów od zagród o 24,6%,- ekonomicznych: szacunkowy wzrost dochodu po scaleniu na poziomie 12,0 - 43,8%, roczna stopa zwrotu poniesionych kosztów (IRR) na poziomie 4,9% do 15,%, a okres zwrotu poniesionych kosztów ustalono średnio na 6-7 lat. ...

Metodyka postępowania dla potrzeb kształtowania obszarów wiejskich związanych z budową autostrad

Celem pracy jest zaproponowanie metodyki ukazującej przyśpieszenie i uproszczenie procedur dotyczących procesu przygotowawczego związanego, z realizacją inwestycji drogowych w połączeniu z procesem scaleniowo-wymiennym, która zmniejszyłaby koszty związane z procesem przygotownia inwestycji, przy wzroście akceptacji społecznej realizowanych inwestycji.Badaniami objęto obszar dwóch wsi, które przecina budowana autostrada A-4 Kraków-Tarnów: Brzezie (gmina Kłaj) i Zakrzów (gmina Niepołomice) poło-żonych w powiecie wielickim. Badania wykonano w oparciu o wówczas obowiązujące przepisy prawne, analizę operatów szacunkowych wyceny nieruchomości, projektu podziału geode-zyjnego, raportu o oddziaływaniu planowego przedsięwzięcia drogowego na śro-dowisko. Częścią badań była ankieta przeprowadzona wśród mieszkańców bada-nych wsi, która dotyczyła oceny prac scaleniowych wokół autostrady oraz oceny sposobu nabywania działek pod autostradę.W pracy zaproponowano metodykę równoczesnego postępowania przy po-zyskaniu nieruchomości rolnych dla budowy autostrady oraz kształtowania obsza-rów około autostradowych. Jest ona możliwa przy jednoczesnym prowadzeniu prac scaleniowych i postępowaniu organizacyjno-prawnym dla pozyskiwania nieruchomości pod pas autostrady. Istnieje wówczas możliwość nabycia nieru-chomości po niższych cenach rynkowych, a zaoszczędzone w ten sposób środki fi-nansowe pokryłyby koszty scalenia wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym analizowanych wsi. ...

Zapotrzebowanie na zabiegi urządzenioworolne we wsi Mieczków

W pracy określono zapotrzebowanie na wybrane zabiegi urządzenioworolne we wsi Mieczków (gmina Kostomłoty, powiat średzki). Scharakteryzowano stan aktualny w zakresie użytkowania gruntów, liczby gospodarstw rolnych oraz warunków przyrodniczych.Badania przeprowadzono w oparciu o inwentaryzację terenową, dane uzyskane w Starostwie powiatu średzkiego oraz z innych źródeł ta-kich jak: ewidencja gruntów i budynków, opracowania strategiczne i pla-nistyczne, dane statystyczne. Analizą objęto następujące prace: scalenie gruntów, melioracje wodne, modernizację dróg transportu rolnego, rekul-tywację gruntów oraz zadrzewienia i zakrzewienia przydrożne. Określono zarówno zapotrzebowanie na poszczególne zabiegi jak i zapotrzebowanie łączne. We wsi Mieczków konieczne jest, przede wszystkim, wykonanie modernizacji dróg transportu rolnego, oraz zadrzewień i zakrzewień przydrożnych. Na tym obszarze łączne zapotrzebowanie na prace urzą-dzeniowo-rolne jest duże. Zaproponowano możliwe źródła finansowania tych zabiegów. ...

Zmiany użytkowania przestrzeni wiejskiej w Polsce

Przedstawiono analizę odnośnie ustalenia kierunku i zakresu zmian wykorzystania przestrzeni wiejskiej Polsce oraz wskazanie działań minimalizujących zmniejszanie się użytków rolnych i gruntów ornych na glebach lepszych. Badania prowadzono na poziomie: - krajowym - na bazie danych CORINE Land Cover z roku 1990, 2000 i 2006 oraz na podstawie danych GUS z ostatnich 40 lat, - regionalnym - na bazie danych województw: podlaskiego i warmińsko-mazurskiego, - gminnym - na bazie danych z 3 gmin z województw: małopolskiego, lubuskiego i lubelskiego,Wyniki badań pozwalają na wyciągnięcie następujących wniosków:- Według danych CORINE Land Cover corocznie zmiany użytkowania przestrzeni w Polsce są na powierzchni po około 25 tys. ha, tj. po około 0,08-0,1% powierzchni ogólnej. - Stwierdzono, w ostatnim 40-leciu, malejące tempo przeznaczania gruntów użytkowanych rolniczo na cele pozarolnicze, natomiast rosnące odnośnie udziału gruntów o największej przydatności rolniczej - klasy I-III.- Systematycznie zmniejszała się przestrzeń rolnicza, a w niej udział gruntów ornych i użytków zielonych, głównie na rzecz leśnictwa, terenów zabudowanych, terenów komunikacyjnych i wód. W gminach typowo rolniczych zmiany nie przekraczały 3,0-3,2% ogólnej powierzchni w okresie 30-letnim, a w gminach o dużym zróżnicowaniu warunków przyrodniczych lub będących w oddziaływaniu przemysłu lub miast obejmowały co najmniej 9% powierzchni.- Dla zmniejszenia tempa ubytku gruntów rolniczych na ...

Przykłady wykorzystania narzędzi GIS w procesie scalania i wymiany gruntów

Proces scalania i wymiany gruntów jest bardzo skomplikowany, czasochłonny i pracochłonny, między innymi z powodu wielkości terenu jakim jest ono obejmowane. Z reguły jest to kilkuset hektarowy obszar, jednej bądź kilku wsi. Efektywne organizowanie nowej struktury obszarowej na tak dużej powierzchni musi być wspomagane przez specjalistyczne narzędzia informatyczne. Dlatego w artykule przedstawiono przykłady wykorzystania narzędzi GIS (Systemów Informacji Geograficznej) w procesie scalania i wymiany gruntów. Narzędzia te mogą być pomocne przy opracowywaniu ogólnego projektu scalenia, szczególnie przy tworzeniu map tematycznych. Następnie przy przygotowywaniu szacunku porównawczego gruntów, gdzie wykorzystać można analizy GIS w postaci nakładania warstw. Z kolei narzędzie agregacji danych umożliwi takie połączenie działek danej jednostki rejestrowej, aby ułatwić okazywanie projektu uczestnikom scalenia. Oprogramowanie GIS pozwala także na trójwymiarową wizualizację danych, którą można wykorzystać również przy okazywaniu projektu scalenia. ...

OCENA ZMIAN PRZESTRZENI WIEJSKIEJ W OBRĘBACH WYMAGAJĄCYCH PRAC URZĄDZENIOWO-ROLNYCH

Przestrzeń obszarów wiejskich podlega zmianom, które są uwarunkowane różnorodnymi czynnikami, zarówno tymi o charakterze środowiskowym, jak i będącymi skutkiem działalności człowieka. W pracy analizowano zapotrzebowanie na: melioracje, scalenie gruntów, modernizację i budowę dróg transportu rolnego, rekultywację oraz zagospodarowanie gruntów odłogowanych, dla wszystkich obrębów w gminie Trzebnica (województwo dolnośląskie). Określono, dla których wsi w gminie występuje potrzeba wykonania co najmniej trzech spośród wybranych zabiegów urządzeniowo - rolnych. Ponadto wytypowano tzw. wsie depresyjne, czyli takie, które oprócz potrzeb na tego typu prace charakteryzują się dominacją gospodarstw dużych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy nadal te same obszary wykazują wadliwości w organizacji przestrzeni rolniczej i jakie są przyczyny takiego stanu. Wykorzystano dane z badań ankietowych „Obszary wiejskie i grunty rolnicze w Polsce" (1988), „Zagospodarowanie przestrzeni rolniczej w gminie Trzebnica" (1995) i „Planu urządzeniowo-rolnego gminy Trzebnica" (2008).Potrzeby melioracyjne na obszarze gminy Trzebnica są coraz większe. Konieczność wykonania prac z zakresu melioracji szczegółowych postulowana jest kolejno w 10, 18 i 41 obrębach. Dodatkowo, w 34 wsiach, w 2008 roku, zarejestrowano potrzeby z zakresu melioracji podstawowych. Cele wykonania scalenia gruntów w okresie 30 lat były odmienne, stąd konieczność wykonania tego zabiegu zarejestrowano w różnej liczbie wsi. Potrzeby dotyczące budowy i modernizacji sieci dróg transportu rolnego nadal ...