Ekstremalne wartości niedoborów i nadmiarów opadów atmosferycznych w aspekcie współczesnych zmian klimatu na przykładzie województwa Podkarpackiego

Przeprowadzono symulację wzrostu wartości i częstości występowania niedoborów opadów atmosferycznych dla ważniejszych roślin uprawnych łącznie w okresie wegetacyjnym kwiecień–październik na obszarze województwa podkarpackiego przy scenariuszu podniesienia się temperatury powierza o 1, 2 i 3ºC. Założono poziom agrotechniki z końca XX wieku oraz sumę i strukturę opadów atmosferycznych z okresu 1901–2000. Rolniczą efektywność opadów ustalono metodą regresji krokowej wielokrotnej dla zależności uwilgotnienia wierzchniej warstwy gleby od wartości temperatury powietrza i opadów atmosferycznych. Wykazano, że częstość okresów wegetacyjnych z niedoborami opadów wzrośnie z 39% w okresie 1901–2000 do 59, 76 i 92% przy scenariuszu podniesienia się temperatury powietrza odpowiednio o 1, 2 i 3ºC. Z prawdopodobieństwem 5% można się spodziewać wzrostu wartości niedoborów opadów z 136 mm w okresie 1901–2000 do 180, 237 i 295 mm przy wzroście temperatury odpowiednio o 1, 2 i 3ºC. ...

Niedobory opadów atmosferycznych w uprawie kapusty głowiastej białej i marchwi w rejonie Bydgoszczy w latach 1981-2010

Celem badań była ocena poziomu niedoborów opadów atmosferycznych we wczesnej i późnej uprawie kapusty głowiastej białej i marchwi, w latach 1981-2010 w rejonie Bydgoszczy. W pracy wykorzystano wyniki standardowych pomiarów meteorologicznych, prowadzonych w stacji badawczej Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii UTP Bydgoszcz w Mochełku. Opady optymalne dla gleb średnich obliczono według wskaźników Klatta, a wielkość niedoborów opadów w kolejnych miesiącach uprawy i w okresach krytycznych pod względem zaopa-trzenia w wodę obliczono z różnicy między opadami rzeczywistymi, a optymalnymi. Określono też linie trendu niedoborów opadów w badanym okresie.Badania nie wykazały istotnych zmian w przebiegu średnich temperatur powietrza i sum opadów atmosferycznych okresu wegetacji (IV-IX). Wykazano niedobory opadów w całym okresie wegetacji i w okresach krytycznych badanych roślin, które potwierdzają konieczność stosowania nawodnień w uprawie kapusty i marchwi. Niedobory opadów w latach 1981-2010 nie wykazywały tendencji wzrostowej. Większe ryzyko klimatyczne uprawy, ze względu na niedobory opadów wykazano w uprawie badanych gatunków na zbiór późny. ...

Niedobory opadów atmosferycznych na łakach dwu i trzykośnych w rejonie Bydgoszczy

Celem badań była ocena niedoborów opadów na łąkach dwu- i trzykośnych w rejonie Bydgoszczy. Badania bazowały na 34-letnich danych meteorologicznych pochodzących z obserwacji wykonywanych w latach 1981-2014 w Stacji Badawczej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, zlokalizowanej w miejscowości Mochle, około 20 km od centrum miasta. Oceniając lokalny agroklimat wykorzystano średnie miesięczne temperatury powietrza i miesięczne sumy opadów. Obliczone niedobory i nadmiary opadów dla łąk umożliwiły ocenę warunków wilgotnościowych w okresie wzrostu runi na łąkach użytkowanych dwu- i trzykrotnie. Stwierdzono, że średnie opady atmosferyczne w okresie wegetacyjnym wynoszące 313 mm zaspokajały potrzeby runi łąkowej w 73%. Na łąkach dwukośnych największy deficyt opadów występował w okresie narastania pierwszego odrostu runi, a na łąkach trzykośnych w odroście drugim. Na podstawie wskaźnika względnego opadu RPI stwierdzono, że przy średnim niedoborze opadów wynoszącym 113 mm, częstotliwość wystąpienia lat normalnych wynosi 29,4%, lat suchych 32,4, a lat wilgotnych 38,2%. Występujący w tym rejonie niedobór opadów wskazuje na potrzebę zakładania i utrzymywania sprawnych systemów melioracyjnych dwustronnego działania w celu zapewnienia możliwie jak najlepszych warunków wzrostu runi na produkcyjnych łąkach trzykośnych i motywacji do zmiany użytkowania łąk dwukośnych na łąki trzykośne, umożliwiające produkcję zielonki o lepszych parametrach żywieniowych. ...

PROGNOZOWANIE EFEKTÓW PRODUKCYJNYCH DESZCZOWANIA ROŚLIN NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ POLOWYCH

W pracy przedstawiono efekty produkcyjne deszczowania buraka cukrowego, rzepaku ozimego, jęczmienia jarego, soi oraz bobiku, uzyskane w wieloletnich (2005-2020) eksperymentach polowych. Doświadczenia prowadzono na glebie lekkiej o zwięzłym podłożu w rejonie Bydgoszczy. Wykazano istotne, prostoliniowe zależności między zwyżkami plonów roślin pod wpływem deszczowania a sumami opadów w okresach wegetacji tych roślin, zwłaszcza w fazach wzmożonego zapotrzebowania na wodę. Średnie wieloletnie efekty produkcyjne deszczowania badanych upraw, które zaprezentowano w pracy oraz ich zmienność w okresie wieloletnim, mogą stanowić podstawę oceny celowości deszczowania roślin w porównywalnych warunkach glebowych i opadowych. ...