Zmiany zawartości meteli ciężkich w osadach zbiornika zapory przeciwrumowiskowej na przykładzie zlewni potoku Kasinka

W artykule przedstawiono, zmiany zawartości metali ciężkich w osadach zbiornika zaporowego (za zaporą przeciwrumowiskową) na przestrzeni kilkudziesięcioletniego okresu eksploatacji obiektu. Prace zrealizowano w zlewni potoku Kasinka w Beskidzie Wyspowym w Polskich Karpatach Zachodnich. Powierzchnia zlewni potoku Kasinka jest równa 49,6 km, a jego długość 16,2 km2. Potok jest prawobrzeżnym dopływem Raby. Zlewnia potoku Kasinka znajduje się na obszarze usytuowanym w pobliżu najbliższych terenów rekreacyjnych Krakowa (dolina rzeki Raby, gmina Mszana Dolna). Jest to obszar gęsto zaludniony, a w samej dolinie Kasinki powstało w ostatnim czasie bardzo wiele budynków - głównie mieszkalnych. Stwierdzono, że w materiale deponowanym w zbiorniku zaporowym na terenie zlewni następuje powolna akumulacja Cr, Ni, Cu, Zn, Mg oraz Fe. Można sądzić, że wpływ na akumulację niektórych związków chemicznych, w tym metali ciężkich w osadach potoku, ma przede wszystkim rozbudowana infrastruktura prywatna i małe firmy przemysłowo-usługowe oraz stosunkowo duże - w ostatnich latach - natężenie ruchu drogowego. Dodatkowo w górnych partiach zlewni oraz wokoło rzeki natknięto się na wiele nielegalnych wysypisk śmieci, w niektórych z nich znaleziono również odpady pochodzenia samochodowego: oleje, akumulatory oraz farby. ...

Zróżnicowanie warunków hydrodynamicznych i granulometrycznych podczas tworzenia się łachy środkowo-korytowej w potoku górskim o dnie żwirowym

Praca ma na celu poznanie zróżnicowania granulometrycznego i warunków hydraulicznych charakteryzowanych przez parametry przepływu w rejonie występowania łachy korytowej o budowie roztokowej. Badania skoncentrowano na poznaniu budowy wierzchniej warstwy łachy roztokowej (jej opancerzenia), wyznaczeniu parametrów sedymentologicznych, przeprowadzeniu pomiarów prędkości wody, a na ich podstawie wyznaczeniu podstawowych parametrów hydraulicznych przepływu w charakterystycznych punktach badanego odcinka. Próbki materiału tworzącego łachy pobrano w dziesięciu przekrojów pomiarowych założonych w obrębie wyznaczonej do badań łachy korytowej. Na podstawie uzyskanych w ten sposób danych granulometrycznych sporządzono histogramy uziarnienia i krzywe przesiewu oraz obliczono następujące parametry granulometryczne: wskaźnik wysortowania według Traska, stopień wysortowania według Hazena, wskaźnik różnoziarnistości według Knoroza, wskaźnik jednostajności (cecha dominacji) według Kollisa, współczynnik skośności według Traska i średnie odchylenie standardowe według Folka. Pomiary prędkości wody umożliwiły wyznaczenie wielkości takich jak: prędkość przepływu, prędkość średnią, parametry hydrauliczne (liczba Freuda, Reynoldsa, prędkość ścinania, naprężenia styczne, współczynnik oporu f) przepływu. W pracy zwrócono szczególną uwagę na sposób przepływu strug wody ponad formą korytową oraz w jej bezpośrednim sąsiedztwie, jak też jego wpływ na ewolucję łachy roztokowej. Badania zrealizowano w zlewni rzeki Skawy, w rejonie przekroju Zembrzyce w Karpatach Polskich. ...